هجمه سیاسی علیه فروشگاه های زنجیره ای

این بازی قدیمی هست. از هنگامی هاشمی رفسنجانی پشت فروشگاه های زنجیره ای را گرفت تا حالا، تصور می رفت این فروشگاه ها به علت حذف واسطه به سرعت پا بگیرند، ولی هنوز هم که هنوز هست، قدرت واسطه ها تا حدی است که هر بار، پاپوش جدیدی جهت این بخش ایجاد می شود تا نتوان با حذف واسطه ، قیمت را به نفع مشتریان کم کردن داد.

عبارات مهم : خرده فروشی – فروشگاه
از آن وقت تا امروز، بازاری ها (بازار سنتی و اصناف) تا اندازه ای نفوذ داشتند که به سادگی می توانستند دولت ها را مجبور به پذیرش خواسته های خود کنند؛ از تلاش جهت عدم پرداخت مالیات گرفته تا درافتادن با بانک مرکزی، طوری که هنگامی موضوع اخذ کارمزد از مغازه داران کلید خورد، جنجالی در شهر به پا کردند که بانک مرکزی وادار به عقب نشینی شد و با وجود قوانین فراوان در عنوان نصب صندوق مکانیزه فروش این عنوان را هم به دست فراموشی سپردند و هر بار با بهانه ای آن را هم عملی نکردند و در نخستین برخورد ضربتی با عنوان قاچاق نیز مغازه های خود را از اجناس خالی و تعطیل کردند.

حالا هم سیستم خرده فروشی مدرن و ایجاد فروشگاه های زنجیره ای را نشانه گرفته اند و اگر چه از روند مکانیسم تخفیف در فروشگاه های زنجیره ای به خوبی باخبرند، ولی به جهت به خطر افتادن منافع مالی قابل توجه بزرگان خود، تلاش می کنند که با اتهام زنی و بدبین کردن افکار عمومی به ارزان فروشی در فروشگاه های زنجیره ای، همچنان بازار را سنتی وار و در ید خود نگه دارند و از سود واسطه گری ارتزاق کنند. ماجرا آن قدر ریشه دار است که برخی از شعب فروشگاه های زنجیره ای در بعضی شهرستان ها بدون ادله قانونی و صرفا با اعمال نفوذ روی مقامات مسئول پلمب می شوند.

این ماجرا تا اندازه ای داغ شد که محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم، در نامه ای تند به رحمانی فضلی، وزیر کشور، خواستار هماهنگی استانداران و فرمانداران در زمینه توسعه فروشگاه های زنجیره ای شد. نعمت زاده در این نامه ضمن اشاره به این که توسعه فروشگاه های زنجیره ای با رویکرد مدرن سازی توزیع و فروش و حذف واسطه های غیر ضروری و حمایت از کالای باکیفیت داخلی و ایجاد فضای رقابتی در دستور کار قرار گرفته هست، حمایت جدی استانداران و فرمانداران را خواستار شد. او در این نامه این توصیه مهم را متذکر شده است بود که نباید صرفا به علت بعضی تصویر العمل های محدود ناشی از نگرانی کسبه سنتی و به جای تلاش جهت اصلاح روش های از‌بین‌ رفته و ورود به صحنه مسابقه بیشتر، کارهای غیر قانونی نظیر پلمب و تعطیلی بعضی از این فروشگاه ها را در دستور کار قرار داد.

بازار سنتی کشور عزیزمان ایران در تقابل با فروشگاه های بزرگ زنجیره ای

بهمن آرمان، اقتصاددان، راجع به چرایی مقابله بازار سنتی حرف به خطر افتادن منافع مالی این جریان سیاسی را به میان می کشد و می گوید: یک جریان سیاسی که ریشه حضور این جریان در بازار سنتی کشور عزیزمان ایران هست، با سیستم توزیع کالا به صورت مدرن و سرمایه گذاری جهت ایجاد فروشگاه های زنجیره ای بزرگ مخالف است و با جنجال علیه فروشگاه های زنجیره ای و زیر سؤال بردن مکانیسم تخفیف، مانع اجرای این مهم می شود، چون جایگاه و منافع مالی این گروه سیاسی در وجودِ سیستم سنتی توزیع کالاست.

هجمه‌ بوجود آمده در برابر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بدون شک سیاسی است

فروشگاه های زنجیره ای حاشیه سود ناحق دلالان را حذف کردند

آرمان در ادامه به سود سرشار دلالان اشاره کرده و می افزاید: فروشگاه های زنجیره ای در حجم وسیع و با حذف واسطه و دلالان و در مذاکره مستقیم با تولیدکننده و تأمین کنندگان، کالا را خریداری می کنند. اتفاقی که در این میان می افتد، این است که حاشیه سود ناحق دلالان از سوی فروشگاه های بزرگ زنجیره ای حذف می شود و کالاها با قیمت پایین تری به دست مصرف کنندگان می رسد. متأسفانه بخش دلالی در اقتصاد کشور عزیزمان ایران بسیار گسترده و قدرتمند و بانفوذ است و اجازه این تغییرات را که به نفع مصرف کنندگان است و منافع آنها را به خطر می اندازد را تحت هیچ شرایطی نمی دهد.

هجمه سیاسی علیه فروشگاه های زنجیره ای

به گفته او، هجمه ای که در برابر فروشگاه های زنجیره ای به وجود آمده، بدون شک سیاسی هست. در اقتصاد کشور عزیزمان ایران عواملی که به صورت سنتی در کشور عزیزمان ایران به عنوان دلال از آنها نام می برند، تاکنون مانع ایجاد فرایند توزیع صنعتی و مدرن کالاهای مصرفی جامعه شده است اند. در حقیقت آغاز روند صنعتی سازی سیستم توزیع کالا به وسیله زنده یاد هاشمی رفسنجانی شکل گرفت و تلاش شد با ایجاد فروشگاه های زنجیره ای بزرگ، بار هزینه ای خانوار کم کردن پیدا کند که متأسفانه ادامه این روند با موفقیت همراه نبود.

نفوذ سیاسی اجازه حذف دلالان را در فرایند توزیع کالا نمی دهد

آرمان می افزاید: در واقع اگر چه فرایند توزیع کالا به یک صنعت در دنیا تبدیل شده، ولی متأسفانه در کشور عزیزمان ایران بنا بر دلایل گوناگون و به خاص دخالت بازار سنتی و نفوذ سیاسی این جریان در مراکز تصمیم گیری و دارابودن قدرت فراوان، پروژه حذف دلالان در فرایند توزیع کالا آخر نیافته است.

او به آمارهای خرده فروشی اشاره کرده و می گوید: بر اساس آمارهای اعلامی از سوی مرکز آمار ایران که در محافل مالی و بین المللی هم بازتاب داشته، هزینه خرده فروشی در کشور عزیزمان ایران بین ٢٣ تا ٢٥ درصد است که رقم بالایی است در صورتی که هزینه خرده فروشی در کشورهای صنعتی که توزیع کالا در آنها به صورت مدرن و با ایجاد فروشگاه های بزرگ زنجیره ای انجام می شود، بسیار اندک است ولی متأسفانه دولت به جای تجمیع سرمایه گذاری ها و ایجاد فروشگاه های بزرگ زنجیره ای، به ایجاد واحدهای صنفی کوچک و غیر اقتصادی که مالیات و عوارض پرداخت نمی کنند و قاچاق کالا به وفور در آنها یافت می شود، میدان داده و با این روش تلاش کرده است مسئله اشتغال را حل کند؛ در صورتی که بازتاب های منفی آن وبال گردن دولت شده است است.

به گفته او، منافع حاصل از این دلالی های بزرگ موجب شده است آنها مخالف ایجاد و گسترش فروشگاه های زنجیره ای باشند و ضمن اتهام زنی به این فروشگاه ها و زیر سؤال بردن فلسفه مهم فروشگاه های زنجیره ای در ارزان فروشی، دولت هم نتوانسته است در برابر چنین جریانی ایستادگی کند تا توزیع کالا در کشور عزیزمان ایران به حالت صنعتی تبدیل شود.

حذف واسطه های مخرب

امیرخسرو فخریان، مدیر اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای در این باره می گوید: اقتصاد مدرن در کشورهای پیشرفته دنیا نشانه ها و الزاماتی دارد. از جمله این نشانه ها می توان به وجود سامانه براق و مولد در حوزه خدمات توزیع کالا اشاره کرد. یکی از نمادهای نوین سازی نظام توزیع کالا، توسعه فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای هست؛ به چه دلیل که این فروشگاه ها بدون صرف هزینه بالا و با برخورداری از دانش تخصصی می توانند تأثیر مستقیمی بر زیاد کردن ارزش افزوده و اصلاح عملکرد سیستم توزیع ایفا کنند.

فخریان ادامه می دهد: اکنون فروشگاه های زنجیره ای با حدود سه هزارو ٢٠٠ شعبه فعال در کشور، سهمی ۸ درصدی از بازار خرده فروشی دارند. در واقع در حال حاضر ١٢٠ هزار میلیارد تا ١٥٠ هزار میلیارد تومان از تولید ناخالص داخلی کشور از محل توزیع کالاهای «اف ام سی جی» حاصل می شود که سهم فروشگاه های زنجیره ای از این مقدار هشت درصد است که بر همین اساس GRDI یا شاخص توسعه خرده فروشی دنیا نشان می دهد کشور ما تا رسیدن به جایگاه مطلوب در این زمینه فاصله بسیار دارد.

او در زمینه حذف واسطه ها نیز می گوید: از آنجا که شفافیت یکی از اولویت های اقتصاد کشور هست، این اولویت در فرایند عرضه از طریق فروشگاه های زنجیره ای بسیار چشمگیر هست. فروشگاه های زنجیره ای با حذف واسطه های مخرب و اضافه این امکان را فراهم کردند تا تخفیف هایی که تولیدکنندگان جهت محصولات در مقاطع زمانی خاص در نظر می گیرند، جهت مصرف کننده نهایی اعمال شود. در واقع حذف دلالان و واسطه ها از زنجیره توزیع، خرید کالا به صورت مستقیم از تولیدکننده و در حجم انبوه، مدیریت زنجیره تأمین با استفاده از روش های علمی و نوین و در جهت زیاد کردن بهره وری در فرایندها از جمله لجستیک و انبارداری سه عامل کلیدی است که دست فروشگاه های زنجیره ای را جهت ارائه ارزان تر کالا و کم کردن بهای تمام شده است کالا باز می کند.

در اقتصاد کشور عزیزمان ایران عواملی که به‌ صورت سنتی در کشور عزیزمان ایران به‌ عنوان دلال از آنها نام می‌برند، تاکنون مانع ایجاد فرایند توزیع صنعتی و مدرن

برخورد بازار سنتی با این فروشگاه ها به چه نحوی است؟

رئیس اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای می گوید: هر لحظه در برابر هر تغییری مقاومت صورت می گیرد. فروشگاه های زنجیره ای در اقتصاد کشور عزیزمان ایران سهم ناچیزی دارند و طبق برنامه ششم توسعه این سهم باید به ٢٠ درصد زیاد کردن یابد. در شرایط فعلی عالی ترین راهکار جهت جلوگیری از آسیب به واحدهای صنفی و قدرتمند شدن و حفظ بقای آنها این است که عنوان فروشگاه های زنجیره ای *فرانچایز در دستور کار قرار گیرد تا بحث توسعه فروشگاه های زنجیره ای را با کسبه خرد جلو ببریم. با روش فرانچایز، واحدهای صنفی از مزایایی مانند فعالیت تحت پوشش یک برند، افزایش اعتبار در بازار، کاهش ریسک ورشکستگی، بهره گیری از تجربیات و دانش بین المللی و به کارگیری نیروهای متخصص در امر فروش و… بهره مند خواهند شد.»

*فرنچایز franchise :یا حق امتیاز که با نام های فرداد، برترانه یا فرانشیز نیز شناخته می شوند گونه ای از کسب و کار است که بر پایه آن به یک شرکت اختیارداده می شود که تولیدات یا فراورده های شرکت دیگر را بفروشد و در برابر آن مبلغی دریافت کند که به این مبلغ، مبلغ فرنچایز می گویند.

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
روزنامه شرق

واژه های کلیدی: خرده فروشی | فروشگاه | زنجیره | اقتصاد | فروشگاه | اقتصادی | سیستم | سیاسی | بازار | ایران | اقتصاد