جواب آزمایش ادرار ، خواندن جواب آزمایش تیروئید ، جواب آزمایش خون بارداری ، تفسیر ازمایش خون ، آزمایش خون mcv ، تفسیر ازمایش کامل خون  ،آزمایش خون cbc ، rbc در آزمایش خون چیست ، مقدار tsh در کم کاری تیروئید

آموزش خواندن برگه آزمایش خون

حتما جهت شما هم اتفاق افتاده که پس  از انجام آزمایش خون و گرفتن نتیجه آن از آزمایشگاه، می خواهید اطلاع داشته باشید مفهوم این همه عدد  در برگه آزمایش چیست و به اشخاصی که  در این زمینه اطلاعاتی دارند، رجوع کرده و از آنها کمک خواسته اید. ما در این بخش می خواهیم چهارچوب جامع این برگه  به ظاهر پیچیده و را به شما بگوییم و با تعریف معانی آن تلاش کنیم تا بخشی از نگرانی شما کم شود.

آزمایش خون که پانل های خونی هم گفته می شود، یکی از ابتدایی ترین ابزارهای علم پزشکی در تشخیص بیماری ها هستند.

آموزش تفسیر جواب آزمایش+ خواندن جواب برگه آزمایش خون ،ادرار و تیروئید

اگر چه امروزه آزمایش های بسیار دقیقی وجود دارند که می توانند مقدار میکروسکوپی جزیی ترین اجزای روی سلول های سرطانی را هم در بدن اندازه بگیرند و یا هر لحظه عنصرهای پروتئینی یا شیمیایی جدیدی معرفی می شوند که اندازه گیری آنها در خون یا دیگر مایعات بدن می تواند به پزشکان در تشخیص بیماری ها یاری کند ولی جهت اغلب مردم و همچنین بسیاری از پزشکان، کلمه «آزمایش » یادآور آزمایش کامل خون، یعنی همان آزمایش معروفی است که تعداد سلول های مهم خون طی آن اندازه گیری می شود.

به گزارش ساتین : آزمایش خون یا CBC که مخفف جمله انگلیسی «شمارش کامل خون» هست، یکی از ابتدایی ترین و در عین حال مهم ترین آزمایشاتی است که می تواند زمینه تشخیص بسیاری از بیماری ها و از آن مهم تر، بیانگر شرایط کلی و حیاتی بدن باشد.

* انواع آزمایشات

جواب آزمایش ادرار ، خواندن جواب آزمایش تیروئید ، جواب آزمایش خون بارداری ، تفسیر ازمایش خون ، آزمایش خون mcv ، تفسیر ازمایش کامل خون  ،آزمایش خون cbc

آزمایشات روتین شامل:

الف-آزمایش خون CBC_FBS_BS_Hb-HCT_PLT-PT-PTT-Cholestrol_Fb-Cr- BUN-Na- K-Ca-LDL-HDL-

ب- آزمایش ادرار UA-UC

ج-آزمایش مدفوع: گایاگ و کشت مدفوع

سایر آزمایشات غیر روتین است و در مورد بیماران خاص استفاده می شود شامل:

د- آزمایش مغز نخاع

و-آزمایش خلط

آموزش تفسیر جواب آزمایش+ خواندن جواب برگه آزمایش خون ،ادرار و تیروئید

ه- آزمایش کشت تراشه

ی- سایر آزمایشات

معنی حروف اختصاری در هر آزمایش

FBS قند خون ناشتا

عبارات مهم : مصرف پروتئین – آزمایشگاه
MCHC غلظت میانگین همو گلوبین
WBC شمارش گلبول های سفید
RBC شمارش گلبول های قرمز
HB همو گلوبین

HC هماتو کریت (درصد گلبول های قرمز در خون)
HCV حجم میانگین گلبول های قرمز
HCH مقدار میانگین همو گلوبین در گلبول های قرمز
R.D.W ضریب تغییرات اندازه گیری گلبول های قرمز
PLT شمارش پلاکت ها

جواب آزمایش ادرار ، خواندن جواب آزمایش تیروئید ، جواب آزمایش خون بارداری ، تفسیر ازمایش خون ، آزمایش خون mcv ، تفسیر ازمایش کامل خون  ،آزمایش خون cbc

PTE در صد پلاکت ها
MPV حجم میانگین پلاکت ها
MCH وزن میانگین هموگلوبین
MCV حجم میانگین هموگلوبین
M/E نسبت سلول های زاینده گلبول سفید به قرمز

RDW پهنای گلبول قرمز در منحنی
UA تجزیه کامل ادرار ( PH،رنگ ،بو،توده های متراکم)
TGs تری گلیسیرید (چربی که باعث رسوب در رگ هاو عروق می شود)
HCG آزمون حاملگی
FSB آزمایش قند خون

* توضیحات آزمایش خون

VLDL : مخفف و مختصر شده است VERY LOW DENSITY LIPOPROTEIN است که از دسته خانواده لیپوپروتین ها محسوب می شود (شیلومیکرون- HDL- LDL). شیلومیکرون چربی های غذایی را در خون حمل و نقل می کند درحالی که VLDL چربی های داخلی مخصوصا کلسترول را .

آموزش تفسیر جواب آزمایش+ خواندن جواب برگه آزمایش خون ،ادرار و تیروئید

CHYLOMICRONES : شیلومیکرون ذراتی است حاوی پروتئین و چربی که در واقع چربی های غذایی را از روده به کبد و عضلات و قلب انتقال می کند و عمدتا حاوی تریگلیسرید میباشند.

BILIRUBIN : ماده ای است که از کاتابولیسم هِم HEME زنجیره گلوبین به وجود می آید . چنانچه این ماده در خون زیاد شود یرقان یا زردی به وجود می آید. یرقان می تواند به چند علت به وجود آید یا ناشی از همولیز شدید گلبولهای سرخ باشد یا ناشی از نقص های انزیمهای کبدی باشد – و یا ناشی از انسداد باشد.

HBA۱C : در گلبولهای سرخ انواع مختلفی از هموگلوبین ها وجود دارد که بیشترین غلظت را در افراد بالغ هموگلوبین نوع A تشکیل میدهد ولی مقدار کمی از این نوع به وسیله کربوهیدراتها گلیکوزیله می شود که به آن HBA۱C میگویند این نوع از هموگلوبین در افراد دیابتیک غلظت بیشتری دارد و در واقع نشان دهنده میزان قند خون این افراد طی دو سه ماه گذشته می باشد.

RETIC : مخفف و مختصر شده است reticolocyte است که از دسته سلول های سرخ خون بحساب می آید . بدلیل نابالغ بودن در رنگ امیزی حیاتی شبکه هایی از رشته های ریبوزومی در آن مشاهده می شود . این سلول ها از نظر اندازه بزرگ هستند. حضور این سلولها درخون رابطه مستقیم با فعالیت خونسازی مغز استخوان دارد. تعیین درصد این سلو لها درخون جهت براورد میزان خونسازی موثر است.

PBS : مخفف و مختصر شده است جهت peripheral blood smear می باشد که منظور از آن مشاهده اسمیر خون محیطی است . و گزارش اشکال غیر طبیعی و اندازه های غیر طبیعی از گلبولهای سرخ خون محیطی است.

Diff : مخفف و مختصر شده است differential است که منظور از آن تعیین درصد گلبولهای سفید خون بصورت چشمی است .در این ازمایش تعداد ۱۰۰ تا ۲۰۰ عدد گلبول سفید بطور چشمی شمارش می شود و در صد عدد انواع متفاوت سلول های سفید خون گزارش میگردد.عمدتا در عفونتهای میکروبی نوتروفیل ها درصد بالایی پیدا میکنند و در عفونتهای ویروسی عمدتا درصد لنفوسیتها زیاد کردن پیدا می کند.

G۶PD : مخفف و مختصر شده است جهت glucose ۶ phosphate dehydrogenase است که یک نوع انزیم درونسلولی است که در گلبولهای سرخ هم یافت می شود این انزیم در گلبولهای سرخ یک انزیم کلیدی جهت حفظ غشای گلبولهای سرخ محسوب می شود چنانچه این انزیم کمبود و یا نایاب باشد همولیز گلبولهای سرخ خود بخود رخ میدهد و فرد دچار انمی ناشی از همولیز خواهد شد.

BUN : مخفف و مختصر شده است BLOOD UREA NITROGEN است سنجش این پارامتر سرمی جهت ارزیابی عملکرد کلیه بسیار بافایده است . اوره یک محصول فرعی است که از متابولیسم پروتئین ها در کبد تولید می شود و در واقع ضایعات ناشی از مصرف پروتئین ها بصورت اوره از کلیه ها دفع میگردد بنابراین شاخص خوبی جهت بررسی عملکرد کلیه می باشد.

Cr : مخفف و مختصر شده است CREATININE است این جسم آلی در بدن از ماده ای به نام کراتین فسفات حاصل می شود که در عضلات تولید میگردد . مقدار این جسم در بدن افراد متفاوت بستگی متناسب با توده عضلانی فرد دارد به عنوان نمونه در نوزادان کمتر و در مردان بالغ با توده عضلانی زیاد بیشتر. از این آزمون به کمک آزمون BUN جهت عملکرد کلیه استفاده می شود.

AST: مخفف و مختصر شده است ASPARTATAE TRANSAMINASE است . که یک آنزیم بوده و در بدن در بافتهای متفاوت وجود دارد به عنوان مثال این انزیم در کبد – قلب – گلبولهای سرخ و .. وجود دارد. بالا بودن این انزیم در مقادیر غیر طبیعی نشانگر حضور بیماری در فرد است مانند همولیز درون عروقی – آسیبهای کبدی ناشی از هپاتیت و یا کبد چرب – آسیبهای قلبی.

ALT : مخفف و مختصر شده است ALANINE TRANSAMINASE است همانند AST یک انزیم محسوب می شود که در همان بافتهایی که AST وجود داد این انزیم نیز حضور دارد و مقادیر بالا ی این انزیم مرتبط است با همان بیماری های که در مورد AST بیان شد.

PRO : مخفف و مختصر شده است PROTEIN است . این آزمون جهت اندازه گیری کل پروتئین های سرمی بکارگرفته می شود . از آنجایی که در سرم تعداد متنوعی پروتئین وجود دارد و هر کدام مرتبط با بیمارهای خاصی است لذا جهت تعیین نوع پروتئین مذکور میبایست آزمون دیگری به نام پروتئین الکتروفورز انجام گردد تا مشخص گردد که زیاد کردن یا کم کردن مربوط به کدام نوع پروتئین سرمی است.

MCH : مخفف و مختصر شده است MEAN CORPOSCULAR OF HEMOGLOBIN است و بیانگر میزان میانگین هموگلوبین در هر سلول هست. براساس واحد پیکوگرم بیان می شود.

MCHC : مخفف و مختصرشده جهت MEAN CORPOSCULAR HEMOGLOBIN CONCENTRATION است و بیانگر میزان غلظت میانگین هموگلوبین در سلول قرمز هست. این اندکس گلبول سرخ با میزان رنگدانه هموگلوبین مرتبط است و به اصطلاح گلبول سرخ را هایپرکروم و یا هیپوکروم می گویند.

RDW : مخفف و مختصر شده است جهت RED BLOOD CELL DITRIBUTION WIDTH هست. اندازه این عبارت نشاندهنده میزان یکنواختی و یا عدم یکنواختی اندازه گلبولهای سرخ خون هست. که هر چه این عدد کمتر باشد به معنی آنست که گلبولهای سرخ خون یکدست تر است از نظر اندازه و برعکس اگر این عدد بزرگتر باشد نشانه عدم یک دست بودن گلبولهای سرخ خون است و مرتبط با بعضی بیماری ها ست. جهت شک به آنیزوسایتوزیس و پویکیلوسایتوزیس می توانید به سراغ این اندکس گلبول سرخ بروید.

Lym : مخفف و مختصر شده است جهت کلمه LYMPHOCYTE است که از نظر تعداد از گلبولهای سفید مهم خون می باشد و کم کردن یا زیاد کردن در میزان این سلول خونی هم مرتبط با بیماری های غالبا ویروسی است اگرچه با بیماری های دیگری نیز مرتبط است.

NEU : مخفف و مختصر شده است جهت کلمه NEUTROPHIL است که از دیگر گلبولهای سفید مهم خون است و زیاد کردن و کم کردن در تعداد آن مرتبط با بیماری های غالبا عفونی و باکتریایی می باشد اگرچه با بیماریهای دیگری نیز ارتباط دارد.

CBC : مخفف CELL BLOOD COUNT است و اشاره به شمارش و اندازه گیری تمام مقادیر قابل اندازه گیری و قابل محاسبه خون دارد . که شاملWBC – RBC – HCT-HGB-PLT-MCH-MCV-MCHC-MPV-RDW-…… می شود .

WBC : مخفف WHITE BLOOD CELL است و اشاره به تعداد و شمارش سلولهای سفید خون دارد که شامل نوتروفیل – منوسیت – لنفوسیت – بازوفیل – ائوزینوفیل می شود.

RBC : مخفف RED BLOOD CELL است و منظور از آن تعداد گلبولهای قرمز خون می باشد.

HGB : مخفف HEMOGLOBIN است و منظور از آن میزان رنگدانه خون انسان است که مقدار آن در خون نشاندهنده کم خونی یا پرخونی و یا طبیعی بودن خون فرد است . PLT: مخفف PLATELET بوده و به تعداد سلول هایی به نام پلاکت در خون اشاره دارد. این سلول های در انعقاد خون نقش دارند و تعداد آنها مرتبط با بیماریهای انعقادی خون می باشد.

HCT : مخفف HEMATOCRIT می باشد و بیانگر نسبت حجم سلولی خون و بخش مایع خون می باشد.

MCV : مخفف MEAN CORPOSCULAR VOLUME است و به میانگین حجم گلبولهای سرخ خون اشاره دارد.

* شرح حال آزمایش خون

برای آشنایی زیاد با اجزای این آزمایش خون و فهمیدن اینکه معنی آن چند حرف انگلیسی با اعدادی که روبه رویشان نوشته می شود چیست، می توانید مطالب زیر را بخوانید:

RBC

RBC مخفف کلمه سلول قرمز خون هست. این سلول های قرمز یا همان گلبول های قرمز، در واقع مهم ترین قسمت خون و عامل رنگ قرمز آن هستند. خود این رنگ قرمز به علت وجود ماده ای به نام هموگلوبین است که کمک می کند گلبول قرمز، مهم ترین وظیفه خود یعنی حمل و نقل اکسیژن و دی اکسیدکربن را انجام دهد. به طور خلاصه می شود گفت گلبول های قرمز وسیله حمل و نقل اکسیژن از ریه به بقیه سلول های بدن هستند.

مقادیر طبیعی: بین ۴/۷ تا ۶/۱ میلیون در هر میکرولیتر خون. این عدد جهت زن ها مقداری کمتر و در کودکان مقداری زیاد است.

* چه چیزهایی باعث کم کردن آن می شوند؟

خونریزی های گوارشی یا خون ریزی های واضح از محل زخم، سوءتغذیه و فقر آهن یا کمبود ویتامین B۱۲ ، شکستن سلول های خونی یا همولیز در اثر بعضی بیماری های خاص مثل فاوسیم، بعضی مسائل ژنتیکی مثل گلبول های قرمز سلول داسی شکل و مسائل مغز استخوان باعث پایین آمدن مقدار گلبول های قرمز می شوند.

نارسایی و بعضی مسائل کلیوی، بیماری های مزمن و تومورهای سرطانی و همچنین بیماری های روماتویید هم باعث از بین رفتن RBCهای خون و کم کردن این عدد در برگه آزمایش خون می شوند.

RBC Index

الف: تعیین میانگین حجم یک گویچه قرمز( (A- MCV
ب: تعیین میانگین مقدار هموگلوبین در یک گویچه قرمز و غیره( (B –MCH
ج: گزارش مرفولوژی گویچه های قرمزخون C -Red Blood Cell morphology report D -Immature cells report
د: گزارش سلولهای نارس
ه: گزارش انگل خونی از جمله انگل مالاریا در صورت مشاهده
E – Malaria Parasit report
آزمایش CBC به طور کامل به وسیله کارشناس آزمایشگاه انجام می گردد که نتیجه آن بسیار ارزشمنداست.

* چه چیزهایی باعث زیاد کردن آن می شود؟

مقدار بالای گلبول قرمز می تواند نشان دهنده ظرفیت بالای حمل اکسیژن باشد. در بعضی ورزشکاران و همچنین زندگی در ارتفاع به خاطر کمبود اکسیژن در هوا باعث زیاد کردن RBC خون می شود. بیماری های ریوی یا کلا هر نوع بیماری ای که هیپوکسی مزمن (کمبود اکسیژن طولانی مدت در بدن) ایجاد می کند، به عنوان نمونه بیماری مادرزادی قلبی، هم باعث تولید زیاد RBC می شوند.

نکته: گلبول قرمز به طور طبیعی بعد از تولید در مغز استخوان ۱۲۰ روز در خون زندگی می کند و در آخر عمر خود خرد می شود و به عنصرهای سازنده اش تبدیل می شود. مقدار RBC ها در طی بارداری به طور طبیعی کمی کمتر نشان داده می شود چون حجم مایع خون زیاد کردن پیدا کرده هست. عدد RBC در واقع مقدار دقیق گلبول های قرمز در ۱میلی لیتر خون محیطی هست. بسته به آزمایشگاه و نوع کیت مورد استفاده، ممکن است مقیاس شمارش این سلول تفاوت کند. خوردن داروهایی مثل کلرامفنیکل هم باعث کم کردن RBC می شود.

HCT

هموتوکریت یا HCT هم یکی از مقادیر اندازه گیری گلبول قرمز هست. به طور کلی «هم» به معنی آهن است و هر جا در هر کلمه ای آمد حتما آن کلمه ارتباطی با گلبول قرمز دارد.

هماتوکریت درصدی از حجم کلی خون است که از گلبول قرمز ساخته شده است و با اندازه گیری قسمت قرمز رسوب خون در لوله آزمایش نسبت به کل ارتفاع خون اندازه گیری می شود. به خاطر بیماری ها و شرایط مختلفی که می توانند اندازه گیری RBC و Hgb را با اشکال مواجه کنند، HCT هم اندازه گیری می شود تا به طور مستقیم نشان دهنده اندازه هموگلوبین و گلبول قرمز در خون باشد. این عدد معمولا با درصد نشان داده می شود.

مقادیر طبیعی: اعداد بین ۴۲ تا ۵۲ درصد جهت مردها و ۳۷ تا ۴۷ درصد جهت زن ها نرمال به حساب می آید. در زن های باردار درصد بالاتر از ۳۳ طبیعی است.
محدوده خطر: HCT بالاتر از ۶۰ درصد و پایین تر از ۱۵ درصد باید باعث نگرانی دکتر شود.

* چه چیزهایی باعث کم کردن آن می شود؟

تقریبا همان دلایل RBC،Hgb به علاوه شرایطی مثل پرکاری تیرویید، سیروزکبدی، نارسایی مغز استخوان و میلوم مولتیپل باعث کم کردن هماتوریت می شوند.

* چه چیزهایی باعث زیاد کردن آن می شود؟

سوختگی، اسهال شدید، بیماری های انسدادی ریوی، از دست دادن زیاد آب، تولید بیش از حد گلبول قرمز عوامل زیاد کردن HCT هستند.

نکته: بیماری هایی که باعث به وجود آمدن شکل های غیرطبیعی گلبول قرمز می شوند (مثل بیماری گلبول قرمز داسی شکل) مقدار HCT را عوض کردن می دهند. هنگامی مقدار گلبول سفید به شدت بالا باشد بر مقدار HCT موثر هست. در صورت طبیعی بودن اندازه های گلبول قرمز، مقدار هماتوکریت ۳ برابر هموگلوبین هست. هماتوکریت را نباید بلافاصله بعد از خون ریزی شدید اندازه گیری کرد.

WBC

این سه حرف مخفف «سلول های سفیدخون» و نشان دهنده گلبول های سفید هست. اندازه گیری مقدار گلبول های سفید خون یکی از روش های مهم تعیین وجود عفونت در بدن است چون این سلول ها که جزو سیستم دفاعی بدن هستند در شرایط بیماری های عفونی و غیرعفونی تصویر العمل های مختلفی از خود نشان می دهند.

* شمارش WBCها دو جزء دارد:

یکی مقدار کلی گلبول های سفید در یک میلی لیتر خون و جزء دیگر شمارش جزء به جزء این سلول ها چون گلبول سفید خود متشکل از پنج نوع متفاوت است که کم و زیاد شدن هر کدام از این انواع معنی خاص خود را دارد. کلمه «diff» که در جلوی CBC به معنی آزمایش خون نوشته می شود درخواست جهت شمارش همین انواع متفاوت گلبول سفید است.

مقادیر طبیعی: در بزرگسالان و فرزند های بالاتر از ۲ سال مقدار گلبول سفید بین ۵ تا ۱۰ هزار در هر میلی لیتر خون طبیعی است.

محدوده خطر: WBC کمتر از ۲۵۰۰ و زیاد از ۳۰۰۰۰ هر کدام نشان دهنده بیماری هایی هستند که می توانند گاهی خطرناک باشند.

* چه چیزهایی باعث کم کردن آن می شود؟

لکوپنی یا کم کردن گلبول سفید به مقادیر زیر ۴هزار گفته می شود که معمولا در نتیجه نارسایی مغز استخوان، مسمومیت دارویی عفونت بسیار زیاد، سوءتغذیه، بیماری های خودایمنی، ایدز، به وجود می آید. در بسیاری از انواع نارسایی های مغز استخوان (مثلا بعد از شیمی درمانی، رادیوتراپی و…) هم این مقدار کم کردن می یابد.

* چه چیزهایی باعث زیاد کردن آن می شود؟

افزایش گلبول سفید، لکوسیتوز نام دارد و به مقادیر بالاتر از ۱۰هزار گفته می شود. که به طور معمول نشان دهنده عفونت، التهاب، تخریب بافت بدن و یا لوسمی یا سرطان خون هست. ضربه و جراحت، استرس و تب هم مقدار WBC را زیاد کردن می دهند.

نکته: عمل مهم گلبو ل سفید مبارزه با عفونت و حذف عوامل خارجی و مزاحم است و در مواقع آلرژ ی ها هم این سلول ها مسوول بروز تصویر العمل هستند. عوض کردن هر کدام از انواع WBC معنی خاص خود را دارد و ممکن است نشان دهنده عفونت با میکروب، ویروس و یا حتی استرس باشد. فعالیت شدید بدنی و ورزش سنگین هم جهت مدتی باعث بالا رفتن تعداد WBC در خون می شود. بارداری و وضع حمل هم این مقدار را زیاد کردن می دهند.

Hgb

در برگه های آزمایش خون متفاوت ممکن است به صورت های متفاوت HGB،Hg، یا Hgb نوشته شود. هم اینها مخفف کلمه هموگلوبین، یکی از عنصرهای مهم تشکیل دهنده گلبول قرمز هست. این ماده که در آن آهن به کار رفته خود از اسید آمینه تشکیل شده است و جایگاه های مختلفی جهت ترکیب با اکسیژن دارد. هموگلوبین در جایی که اکسیژن زیاد وجود دارد با آن ترکیب می شود و در محیط کم اکسیژن آن را آزاد می کند. اندازه گیری مقدارکلی هموگلوبین در واقع نوعی نشان هنده تعداد گلبول های قرمز است.

مقادیر اصلی: مقدار طبیعی جهت مردها بین ۱۴ تا ۱۸ گرم در هر دسی لیتر است و جهت زن ها مقادیر بین ۱۲ تا ۱۶ گرم در هر دسی لیتر طبیعی محسوب می شود.

محدوده خطر: هموگلوبین زیر ۵ و بالای ۲۰ مقادیر بحرانی به حساب می آیند و حتما نیازمند پیگیری فوری هستند.

* چه چیزهایی باعث کم کردن آن می شود؟

دقیقا همان دلایل کم کردن گلبول های قرمز چون هموگلوبین را هم تخریب می کنند باز کم کردن مقدار آن در خون می شوند. کم خونی، خون ریزی شدید، سرطان، سوءتغذیه، بیماری لوپوس، بیماری های کلیوی و بزرگی طحال باعث کم کردن هموگلوبین می شوند. مصرف آنتی بیوتیک ها، آسپیرین و ایندومتاسین و همچنین داروهای ضدسرطان هم هموگلوبین خون را کم می کنند.

* چه چیزهایی باعث زیاد کردن آن می شود؟

مشکلات ریوی، سوختگی شدید، نارسایی مزمن ریه و از دست دادن زیاد آب (دهیدراسیون ) مقدار این ماده حیاتی را زیاد کردن می دهند. جنتامایسین و متیل دوپا هم جزو داروهایی هستند که عوارض جانبی ارزش زیاد کردن Hgb است.

نکته: مقدار Hgb در بارداری کم کردن می یابد چون با اینکه خون سازی کمی زیاد شده است است ولی حجم مایع بدن و خون بالا رفته و مقدارکلی هموگلوبین در هر دسی لیتر آن کم کردن می یابد. زندگی در ارتفاع هم به خاطر نیاز زیاد بدن به اکسیژن و کمبود اکسیژن محیط باعث تولید زیاد هموگلوبین می شود. در طحال اغلب سلول های پیرخون تخریب می شوند. بزرگ شدن طحال یعنی تخریب زیاد سلول ها و به همین علت به دنبال آن کم کردن RBC و Hgb رخ می دهد.

آموزش خواندن آزمایش تیروئید

کم کاری و پرکاری تیروئید از مرسوم ترین مشکلاتی است که افراد زیادی آن را تجربه کرده اند. بین دو حالت، علائم مختلفی دارد که می توان با استناد به آنها متوجه شد که آیا دچار کم کاری تیروئید و یا پرکاری تیرویید است یا نه. ولی عالی ترین روش جهت مطلع شدن از آن، آزمایش دادن هست. در این مطلب قصد داریم نحوه ی خواندن آزمایش تیروئید را به شما آموزش دهیم با ما همراه باشید.

غده ی تیروئید یکی از غدد مهم بدن است که میزان سوخت و ساز انرژی بدن را تنظیم می کند. این غده شکلی شبیه پروانه دارد و در جلوی نای قرار گرفته است.

غده ی تیروئید، یُد موجود در غذا را جذب کرده و هورمون های T۳ و T۴ (تری یدوتیرونین و تترایدوتیرونین یا تیروکسین) را می سازد.

این هورمون ها در غده مزبور ذخیره شده است و به تدریج در مواقع لزوم به داخل خون رها می شوند.

هورمون های تیروئید جهت رشد نرمال مغز و دستگاه عصبی به خصوص در سه سال اول زندگی مهم هستند و در صورت عملکرد نامناسب آن ها ممکن است عقب ماندگی ذهنی بروز کند. فرزند ها در سنین بالاتر جهت رشد مناسب و بزرگسالان جهت متابولیسم منظم و تنظیم سوخت و ساز بدن به هورمون های تیروئیدی نیازمند هستند. به همین علت در بعضی کشورها در بدو تولد آزمون تنظیم تیروئید از نوزادان به عمل می آید.

هیپوتالاموس تنظیم کننده ی ساخت هورمون های تیروئیدی هست، به طوری که هورمونی به نام TRH آزاد می کند که به هیپوفیز رفته و هیپوفیز نیز هورمون Thyroid Stimulating Hormone یا TSH را به خون آزاد می کند که این هورمون غده تیروئید را تحریک می کند تا هورمون های تیروئیدی را در خون آزاد کند. به همین علت در مواقعی که سطح هورمون تیروئید در بدن کم کردن می یابد، TSH بیشتری در خون ترشح می شود و سطح آن در خون بالا می رود.

برعکس در پُرکاری تیروئید که میزان زیادی هورمون(T۳ و T۴) در خون وجود دارد، TSH کمتری آزاد می شود و سطح آن در خون کم کردن می یابد. البته در مراحل اولیه ی عملکرد نامناسب غده ی تیروئید ممکن است حتی TSH نرمال باشد، ولی معمولاً بعد از چند هفته TSH میزان واقعی هورمون تیروئید را منعکس می کند. معمولاً جهت اطمینان، T۳ و T۴ کل پلاسما و T۳ و T۴ آزاد در آزمایشات اندازه گیری می شوند.

غده تیروئید ابتدا T۴ و به مقدار خیلی ناچیزی T۳ تولید می کند. اکثر T۳ موجود در خون به وسیله ی تبدیل T۴ به T۳ در بافت احشایی حاصل می شود. T۳ و T۴ بعد از ساخته شدن در تیروئید به وسیله ی پروتئین هایی نظیر آلبومین و TBG و ترانس تیرتین در خون انتقال می یابند.

تنها مقدار بسیار جزئی یعنی حدود ۱ درصد هورمون های T۳ و T۴ به صورت آزاد در خون هستند و جالب اینجاست که فقط همین مقادیر آزاد بر بافت ها مؤثر هستند. همچنین با وجودی که مقدار T۳ آزاد بسیار کمتر از T۴ آزاد هست، ولی تأثیر بیشتری بر نحوه ی مصرف انرژی به وسیله بدن دارد.

در آزمایش تیروئید چه مواردی اندازه گیری می شوند؟

معمولاً آزمون TSH مهم ترین و بااهمیت ترین ارزیابی هست، ولی به همراه آن ممکن است کل T۳ و T۴ (مقادیر متصل به پروتئین + مقادیر آزاد) و نیز T۳ و T۴ آزاد (FT۳ و FT۴) مورد بررسی قرار گیرند. مقادیر رفرانس در زیر آورده شده است اند:

TSH = ۰/۴ – ۴/۵ mu/L

T۳ = ۸۷- ۱۸۰ ng/dl

T۴ = ۵/۶ – ۱۳/۷ mcg/dl

FT۳= ۲۳۰ – ۴۲۰ Pg /dl

FT۴ = ۰/۸ – ۱/۵ ng/dl

امروزه روش های تازه بررسی غده ی تیروئید شامل اسکن غده ی تیروئید و اسکن یُد برداشتی می باشند. در روش اسکن تیروئید، ایزوتوپ یُد به بیمار تجویز شده است و منتظر شروع مراحل هورمون سازی مشابه عملکرد طبیعی تیروئید می شوند و از این طریق تفاوت از میزان نرمال تعیین می شود.

در روش اسکن یُد برداشتی، یُد نشاندار برداشته شده است به وسیله غده ی تیروئید بررسی می شود. افراد هیپوتیروئید کمتر برداشت می کنند و برعکس افراد هیپرتیروئید، یُد بیشتری برداشت می کنند.

لازم به ذکر است که اندازه گیری T۳ و T۴ به وسیله روش های RIA انجام می گیرد که جایزه نوبل ۱۹۷۷ را جهت مبدعان این روش به ارمغان داشت.

نشانه های معمول هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید):

اِدِم، فراموشی، اضافه وزن، خستگی، حساسیت به سرما، موی خشک و شکننده، یبوست، انقباض عضلانی، افسردگی، گواتر(بزرگی تیروئید)، پریود نامنظم با مقدار زیاد

نشانه های معمول هیپرتیروئیدیسیم (پُرکاری تیروئید):

کاهش وزن سریع، زیاد کردن اشتها، فشار خون بالا، تعریق، ضعف عضلانی، عدم تحمل گرما، انقباضات روده ای مکرر، لرزش، نامنظم بودن پریود، التهاب و ورم بافت اطراف چشم و گواتر (بزرگی تیروئید)

شماتیکی از اختلالات غده تیروئید

	تیروئید نرمال	هیپرتیروئیدیسم	هیپوتیروئیدیسم اولیه	هیپوتیروئیدیسم ثانویه
TSH	طبیعی	کاهش	افزایش	کاهش
T۴	طبیعی	افزایش (یا نرمال)	کاهش	کاهش
T۳	طبیعی	افزایش (یا نرمال)	کاهش (یا نرمال)	کاهش

ساتین

واژه های کلیدی: مصرف پروتئین | آزمایشگاه | آزمایش خون | هورمون ها | تیروئید | بیماری | اکسیژن | پروتئین | تیروئید | طبیعی | هورمون