اطلاعیه سایت
فیلمهای زیادی در سینمای کشور عزیزمان ایران ساخته شده است اند که عنصر غافلگیری در آنها پر رنگ بوده و ماجرای فیلم آنطوری که مخاطبان انتظار داشته اند، پیش نرفته است.
سگ کشی (۱۳۷۹)
عبارات مهم : اصغر فرهادی – کارگردانی کارگردان: بهرام بیضایی
جنس غافلگیری: شاید بشود فیلم «سگ کشی» را به جهت شدت رودست زدن، غافلگیر کننده ترین فیلم سینمای کشور عزیزمان ایران به حساب آورد. تا جایی که مخاطب لحظه آخر به سرنوشتی دیگر جهت آخر فیلم می اندیشد، ولی اتفاقی دیگر رخ می دهد.
داستان فیلم بهرام بیضایی از این قرار است که گلرخ کمالی (مژده شمسایی) بعد از سال ها به کشور عزیزمان ایران می آید و متوجه می شود که شوهرش ورشکست شده. او جهت نجات شوهرش (مجید مظفری) دست به هر کاری می زند. بارها کتک می خورد، ترساندن می شود و خلاصه زمانی که در آخر فیلم مجروح و درمانده چک ها را بعد می گیرد، متوجه می شود که شوهرش با منشی شرکت ارزش نقشه داشته اند که به وسیله گلرخ چک ها را پاس کنند و از کشور عزیزمان ایران بروند.
میزان موفقیت فیلم: سال ۷۹ علاوه بر پنج سیمرغی که نصیب فیلم شد، گروه تحریریه سایت عالی ترین فیلم از نگاه مردمی را هم گرفت. فیلم در وقت اکران هم بسیار مورد توجه قرار گرفت. «سگ کشی» عالی ترین فیلم بهرام بیضایی نیست ولی هم غالب منتقدان به آن روی خوش نشان دادند و هم علاقه مندان و پی گیران سینما بیش از فیلم های دیگر او، آن را دیدند.
جنس غافلگیری: اصغر فرهادی به خاطر جنس فیلم هایش تقریبا در غالب آثارش به مخاطب رودست می زند. فیلم های او بر اساس قضاوت بنا نهاده شده است است و طبیعی است بخش زیادی از داستان به حدس و گمان و بعد از آن گره گشایی تخصیص داده شده است یابد و نوبت تحلیل خود مخاطب فرا برسد.
در این میان، فیلم «چهارشنبه سوری» مخاطبانش را زیاد از سایرین غافلگیر می کند. او تصویری از یک زن شکاک و افسرده (با بازی هدیه تهرانی) را به تصویر می کشد که مدام به همسرش (حمید فرخ نژاد) بدبین است و به این که او با زن همسایه (پانته آ بهرام) رابطه دارد، شک دارد.
فرهادی آنقدر روی بدبینی و شکاک بودن زن تاکید می کند که تا نیمه فیلم غالب مخاطبان حق را به شوهر می دهند و حتی برایش دل می سوزانند تا این که یکمرتبه و در آخرهای فیلم به مخاطبش رودست می زند و زن همسایه را در ماشین مرد نشان می دهد.
میزان موفقیت فیلم: چهارشنبه سوری هم علاوه بر دریافت گروه تحریریه سایت عالی ترین کارگردانی، عالی ترین بازیگر نقش اول زن و عالی ترین تدوین، عنوان عالی ترین فیلم از نگاه تماشاگران را به خودش تخصیص داده شده است داد و وقت اکران هم پرمخاطب ترین فیلم سال لقب گرفت.
جنس غافلگیری: تنها فیلم سینمایی پریسا بخت آور هم بر عنصر رودست زدن در دقیقه نود بنا شده. البته فراموش نمی کنیم از آنجایی که فیلمنامه دایره زنگی را اصغر فرهادی، همسر بخت آور نوشت، جنس غافلگیری های این فیلم هم تقریبا مشابه سایر آثار این کارگردان هست. داستان فیلم دایره زنگی با تلاش یک دختر و پسر (باران کوثری و صابر ابر) جهت جمع کردن پول تعمیر ماشین پدر دختر شروع می شود.
پسر تمام تلاشش را می کند که با ساختن ماهواره های یک مجتمع این پول را جمع کند. آخر سر معلوم می شود دختر کارش دزدی بوده و این ماشین را هم از یک نفر دزدیده هست. در نهایت می فهمیم که از تمام منزل ها هم یک چیزی دزدیده هست. زن بخت آور جهت بیان مفهوم فیلمش استفاده ای بهینه از عنصر رودست زدن کرده و خیلی خوب پازل های داستان را کنار هم قرار داده هست. حتما یکی از دلایل محبوبیت این کمدی آخر متفاوت آن است.
میزان موفقیت فیلم: در جشن منزل سینما تندیس عالی ترین فیلمنامه و عالی ترین بازیگر نقش اول مرد را گرفت. در وقت اکران هم خیلی سریع توانست به کلوب میلیاردی ها دست پیدا کند.
جنس غافلگیری: مازیار میری در «سعادت آباد» درست در سکانس آخر به مخاطبش رودست می زند. توصیه جالب اینجاست که در نسخه ای که در شبکه نمایش خانگی توزیع شده، این سکانس نهایی یعنی اوج غافلگیری فیلم حذف شده است است و همین باعث ابتر شدن حرف و دغدغه فیلم شده. ماجرا از این قرار است که یاسی (لیلا حاتمی) در زندگی اش با محسن (حامد بهداد) دچار مسئله شده است و می داند که همسرش نسبت به او بی توجه است و روابط کاری مرموزی دارد. بعد از یک مهمانی پر تنش که رازهای زیادی در آن فاش می شود، یاسی از محسن می خواهد که به منزل پرستار فرزند برود و او را بیاورد. در سکانس نهایی می بینیم که محسن با پرستار دخترش (مینا ساداتی) رابطه دارد. رودست زدن در این فیلم، به اثرگذاری محتوایش کمک کرده است.
میزان موفقیت فیلم: گروه تحریریه سایت عالی ترین بازیگر نقش مکمل زن را گرفت و در فروش هم خیلی سریع به کلوب میلیاردی ها پیوست. سعادت آباد محبوب طیفی از منتقدان هم بود و در وقت اکران نقدهای مثبتی راجع به اش نوشته اند. از آن سو بعضی با درونمایه فیلم زاویه داشتند و نقدهای محتوایی، منفی بود.
جنس غافلگیری: «گناهکاران» از جمله فیلم های پلیسی موفق سینمای کشور عزیزمان ایران است که طبیعتا به خاطر ذات پلیسی که دارد، رودست زدن جزو خصایص آن محسوب می شود. با این حال ولی مخاطبان در این فیلم طوری غافلگیر می شوند که اصلا انتظارش را ندارند.
ماجرا از قتل یک دختر شروع می شود. سرگرد روانگر و سرهنگ تدین مامور می شوند تا قاتل او را پیدا کنند. در طول فیلم ما با پنج فرد مظنون به قتل روبرو می شویم که هر کدام ارزش به خاطر روابط مختلفی که با او داشته اند، دلایل مورد نیاز جهت قتلش را دارند. درست زمانی که مخاطبان بین این پنج گزینه سرگردان هست، کارگردان ناگهان او را غافلگیر می کند. تازه می فهمیم که قاتل زن، سرگرد روانگر بوده. سرگردی که از ابتدا جهت پیدا کردن قاتل زن مدام تقلا می کرد، خودش به خاطر عشقی که به زن داشته او را کشته است.
میزان موفقیت فیلم: گناهکاران نخستین فیلم کارنامه فرامرز قریبیان بود که بر اساس فیلمنامه پسرش سام قریبیان ساخته شد. این فیلم گروه تحریریه سایت بلورین عالی ترین بازیگر نقش مکمل مرد را گرفت ولی در وقت اکران آن طور که باید جنجالی نشد و فروش متوسطی داشت.
جنس غافلگیری: در فیلم «گذشته» اصغر فرهادی چند بار پشت سر هم غافلگیرمان می کند. هر بار گمان می کنیم اصل ماجرا را فهمیده ایم و پی به مسیر داستان برده ایم ولی هنوز چیزی نگذشته که متوجه می شویم یک رودست دیگر در کار است و تا باز شدن گره مهم هنوز راه زیادی باقی مانده!
ماجرای فیلم راجع به خودکشی همسر سمیر هست. او و سایرین گمان می کنند او از شدت افسردگی دست به خودکشی زده است ولی دختر مارین راز کشته شدن او را به فهمیدن رابطه میان شوهرش و مارین ربط می دهد. بعد از مدتی می فهمیم دختر مارین جهت همسر سمیر ایمیل فرستاده و این مسئله را فاش کرده است ولی رودست نهایی بعد از همه اینها وارد می شود.
میزان موفقیت فیلم: گذشته با این که نسبت به «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» نتوانست مخاطبان ایرانی را زیاد سر شوق آورد ولی در جشنواره های متفاوت جهانی خیلی خوب ظاهر شد. برنیس بژو، بازیگر فرانسوی این فیلم از چند جشنواره جایزه عالی ترین بازیگر نقش اول زن را گرفت و خود اصغر فرهادی هم موفق شد در چندین و چند جشنواره مورد توجه قرار بگیرد.
جنس غافلگیری: مخاطب در «رخ دیوانه» هم چند بار رودست می خورد. تعداد این رودست خوردن ها آنقدر زیاد است که آخرین عنصر غافلگیری که در واقع بااهمیت ترین آنهاست دیگر چندان به چشم نمی آید. نخستین رودست زمانی است که راز بازی مسعود با جمع دوستان و سرکاری بودن تماس ها جهت پیروز فاش می شود. از یک جایی به بعد پیروز هم وارد بازی می شود ولی داستان پیش می رود و نهایتا متوجه می شویم که قضیه کاملا متفاوت با چیزی است که فکرش را می کرده ایم و اصلا مسعود از ابتدا قصه را طور دیگری چیده هست. این بار رودست دوم را به مخاطب می زند. تعداد این عنصرهای غافلگیری باعث شده است تا خیلی ها لقب «فیلم پر از دروغ» را جهت رخ دیوانه در نظر بگیرند و در نقدهای متفاوت بنویسند که کارگردان مخاطب را گول زده است.
میزان موفقیت فیلم: رخ دیوانه پنج گروه تحریریه سایت از جشنواره سی و سوم گرفت که بااهمیت ترین آنها گروه تحریریه سایت عالی ترین فیلم، عالی ترین کارگردانی و عالی ترین فیلم از نگاه مردم بود. این فیلم وقت فروش هم حسابی سروصدا کرد و فروش بالایی را جهت آن به ثبت رساند.
جنس غافلگیری: سهیل بیرقی در نخستین فیلم بلند سینمایی اش فیلمی ساخت که از چند منظر قابل تأمل هست. علاوه بر بازی متفاوت لیلا حاتمی و بهنوش بختیاری، انتهای فیلم مخاطب را به شدت غافلگیر می کند. ماجرا از این قرار است که در کل فیلم با زنی به اسم آذر روبرو هستیم که خلافکار است و با اعتماد به نفس و زرنگی خاصی مقاصدش را پیش می برد.
او کسب و کار فروش مشروبات الکلی را مدیریت می کند، سرپرست یک باند قاچاق است و حالا هم به پسر جوانی (امیر جدیدی) قول داده است تا او را به عنوان یک خواننده مطرح مشهور کند. او مدام از این پسر بهره کشی می کند و او را سر کار می گذارد تا این که بالاخره متوجه می شویم آن پسر، مامور پلیس است و تمام این مدت او بوده که آذر را سر کار گذاشته و مترصد فرصتی جهت به دام انداختنش بوده.
میزان موفقیت فیلم: در جشنواره فجر در دو رشته نامزد دریافت گروه تحریریه سایت شد ولی موفقیتی در پی نداشت. فراموش نمی کنیم «من» سالی به جشنواره رسید که حریفان گردن کلفتی مثل «ابد و یک روز» سعید روستایی و «ایستاده در غبار» محمد حسین مهدویان را کنار خود داشت. اگر جز این بود حتما فیلم بیرقی چند گروه تحریریه سایت می داشت.
جنس غافلگیری: مهمترین شاخصه فیلم «ائو (خانه» این است که فضا را طوری پیش می برد که مخاطب اصلا انتظار غافلگیری نداشته باشد. دختر خانواده اجازه انتقال پیکر پدرش را جهت استفاده تحقیقاتی در دانشگاه نمی دهد و این مسئله کاملا منطقی به نظر می رسد. تا ۲۰ دقیقه آخر مخاطب فقط شاهد درگیری های متعدد است و انتظار دارد یکی از دو طرف کوتاه بیاید. اینجاست که عنصر غافلگیری رودست عجیبی به آنها می زند.
از آنجایی که ممکن است خیلی ها هنوز فیلم را ندیده باشند، از بیان جزییات این غافلگیری خودداری می کنیم. همین قدر اشاره کنیم که کارگردان بخوبی فضایی جهت روایت فیلمش ایجاد کرده. از آن طرف حواسش به شخصیت پردازی و نحوه گرفتن بازی بوده و طوری ذهن را آماده می کند که کمتر کسی به اتفاق مهم فکر کند. همین مشخصه، باعث شده است فیلم نهایی جالب (از نظر دراماتیک نه محتوا) داشته باشد.
میزان موفقیت فیلم: فیلم منزل در جشنواره سال گذشته از سوی منتقدان بسیار مورد توجه قرار داده شد و در جشنواره های جهانی هم مطرح شد ولی از آنجایی که در گروه هنر و تجربه اکران شده است فروش چندانی ندارد.
واژه های کلیدی: اصغر فرهادی | کارگردانی | سینمایی | جشنواره | کارگردان | غافلگیری | موفقیت | سینمای | داستان | بازیگر | ایرانی