قالَ الامامُ الْحَسَنُ الْمُجتبي عليه الصلوة السّلام:
۱ – مَنْ عَبَدَاللهَ، عبَّدَاللهُ لَهُ کُلَّ شَيْءٍ.

عبارات مهم : ماه رمضان – قيامت
فرمود: هر کسي که خداوند را عبادت و اطاعت کند، خداي متعال همه چيزها را مطيع او گرداند.
[مجموعه ورام ص ۲۲۷] .

۲ – قالَ عليه السلام: وَنَحْنُ رَيْحانَتا رَسُولِ اللهِ، وَسَيِّدا شَبابِ أهْلِ الْجَنّةِ، فَلَعَنَ اللهُ مَنْ يَتَقَدَّمُ، اَوْ يُقَدِّمُ عَلَيْنا اَحَدا.
به دنباله وصيّتش در حضور جمعي از أصحاب فرمود: و ما دو نفر – يعني حضرت و برادرش امام حسين عليهما السلام – ريحانه رسول الله صلي الله عليه وآله و دو سرور جوانان اهل بهشت هستيم، بعد خدا لعنت کند کسي را که بر ما پيشقدم شود يا ديگري را بر ما مقدّم دارد.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۲۱۱] .

۳ – قالَ عليه السلام: وَ إنّ حُبَّنا لَيُساقِطُ الذُّنُوبَ مِنْ بَني آدَم، کَما يُساقِطُ الرّيحُ الْوَرَقَ مِنَ الشَّجَرِ.
فرمود: همانا محبّت و دوستي با ما (اهل بيت رسول الله صلي الله عليه وآله) باعث ريزش گناهان – از نامه اعمال – مي شود، همان طوري که وزش باد، برگ درختان را مي ريزد.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۲۵]

چهل حدیث از امام حسن مجتبی (ع)

۴ – قالَ عليه السلام: لَقَدْ فارَقَکُمْ رَجُلٌ بِالاْمْسِ لَمْ يَسبِقْهُ الاْ وَّلُونَ، وَلا يُدْرِکُهُ آلاَّْخِرُونَ.
پس از شهادت پدرش اميرالمؤمنين عليّ عليه السلام، در جمع اصحاب فرمود:
شخصي از ميان شماها رفت که در گذشته مانند او نيامده هست، و کسي در آينده نمي تواند هم تراز او قرار گيرد.
[احقاق الحق ج۱۱ ص ۱۸۳]

۵ – قالَ عليه السلام: مَنْ قَرَءَ الْقُرْآنَ کانَتْ لَهُ دَعْوَةٌ مُجابَةٌ، إمّا مُعَجَّلةٌ وَإمّا مُؤجَلَّةٌ.
فرمود: کسي که قرآن را – با دقّت – قرائت نمايد، در پايان آن – اگر مصلحت باشد – دعايش سريع مستجاب خواهد شد – و اگر مصلحت نباشد – در آينده مستجاب مي گردد.
[دعوات راوندی ص۲۴]

۶ – قالَ عليه السلام: إنّ هذَا الْقُرْآنَ فيهِ مَصابيحُ النُّورِ وَشِفاءُ الصُّدُورِ.
فرمود: همانا در اين قرآن چراغ هاي هدايت به سوي نور و سعادت موجود است و اين قرآن شفاي دل ها و سينه ها هست.
[بحار ج۷۵ ص۱۱]

۷ – قالَ عليه السلام: مَنَ صَلّي، فَجَلَسَ في مُصَلاّه إلي طُلُوعِ الشّمسِ کانَ لَهُ سَتْرا مِنَ النّارِ.
فرمود: هر که نماز – صبح – را بخواند و در جايگاه خود بنشيند تا خورشيد طلوع کند، برايش پوششي از آتش خواهد بود.
[وافی ج۴ ص۱۵۵۳]

قالَ الامامُ الْحَسَنُ الْمُجتبي عليه الصلوة السّلام: ۱ – مَنْ عَبَدَاللهَ، عبَّدَاللهُ لَهُ کُلَّ شَيْءٍ. فرمود: هر کسي که خداوند را عبادت و اطاعت کند، خداي

۸ – قالَ عليه السلام: إنَّ اللهَ جَعَلَ شَهْرَ رَمَضانَ مِضْمارا لِخَلْقِهِ، فَيَسْتَبِقُونَ فيهِ بِطاعَتِهِ إِلي مَرْضاتِهِ، فَسَبَقَ قَوْمٌ فَفَازُوا، وَقَصَّرَ آخَرُونَ فَخابُوا.
فرمود: خداوند متعال ماه رمضان را براي بندگان خود ميدان مسابقه قرار داد.
پس عدّه اي در آن ماه با اطاعت و عبادت به سعادت و خوشنودي الهي از يکديگر سبقت خواهند گرفت و گروهي از روي بي توجّهي و سهل انگاري خسارت و ضرر مي نمايند.
[تحف العقول ص۲۳۴]

۹ – قالَ عليه السلام: مَنْ أدامَ الاْخْتِلافَ إلَي الْمَسْجِدِ أصابَ إحْدي ثَمانٍ: آيَةً مُحْکَمَةً، أَخاً مُسْتَفادا، وَعِلْما مُسْتَطْرَفا، وَ رَحْمَةً مُنْتَظِرَةً، وَ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَي الْهُدي، اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ الرَّدي، وَ تَرْکَ الذُّنُوبِ حَياءً اَوْ خَشْيَةً.
فرمود: هر کس وقت هايي از شب و روز خود را در مسجد قرار دهد يکي از هشت فايده شاملش مي گردد: برهان و نشانه اي – براي معرفت -، دوست و برادري سودمند، دانش واطلاعاتي جامع، رحمت و محبّت عمومي، سخن و مطلبي که او را هدايت گر باشد، – توفيق إجباري – در ترک گناه به جهت شرم از مردم و يا به جهت وحشت از عقاب.
[تحف العقول ص۲۳۵]

۱۰ – قالَ عليه السلام: مَنْ أکْثَرَ مُجالِسَة الْعُلَماءِ أطْلَقَ عِقالَ لِسانِهِ، وَ فَتَقَ مَراتِقَ ذِهْنِهِ، وَ سَرَّ ما وَجَدَ مِنَ الزِّيادَةِ في نَفْسِهِ، وَکانَتْ لَهُ وَلايَةٌ لِما يَعْلَمُ، وَ إفادَةٌ لِما تَعَلَّمَ.
فرمود: هر که با علماء بسيار مجالست نمايد، سخنش و بيانش در بيان حقايق آزاد و روشن خواهد شد، و ذهن و انديشه اش باز و توسعه مي يابد و بر معلوماتش افزوده مي گردد و به سادگي مي تواند ديگران را هدايت نمايد.
[احقاق الحق ج۱۱ ص ۲۳۸]

۱۱ – قالَ عليه السلام: تَعَلَّمُوا الْعِلْمَ، فَإنْ لَمْ تَسْتَطيعُوا حِفْظَهُ فَاکْتُبُوهُ وَ ضَعُوهُ في بُيُوتِکُمْ .
فرمود: علم و دانش را – از هر طريقي – فرا گيريد، و چنانچه نتوانستيد آنرا در حافظه خود نگه داريد، ثبت کنيد و بنويسيد و در منازل خود – در جاي مطمئن – قرار دهيد.
[احقاق الحق ج۱۱ ص ۲۳۵]

۱۲ – قالَ عليه السلام: مَنْ عَرَفَ اللهَ أحَبَّهُ، وَ مَنْ عَرَفَ الدُّنْيا زَهِدَ فيها.
فرمود: هرکس خدا را بشناسد، (در عمل و گفتار) او را دوست دارد و کسي که دنيا را بشناسد آن را رها خواهد کرد.
[کلمه الامام حسن ج۷ ص۱۴۰]

چهل حدیث از امام حسن مجتبی (ع)

۱۳ – قالَ عليه السلام: هَلاکُ الْمَرْءِ في ثَلاثٍ: اَلْکِبْرُ، وَالْحِرْصُ، وَالْحَسَدُ؛ فَالْکِبْرُ هَلاکُ الدّينِ، وَبِهِ لُعِنَ إبْليسُ. وَالْحِرْصُ عَدُوّ النَّفْسِ، وَبِهِ خَرَجَ آدَمُ مِنَ الْجَنَّةِ. وَالْحَسَدُ رائِدُ السُّوءِ، وَمِنْهُ قَتَلَ قابيلُ هابيلَ .
هلاکت و نابودي دين و ايمان هر شخص در سه چيز است: تکبّر، حرص، حسد.
تکبّر باعث نابودي دين و ايمان شخص مي باشد و به وسيله تکبّر شيطان – با آن همه عبادت ملعون گرديد.
حرص و طمع دشمن شخصيّت انسان هست، همان طوري که حضرت آدم عليه السلام به وسيله آن از بهشت خارج شد.
حسد باعث همه خلاف ها و زشتي ها است و به همان جهت قابيل برادر خود هابيل را به قتل رساند.
[اعیان شیعه ج۱ص۵۵۷]

۱۴ – قالَ عليه السلام: بَيْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ أرْبَعُ أصابِع، ما رَأَيْتَ بَعَيْنِکَ فَهُوَ الْحَقُّ وَ قَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنَيْکَ باطِلاً کَثيرا.
فرمود: بين حقّ و باطل چهار انگشت فاصله هست، آنچه که را با چشم خود ببيني حقّ هست؛ و آنچه را شنيدي يا آن که برايت نقل کنند چه بسا باطل باشد.
[تحف العقول ص۲۲۹]

۱۵ – قالَ عليه السلام: ألْعارُ أهْوَنُ مِنَ النّارِ.
فرمود: سرزنش و ننگ شمردن مردم انسان را، ساده تر است از معصيت و گناهي که موجب آتش جهنّم شود.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۱۳۸ ]

۱۶ – قالَ عليه السلام: إذا لَقي أحَدُکُمْ أخاهُ فَلْيُقَبِّلْ مَوْضِعَ النُّورِ مِنْ جَبْهَتِهِ.
فرمود: وقتي انسان برادر مؤمن – و دوست – خود را ملاقات نمود، بايد پيشاني و سجده گاه او را ببوسد.
[تحف العقول ص۲۳۶]

قالَ الامامُ الْحَسَنُ الْمُجتبي عليه الصلوة السّلام: ۱ – مَنْ عَبَدَاللهَ، عبَّدَاللهُ لَهُ کُلَّ شَيْءٍ. فرمود: هر کسي که خداوند را عبادت و اطاعت کند، خداي

۱۷ – قالَ عليه السلام: إنَّ اللهَ لَمْ يَخْلُقْکُمْ عَبَثا، وَلَيْسَ بِتارِکِکُمْ سُدًي، کَتَبَ آجالَکُمْ، وَقَسَّمَ بَيْنَکُمْ مَعائِشَکُمْ، لِيَعْرِفَ کُلُّ ذي لُبٍّ مَنْزِلَتَهُ، وأنَّ ماقَدَرَ لَهُ أصابَهُ، وَما صُرِفَ عَنْهُ فَلَنْ يُصيبَهُ.
فرمود: خداوند شما انسان ها را بيهوده و بدون غرض نيافريده و شما را آزاد، رها نکرده هست.
لحظات آخر عمر هر يک معيّن و ثبت مي باشد، نيازمندي ها و روزي هرکس سهميّه بندي و تقسيم شده است است تا آن که موقعيّت و منزلت شعور و درک اشخاص شناخته گردد.
[تحف العقول ص۲۳۲]

۱۸ – قالَ عليه السلام: مَنَ لَبِسَ ثَوْبَ الشُّهْرَةِ، کَساهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ ثَوْبا مِنَ النّارِ.
فرمود: هرکس لباس شهرت – و انگشت نما، از جهت رنگ، دوخت، مد و… – بپوشد، روز قيامت خداوند، او را لباس آتشين خواهد پوشاند.
[مستدرک الوسائل ج ۳ ص۲۴۵]

۱۹ – سُئِلَ عليه السلام: عَنِ الْبُخْلِ؟ فَقالَ: هُوَ أنْ يَريَ الرَّجُلُ ما أنْفَقَهُ تَلَفا، وَما أمْسَکَهُ شَرَفا.
از حضرت پيرامون بخل سؤال شد؟ در جواب فرمود:
معناي آن چنين است که انسان آنچه را به ديگري کمک و انفاق کند فکر نمايد که از دست داده و تلف شده است است و آنچه را ذخيره کرده و نگه داشته است خيال کند برايش باقي مي ماند و موجب شخصيّت و شرافت او خواهد بود.
[اعیان شیعه ج۱ص۵۵۷]

چهل حدیث از امام حسن مجتبی (ع)

۲۰ – قالَ عليه السلام: تَرْکُ الزِّنا، وَکَنْسُ الْفِناء، وَغَسْلُ الاْناء مَجْلَبَةٌ لِلْغِناء.
فرمود: انجام ندادن زنا، جاروب و نظافت کردن راهرو و درب منزل، و شستن ظروف باعث رفاه و بي نيازي مي گردد.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۲۱۲]

۲۱ – قالَ عليه السلام:السِّياسَةُ أنْ تَرْعي حُقُوقَ اللهِ، وَ حُقُوقَ الاْحْياءِ، وَ حُقُوقَ الاْمْواتِ .
فرمود: – مفهوم و معناي – سياست آن است که حقوق خداوند و حقوق موجودات زنده و حقوق مردگان را رعايت کني.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۵۷]

۲۲ – قالَ عليه السلام: ما تَشاوَرَ قَوْمٌ إلاّ هُدُوا إلي رُشْدِهِم .
فرمود: هيچ گروهي در کارهاي – اجتماعي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي و… – با يکديگر مشورت نکرده اند مگر آن که به رشد فکري و عملي و… رسيده اند.
[تحف العقول ص۲۳۳]

۲۳ – قالَ عليه السلام: اَلْخَيْرُ الَذّي لا شَرَّ فيهِ: ألشُّکْرُ مَعَ النِّعْمَةِ، وَالصّبْرُ عَلَي النّازِلَةِ.
فرمود: آن خوبي که شرّ و آفتي در آن نباشد شکر در برابر نعمت ها و صبر و شکيبائي در برابر سختي ها هست.
[تحف العقول ص۲۳۴]

۲۴ – قالَ عليه السلام: يَابْنَ آدَمٍ، لَمْ تَزَلْ في هَدْمِ عُمْرِکَ مُنْذُ سَقَطْتَ مِنْ بَطْنِ اُمِّکَ، فَخُذْ مِمّا في يَدَيْکَ لِما بَيْنَ يَدَيْکَ .
فرمود: اي فرزند آدم از موقعي که به دنيا آمده اي در حال گذراندن عمرت هستي، بعد از آنچه داري براي آينده ات (قبر و قيامت) ذخيره نما.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۳۵]

۲۵ – قالَ عليه السلام: إنَّ مَنْ خَوَفَّکَ حَتّي تَبْلُغَ الاْ مْنَ، خَيْرٌ مِمَّنْ يُؤْمِنْکَ حَتّي تَلْتَقِي الْخَوْفَ .
فرمود: همانا کسي تو را – در برابر عيب ها و کم بودها – هشدار دهد تا آگاه و بيدار شوي، بهتر است از آن کسي که فقط تو را تعريف و تمجيد کند تا بر عيب هايت افزوده گردد.
[احقاق الحق ج۱۱ ص ۲۴۲]

۲۶ – قالَ عليه السلام: القَريبُ مَنْ قَرَّبَتْهُ الْمَوَدَّةُ وَ إنْ بَعُدَ نَسَبُهُ، وَالْبَعيدُ مَنْ باعَدَتْهُ الْمَوَدَّةُ وَ إنْ قَرُبُ نَسَبُهُ .
فرمود: بهترين دوست نزديک به انسان آن کسي است که در تمام حالات دلسوز و با محبّت باشد گرچه خويشاوندي نزديک نداشته باشد.
و بيگانه ترين افراد کسي است که از محبّت و دلسوزي بعيد باشد گرچه از نزديک ترين خويشاوندان باشد.
[تحف العقول ص۲۳۴]

۲۷ – وَ سُئِلَ عَنِ الْمُرُوَّةِ؟ فَقالَ عليه السلام: شُحُّ الرَّجُلِ عَلي دينِهِ، وَ إصْلاحُهُ مالَهُ، وَ قِيامُهُ بِالْحُقُوقِ .
از حضرت سلام الله عليه پيرامون مُروّت و جوانمردي سؤال شد، فرمود:
جوانمرد کسي است که در نگهداري دين و عمل به آن تلاش نمايد، در اصلاح اموال و ثروت خود همّت گمارد، و در رعايت حقوق طبقات متفاوت پا بر جا باشد.
[تحف العقول ص۲۳۵]

۲۸ – قالَ عليه السلام: عَجِبْتُ لِمَنْ يُفَکِّرُ في مَأکُولِهِ کَيْفَ لا يُفَکِّرُ في مَعْقُولِهِ، فَيَجْنِبُ بَطْنَهُ ما يُؤْذيهِ، وَ يُوَدِّعُ صَدْرَهُ ما يُرْديهِ.
فرمود: تعجّب مي کنم از کسي که در فکر خوراک و تغذيه جسم و بدن است ولي راجع به تغذيه معنوي روحي خود نمي انديشد، بعد از غذاهاي فاسد شده است و خراب دوري مي کند.
و عقل و قلب و روح خود را کاري ندارد – هر چه و هر مطلب و برنامه اي به هر شکل و نوعي باشد استفاده مي کند -.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۳۹]

۲۹ – قالَ عليه السلام: غَسْلُ الْيَدَيْنِ قَبْلَ الطَّعامِ يُنْفِي الْفَقْرَ، وَ بَعْدَهُ يُنْفِي الْهَمَّ.
فرمود: شستن دست ها قبل از طعام فقر و تنگدستي را مي زدايد و بعد از آن ناراحتي ها و آفات را از بين مي برد.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۴۳]

۳۰ – قالَ عليه السلام: حُسْنُ السُّؤالِ نِصْفُ الْعِلْمِ .
فرمود: کسي که عادت سؤال و حالت پرس و جو دارد مثل آن است که نصف علم ها را فرا گرفته باشد.
[کلمه الامام حسن ج۷ص۱۲۹]

۳۱ – قالَ عليه السلام: إنّ الْحِلْمَ زينَةٌ، وَالْوَفاءَ مُرُوَّةٌ، وَالْعَجَلةَ سَفَهٌ .
فرمود: صبر و شکيبائي زينت شخص، وفاي به عهد علامت جوانمردي، و عجله و شتابزدگي (در کارها بدون انديشه) دليل بي خردي مي باشد.
[الامام حسن ج۷ص۱۹۸]

۳۲ – قالَ عليه السلام: مَنِ اسْتَخَفَّ بِإخوانِهِ فَسَدَتْ مُرُوَّتُهُ.
فرمود: کسي که دوستان و برادرانش را سبک شمارد و نسبت به آن ها بي اعتناء باشد، مروّت و جوانمرديش فاسد گشته هست.
[الامام حسن ج۷ص۲۰۹]

۳۳ – قالَ عليه السلام: إنّما يُجْزي الْعِبادُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَلي قَدْرِ عُقُولِهِمْ.
فرمود: همانا در روز قيامت بندگان به مقدار عقل و درک و شعورشان مجازات مي شوند.
[الامام حسن ج۷ص۲۰۹]

۳۴ – قالَ عليه السلام:إنَّ النّاسَ عَبيدُ الْمالِ، وَالدّينُ لَعِبُ عَلي ألْسِنَتِهِمْ، يُحيطوُنَهُ مادَرَتْ بِهِ مَعايِشُهُمْ، فَإذا مُحِّصُوا لِلاْبْتِلاءِ قَلَّ الدَّيّانُونَ .
فرمود: همانا مردم اسير و بنده دنيا و اموال آن هستند، و دين را وسيله رسيدن به أهداف خود قرار داده اند و به هر نوعي که زندگي آن ها تأمين شود حرکت مي کنند. بنابر اين هنگامي که در بوته آزمايش در آيند، دين داران اندک خواهند شد.
[احقاق الحق ج۱۱ ص ۲۳۴]

۳۵ – قالَ عليه السلام: ألْمِزاحُ يَأْکُلُ الْهَيْبَةَ، وَقَدْ أکْثَرَ مِنَ الْهَيْبَةِ الصّامِت.
فرمود: مزاح و شوخي – هاي زياد و بيجا – شخصيّت و وقار انسان را از بين مي برد، و چه بسا افراد ساکت داراي شخصيّت و وقار عظيمي مي باشند.
[الامام حسن ج۷ص۱۳۹]

۳۶ – قالَ عليه السلام: أللُؤْمُ أنْ لا تَشْکُرَ النِّعْمَةَ.
فرمود: از علائم پستي شخص، شکر نکردن از ولي نعمت هست.
[الامام حسن ج۷ص۱۳۹]

۳۷ – قالَ عليه السلام: لَقَضاءُ حاجَةِ أخٍ لي فِي اللهِ أحَبُّ مِنْ إعْتِکافِ شَهْرٍ.
فرمود: هر آينه برآوردن حاجت و رفع مسئله برادرم، از يک ماه اعتکاف، در مسجد – و عبادت مستحبّي نزد من – بهتر و محبوب تر هست.
[الامام حسن ج۷ص۱۳۹]
۳۸ – قالَ عليه السلام: إنَّ الدُّنْيا في حَلالِها حِسابٌ، وَفي حَرامِها عِقابٌ، وَفِي الشُّبَهاتِ عِتابٌ، فَأنْزِلِ الدُّنْيا بِمَنْزَلَةِ الميتَةِ، خُذْ مِنْها ما يَکْفيکَ.
فرمود: چيزهاي دنيا اگر حلال باشد حساب و بررسي مي شود و اگر از حرام به دست آيد عذاب و عقاب دارد و اگر حلال و حرام آن معلوم نباشد سختي و ناراحتي خواهد داشت.
پس بايد دنيا (و موجوداتش) را همچون ميته و مرداري بشناسي که به مقدار نياز و اضطرار از آن استفاده کني.
[الامام حسن ج۷ص۳۶]

۳۹ – قالَ عليه السلام: وَاعْمَلْ لِدُنْياکَ کَأنَّکَ تَعيشُ أبَدا، وَاعمَلْ لاَِّخِرَتِکَ کَأنّکَ تَمُوتُ غدَا .
فرمود: در دنيا چنان برنامه ريزي کن – از نظر اقتصاد و صرفه جوئي و… – مثل آن که مي خواهي هميشه دوام داشته باشي، و نسبت به آخرت به نوعي حرکت و کار کن مثل اين که فردا خواهي مُرد.
[الامام حسن ج۷ص۳۷]

۴۰ – قالَ عليه السلام: أکْيَسُ الْکَيِّسِ التُّقي، وَ أحْمَقُ الْحُمْقِ الْفُجُورَ، الْکَريمُ هُوَ التَّبَرُّعُ قَبْلَ السُّؤالِ.
فرمود: زيرک ترين و هوشيارترين افراد، شخص باتقوا و پرهيزکار مي باشد؛ أحمق و نادان ترين افراد، کسي است که تبه کار و اهل معصيت باشد؛ گرامي ترين و باشخصيّت ترين افراد، آن کسي است که به نيازمندان پيش از اظهار نيازشان، کمک نمايد.
[احقاق الحق ج۱۱ ص ۳۰)

انتهای پیام/

واژه های کلیدی: ماه رمضان | قيامت | خداوند | رمضان ۹۷ | مناسبت های مذهبی | رمضان |