خیلی ها می گویند  که پراید ایمن نیست  اما چقدر این حرف صحت دارد؟ این خودرو از کجا آمده  و در کشورهایی که تولید شده چه وضعیتی داشته است ؟آیا پراید های جدید که با اسم های گوناگون تولید می شوند ایمن هستند؟ این خودروها از نظر فنی چه تفاوت هایی با پراید اولیه دارند؟

برخی نقل قول ها حاکی از آن است که از آمار کشته شدگان در تصادفات رانندگی حدود ۱۵ درصد سهم خودرو پراید است. اگر فکر می کنید این عدد کوچکی است اشتباه می کنید این عدد رقمی بیش از  ۲ هزار نفر در سال است .کدام زلزله در ایران را می شناسید که  تعداد کشته شدگانش بیش از ۳۰ هزار نفر باشد.

همین  نرخ بالا کشته شدگان بود که سازمان استاندارد را مجبور کرد که به شرکت سازنده فشار آورد تا پراید  را اصلاح کند شرکت سازنده هم می گوید از ابتدای سال ۹۰ این خودروها با اصلاحات جدید ایمن شده است.

اما واقعا آیا این خودرو ایمن شده؟

در بین مردم پراید به خودرو پوست پیازی هم معروف شده اما این خودرو پوست پیازی چه زمان و چگونه وارد خیابان های ایران شد؟

پراید کره ای از ژاپن آمد

اگر فکر می کنید پراید از کره آمده سخت در اشتباه هستید اگر کمی اطلاعات خودرویی  شما بیشتر است  و فکر می کنید پراید در شرکت فورد تولید می شده کمی به واقعیت نزدیک شده اید ولی باز این همه حقیقت نیست.

پراید همان مزدا ۱۲۱ است که ابتدا در ژاپن تولید شد ارتباط کاری فشرده مزدا و فورد سبب شد طی چند ماه مزدا ۱۲۱ با نام فورد  فستیوا در آمریکای شمالی   تولید شود. در آن زمان آمریکای شمالی، استرالیا و ژاپن بازارهای اصلی این خودرو ارزان قیمت دانشجویی بودند آمریکا کشوری است که در آن بیشتر مردم از ۱۶ سالگی رانندگی می کند و خیلی ها هم چندین ماشین دارند البته داشتن یک خودرو صفر برای یک دانشجو کمی سخت است و شاید در دهه ۸۰ میلادی  کمی رویایی بود  اما فورد فستیوا در آن سال ها این رویا را به واقعیت تبدیل کرد .

فورد فستیوا در سال ۱۹۸۶ در آمریکا تولید می شد. ولی با وجود استقبال زیاد به دلیل ایراد سازمان امنیت بزرگراه های آمریکا جلوی تولید خودرو گرفته شد در آن سال این خودرو نا امن ترین خودرو آمریکا شناخته شد. تولید این خودرودر از سال ۱۹۸۷ از آمریکا به کیا موتورز رسید .و تولید این خودرو در کشور کره و در کیا موتورز ادامه یافت.

در حالی که تازه کیا موتور شروع به تولید خودرو کرده بود. مزدا ۱۲۱ چهره جدیدی  به خود گرفت تا کمی انتقاد ایمن نبودن از این مدل برداشته شود. تولید مزدا با این کد در سه مدل دیگر و تا سال ۲۰۰۲ ادامه یافت.

مدتی گذشت و بزرگترین معامله کیا موتورز در آن سال ها انجام گرفت و پراید از کره به ایران آمد اوایل دهه ۷۰ شمسی بود که  پراید به ایران آمد و ظرف مدت ۲۰ سال کاملا داخلی شد پس از آنکه تولید پراید در کره و در سال ۲۰۰۰ هزار پایان یافت و کیا ریو جایگزین این خودرو شد لیسانس این محصول هم کاملا به سایپا رسید. این خودرو با وجود اینکه  به ایران رسیده هنوز هم شرکت های کره ای از پرایدی که در ایران تولید میشود درآمد دارند و  از این راه  سالانه میلیون های دلار پول بابت خدمات مهندسی به شرکت های کره ای می رسد.

موتورهای پراید

 مزدا خالق موتورهای پراید یا همان مزدا ۱۲۱ است این شرکت یکی از قوی ترین شرکت های دنیا در زمینه طراحی موتور است موتور پراید هم در چندین مدل و از حجم ۱٫۱ لیتری تا ۱٫۸ لیتری و از بازه قدرتی ۵۰ تا ۲۱۰ اسب بخاری را شامل می شود البته مزدا ۱۲۱ مشابه پراید تنها از دو نمونه ۱٫۱  لیتری با نام b1 و ۱٫۳ لیتری  با نام b3  استفاده کرده است.

هم اکنون اکثر پراید های تولیدی در ایران از موتور b3  استفاده می کنند ولی بیشتر موتورهای نسل b  که در مدل های بعدی مزدا ۱۲۱ استفاده شده قابلیت نصب روی پراید ایرانی را هم دارد. برخی جوان‌های عشق سرعت ایرانی هم با موتورهایی که از کشورهای حاشیه خلیج فارس می خرند این خودرو را تقویت می کنند  آنها از دبی موتورهای پرحجم تر و مجهز به توربوشارژ b مزدا را می آورند و بر روی خودرو نصب می کنند تا این خودرو را به یک قاتل خیابانی تبدیل کنند.  فکر  کنید با پراید ۲۰۰ کیلومتر سرعت بروید در این سرعت چه احساسی خواهید داشت؟

در سری موتورهای b  مدل bpt و btd  به ترتیب  قدرتی معادل ۱۶۶ تا ۲۱۰ اسب بخار دارند.

موتور پراید که به ایران آمد کاربراتوری بود در کاربراتور تلفیق سوخت و هوا مکانیکی انجام می شود این روش  در سال ۱۹۸۶ در جهان رایج بود اما با پیشرفت علم رایانه و حاد شدن مشکل انرژی دیگر زمان مصرف های بالا به پایان آمد تمام خودروها در جهان انژکتوری شدند تا به وسیله رایانه از مصرف بالای آن ها جلوگیری شود ولی پراید تولیدی در ایران سال ها مقاومت کرد تا در سال ۱۳۸۲ به آرامی انژکتوری شدن پراید انجام شد شرکت های مختلفی مانند  شرکت زیمنس  آلمان در انژکتوری شدن پراید نقش  داشتنند.

تاریخچه پراید+مشخصات فورد فستیوا امریکایی+عکس

چه کسی می تواند جلوی تولید پراید را بگیرد ؟

تولید پراید قرار بود پس از خروج پیکان به آرامی متوقف شود و با ورود محصول تندر ۹۰ ،این خودرو جایگزین پراید و پیکان  شود اما با توقف تولید پیکان و تاخیر در تولید تندر ۹۰ ،تیراژ پراید سرسام آور بالا رفت و به عدد سالانه بیش از ۴۰۰ هزار دستگاه یعنی حدود نیمی از تولیدات  صنعت خودرو ایران رسید پول پراید سود سرشاری را نصیب سهام داران کرد و سایپا را پس از شرکت های نفتی به عنوان یکی از قوی ترین شرکت های ایران بدل کرد. با افزایش تولید، کیفیت پراید دچار کاهش شد و  میزان مرگ میر با این خودرو  هم افزایش یافت هیچ کس جلودار این قاتل خاموش نبود تا طی دو سال فشار برای توقف تولید این خودرو بالا گرفت و در نهایت در سال ۱۳۸۹ سایپا یا باید جلوی تولید این خودرو را می گرفت یا آنرا اصلاح می کرد.

تاریخچه پراید+مشخصات فورد فستیوا امریکایی+عکس

شرح عکس: فورد فستیوا

معلوم بود سایپا نمی تواند از گاو شیر ده خود صرف نظر کند پس با صرف بیش از ۳۰ میلیون دلار گفتنند که خودرو را اصلاح کرده اند این اصلاحات مورد تایید موسسه استاندارد  هم قرار گرفت.

 شفیعی معاون آن زمان مهندسی سایپا گفته بود: با تغییرات انجام گرفته ایمنی پراید حتی از تیبا هم بالاتر  رفته است. در پراید جدید داخل درب ها ،کف خودرو ،جلوی کابین با استفاده از گاردهایی و اضافه کردن ورقه های جدید فلزی، تقویت شده است بین کابین و کاپوت هم ورقه تقویت شده فلزی قرار گرفته که اجزایی مانند موتور دیگر به داخل  کابین پراید وارد نشوند داخل داشبورت هم با یک سری لوله و گارد تقویت شده تا قطعات کاپوت وارد اتاق نشوند.

تاریخچه پراید+مشخصات فورد فستیوا امریکایی+عکس

شرح عکس: ۱۹۸۶:مزدا ۱۲۱ اولین پراید

او در پاسخ به این سوال  که این خودرو چند ستاره ایمنی  اروپا را می‌گیرد می‌گوید نمی‌دانم. تست نکرده‌ایم چرا که این محصول را که نمی‌خواهیم وارد اروپا کنیم با این همه این محصول استانداردهای ایمنی را پاس کرده و از موسسات معتبر تایید گرفته است.

او توضیح داده بود: بیش از  ۳۰ میلیارد تومان بابت این کار خرج کرده‌ایم. تمام محصولات خانواده پراید از پلت‌فرم X100 استفاده می‌کنند که ایرادات موسسه استاندارد در آن حل شده است.

البته باتوجه به فیلم هایی که سایپا از تست تصادف این خودرو نشان می داد بنظر می رسد ایمنی این خودرو در حدود ۲ ستاره ایمنی اروپا باشد. در اروپا سه ستاره ایمنی نشان دهنده ایمنی متوسط و ۴ ستاره نشانه ایمنی خوب و ۵ ستاره نشانه ایمنی عالی است در ایران هم اکنون تندر ۹۰  دارای سه ستاره ایمنی، پژو ۲۰۶ دارای ۴ ستاره ایمنی و مگان دارای ۵ ستاره ایمنی است.

تاریخچه پراید+مشخصات فورد فستیوا امریکایی+عکس

شرح عکس: مزدا ۱۲۱  سال ۱۹۹۶

تولید پراید چقدر سود دارد ؟

اینجا دقیقا این سوال مطرح می شود چقدر سایپا روی این محصول سود می کند که با این همه خرج باز هم حاشیه سود مناسبی  دارد  در سال های که قیمت پراید ۸ میلیون تومان بود بین مردم شایع بود که پراید برای سایپا سه میلیون تومان تمام می شود  در آن زمان  احمد قلعه بانی مدیر عامل سابق سایپا گفته بود تولید پراید ۴٫۵ میلیون تومان برای سایپا هزینه دارد.

 هم اکنون قیمت سایپا ۱۳۱ sx  که نوع ایمن شده پراید با یک کیسه هوا است در بازار آزاد حدود ۲۰ میلیون تومان و در کارخانه حدود ۱۵ میلیون تومان  قیمت دارد. البته هم اکنون به طور دقیق مشحص نیست قیمت تمام شده این محصول چقدر است  اما اگر نسبت سود به قیمت تمام شده این خودرو با همان نسبت قبل افزایش یافته باشد هر دستگاه از این خودرو باید بیش از ۶ میلیون تومان سود داشته باشد.

تاریخچه پراید+مشخصات فورد فستیوا امریکایی+عکس

شرح عکس: فورد فستیوا یا پراید آخرین سری در آمریکا

 با توجه به تولید کنونی پراید پیش بینی می شود در سال جاری در حدود ۳۰۰ هزار پراید تولید شود حال اگر سود متوسط در هر دستگاه در مدل های مختلف را بیش از ۶ میلیون تومان بگیریم و اگر این عدد را به قیمت دلار  آزاد چیزی در حدود دو هزار دلار در نظر بگیریم آن وقت با این محاسبات  پراید سودی در حدود نیم میلیارد دلار  در سال ۹۳ برای سایپا دارد.

حالا با توجه به این  مقدار سود  و با در نظر گرفتن این موضوع که سایپا فعلا هیچ محصول جایگزینی برای پراید ندارد به نظر می رسد این خودرو همچنان به زندگی  خود تا سال ها ادامه خواهد داد.

تاریخچه پراید+مشخصات فورد فستیوا امریکایی+عکس