آب های دریای عمان و خلیج فارس در تسخیر چینی ها

می گویند «توسعه پایدار» یعنی حفاظت از منابع تجدیدناپذیر. آبزیان دریایی را هم جز منابع تجدید ناپذیر حساب می کنند تا صید بی رویه را محدود کنند. در این راستا ایجاد محدودیت روی صیدِ بی رویه مهم ترین سیاست «سازمان شیلات ایران» در سال های گذشته بوده هست؛ با این حال صیادانی که در دریای عمان و خلیج فارس کار می کنند و مدعی آجر شدن نانشان هستند، چندی است فریاد برآورده اند: سختگیری جهت ماست نه شناورهای صیادی بیگانه!

عبارات مهم : روابط عمومی – دریایی
حضور شناورهای صیادی بیگانه که تعدادشان تنها در استان خوزستان تا ۵ هزار عدد برآورد شده است هست، از نوروز امسال با انتشار شدن خبر جنجالی صید در آب های کشور عزیزمان ایران به وسیله کشتی های ترال چینی، ابعاد تازه ای یافت و به یک کلاف سردرگم و البته معمایی پیجیده تبدیل شد.

البته صید ترال یا ترالینگ (کف روبی) از همان ابتدا به وسیله شیلات تکذیب شد با این حال از روز شنبه که «محمدعلی حسن زاده» معاون امور بندری و اقتصادی شرکت بنادر و دریانوردی اعلام کرد کشتی های چینی قرارداد رسمی اجازه بلندمدت جهت ماهیگیری در عمق ۲۰۰ متری آب های کشور عزیزمان ایران در دریای عمان را دارند، این پرسش جهت افکار عمومی ایجاد شد که به چه دلیل شیلات کشور عزیزمان ایران تا به حال، حضور چینی ها را از اساس منکر می شد.

هرچند شیلات کوتاه نیامد و بلافاصله سخنان معاون امور بندری و اقتصادی شرکت بنادر و دریانوردی را تکذیب کرد؛ چراکه صدور مجوز صید جهت داخلی ها و خارجی ها تنها در دست شیلات کشور عزیزمان ایران هست. به هر روی شرکت بنادر و دریانوردی هوشمندانه و البته نه در وقت مناسب توپ را به زمین شیلات انداخت.

عمق ۲۰۰ متری دریای عمان در دست چینی ها

طبق تعهدات بین المللی حقوق دریاها و آب های سرزمینی، از خط ساحلی تا ۱۲ مایلی محدوه آب های سرزمینی تا ۲۴ مایل منطقه مجاور و ۲۰۰ مایل که معادل ۳۷۰ کیلومتر از خط ساحلی است «منطقه انحصاری-اقتصادی» محسوب می شود. عمق ۲۰۰ متری دریای عمان هم منطقه انحصاری و اقتصادی محسوب می شود.

طبق عهدنامه ۱۹۶۲ حقوق دریاها، دولت های ساحلی در این منطقه از دریا حقوقی دارند. ازجمله: حق انحصاری حفاظت و اداره منابع طبیعی جاندار یا بی جان دریایی در بستر، زیر بستر و آب های روی آن در اختیار کشور ساحلی می باشد. ولی اگر چینی ها و در کل خارجی ها با کشتی های ترال خود یا هر تجهیزات پیشرفته دیگری به جای برداشت «مازادِ آبزیان» دریای عمان همه منابع بستر دریا و زیر بستر را برداشت کنند، آن وقت چه می توان گفت؟ چگونه می توان از مجوزی که جهت صید به آنها داده شده است هست، دفاع کرد؟ اساسا شیلات و دریابانی چگونه می توانند به این پرسش ها پاسخ دهند آنهم در شرایطی که صیادان استان سیستان و بلوچستان از منقرض شدن بسیاری از ماهی ها به واسطه صید بی رویه چینی ها و متعاقب آن فقیر شدن صحبت می کنند.

محلی ها می گویند چینی ها کف دریا را با تجهیزات خود می سابند؛ حتی تخم ماهی ها و صدف ها را هم می برند: چیزی جهت ما باقی نگذاشته اند. چینی ها ما را بیچاره کرده اند. این را مرتضی صیاد اهل چابهار به ایلنا می گوید. او ادامه می دهد: اگر این وضع ادامه پیدا کند باید برویم دنبال کار بنایی چون چابهار توسعه پیدا نکرده و کار دیگه ای پیدا نمیشه.

از مرتضی در مورد حضور چینی ها در ۲۰۰ میلی دریا می پرسم. با تعجب می پرسد: باور می کنید؟! کشتی ها نزدیک ساحل هم میان. محلی ها ازشون نزدیکی های ساحل تصویر گرفتن. البته من از قول مسئول های شیلات استان شنیدم که چینی ها تنها دارند ماهی های حرام گوشت صید می کنن و می برن ولی به چه دلیل همین امکانات صید رو در اختیار خود ما نمی گذارند تا مفت دست چینی ها نیفته. من شنیدم کشورهای دیگه پول خوبی بابت خرید این ماهی ها پرداخت می کنند. البته اگر تا الان چینی ها چیزی از این ماهی ها باقی گذاشته باشند.

ماهی اسپک نمونه ای از این ماهیان حرام گوشت هست. اسپک از گونه یال اسبی ها و فاقد گوشت هست. برآورد می شود که هم اکنون ۶۰۰ گونه ماهی یال اسبی در دریای عمان و خلیج فارس زندگی کنند. هر کیلو اسپک ماهی هم اکنون ۵۰ هزار تومان خرید و فروش می شود و لذا فروش آن می تواند ارز آوری فراوانی داشته باشد. اینگونه صیادان محلی در دامن فقر رها نمی شوند و به این فکر نمی کنند که به سراغ بنایی یا کارهای ساختمانی بروند.

مرتضی در پاسخ به این پرسش که برخورد چینی ها با صیدان محلی چگونه است، می گوید: دوستان من چند باری با لنج هاشون با چینی ها برخورد کردن. میگن برخوردهای خوبی باهشون نداشتن. محلی ها تعریف می کردن که از روی کشتی هاشون با شلنگ های آتش نشانی با فشار زیاد به سمت شون آب می پاشیدند.

بارها برخوردهای خشن، غیرحرفه ای، غیرمسئولانه و خارج از عرف چینی ها با صیادن ایرانی که با شناورهای کوچک در حال صید گزارش شده است هست. در سال ۱۳۹۱ کلیپی در اینستاگرام، تلگرام، فیس بوک و … انتشار شد که نشان می داد چینی ها چند صیاد ایرانی که لنج هایشان در دریا گم شده است بود را می کشند. البته این ویدئو کوتاه هیچگاه رد یا تایید نشد ولی گویای این واقعیت است که صیادان بلوچ جهت داشتن درآمد ناچیز یا به اصطلاح آب باریکه، چه مشتقت هایی را تحمل می کنند.

مرتضی ادامه می دهد: به هر صورت درآمدهای همه صیادهای بلوچ کم کردن پیدا کرده و اگر در این شرایط دولت قیمت سوخت عرضه شده است به لنج ها را زیاد کردن بدهد ناچار می شویم که قید کار در دریا رو به کل بزنیم.

کاهش درآمدهای صیادان که مرتضی و تمام صیادان سیستان و بلوچستان بر روی آن تاکید می کنند هر روزی که می گذرد مصیبت بار تر می شود. بعضی می گویند درآمد صیادان در هر ماه به کمتر از ۱ میلیون تومان رسیده هست. در واقع صحبت از درآمد ۵۰۰ هزار تومانی، ۶۰۰ هزار تومانی و ۷۰۰ هزار تومانی مطرح می شود آنهم در شرایطی که هزینه های یک زندگی آبرومندانه قطعا بالای ۳ میلیون تومان از قول بعضی منابع و ۴ میلیون تومان یا ۵ میلیون تومان از قول بعضی منابع دیگر است.

سفره های صیادان در حالی خالی از ماهی و آبزیان دیگر است که چینی ها حتی به کوسه هایی که در بخش هایی از دریای عمان رحم نمی کنند؛ به چه دلیل که سوپ بال کوسه خوراکی محبوب و البته گرانی در این کشور هست. ولی شیلات کشور عزیزمان ایران در برخورد با رفتارهای غیرمسئولانه چینی ها به نفع مردم کشور عزیزمان ایران چه کرده است؟

خرید کشتی های صیادی در توان بومیان نیست

البته روابط عمومی شیلات کشور عزیزمان ایران مانند هر لحظه در پاسخ به ایلنا حضور کشتی های چینی در آب های خلیج فارس را تکذیب می کند: شناورهایی که از آنها صحبت می کنند چینی نیستند. در واقع اجاره به شرط تمکلیک هستند و مالکیت ایرانی دارند و با پرچ کشور عزیزمان ایران فعالیت می کنند. اگر هم می گویند چینی به این خاطر است که این کشتی ها یا شناورها ساخت کشور چین هستند. البته این شناورها فقط ساخت چین نیستند؛ چراکه شناورهایی ساخت کشورهای ایسلند، نروژ، تایوان، تایلند، چین و ژاپن هم در آب های کشور عزیزمان ایران داریم. این شناورها یا خریداری شده است اند یا اجاره شده است اند؛ چراکه قیمت بالایی دارند جهت همین در توان بومیان نیست که آنها را خریداری کنند.

روابط عمومی شیلات کشور عزیزمان ایران در ادامه اضافه کرد: بر همین اساس بهره برداران این کشتی ها ایرانی هستند و ممکن است که خدمه خارجی داشته باشند. این کشتی ها اجاره شده است اند و بهره بردار ایرانی دارند و فانوس ماهی صید می کنند که در پودرر ماهی استفاده می شود و به خاطر صادرات ارز آوری دارد. این در شرایطی است که ما قبلا پودر ماهی را وارد می کردیم ولی حالا صادرکننده شده است ایم تا چرخ اقتصاد ممکلت بچرخد. حالا ممکن است موارد دیگری هم در حین صید فانوس ماهی به تور بیفتد ولی مقدار آن بسیار بسیار ناچیز است و لذا هیچ صدمه ای به ذخایر دریایی و صیادان ایرانی نمی زند.

روابط عمومی شیلات کشور عزیزمان ایران با اشاره به تصویر های انتشار شده است در اینترنت که صیادان خارجی را حین صید در آب های کشور عزیزمان ایران نسان می دهند، تاکید کرد: اینکه یک عکسی انتشار شود که چند چینی بالای یک کشتی چندماهی دستشان است چیزی را ثابت نمی کند. هیچ شناور چینی مجوز صید در آب های کشور عزیزمان ایران ندارد. هفته پیش در بازدیدهای ما مشخص شد که هرچه مردم از حضور چینی ها در آب های خلیج فارس می گویند صرفا شنیده های آنهاست و خودشان چیزی ندیده اند. فیلم هایی هم که پخش می شود مربوط به کشور عزیزمان ایران نیست و آب های خارج است.

روابط عمومی شیلات کشور عزیزمان ایران در پاسخ به این پرسش که آیا کشتی هایی که در اختیار کشور عزیزمان ایران هست، از نوع ترال (کف روب) هستند، تصریح کرد: خیر. این کشتی ها صید میان آبی می کنند ولی ترال ها کف روب هستند. ماهی هایی که صید می شوند میکروفیله و فانوس ماهی هستند که به آنها ماهی های بندانگشتی هم گفته می شود. ماهی های یال اسبی هم صید می شوند به هر حال ماهی های که صید می شوند آن ماهی هایی نیستند که صیادان ایرانی با صید آنها امرار معاش می کنند. ظرف یکی دو سال آینده علاوه بر اینکه تمام نیاز پودرماهی داخل را تامین می کنیم بلکه آن را صادر هم می کنیم.

روابط عمومی شیلات در پاسخ به این پرسش که هدف از حضور خدمه خارجی در کشتی های صیادی چیست و به چه دلیل از صیادان ایرانی جهت صید ماهی های بندانگشتی استفاده نمی شود، تاکید کرد: در این کشتی ها هم خدمه خارجی داریم و هم خدمه ایرانی. کشورهایی که کشتی ها را از آنها اجاره می کنیم می گویند: ما شناور را با خدمه اجاره می دهیم. حتی ممکن است که کاپیتان های این کشتی ها خارجی باشند. منتها بحث این است که ملوان های ایرانی در کنار آنها آموزش ببینند تا در آینده ما به خارجی ها بگوییم دیگر به خدمه شما نیازی نداریم که این یعنی توجه به بحث اشتغال زایی در داخل. ظرف یک یا دو سال آینده هم در کشتی های صیادی از خدمه ایرانی استفاده می کنیم.

روابط عمومی شیلات کشور عزیزمان ایران در حالی بر عدم تخریب محیط زیست به واسطه صید فانوس ماهی ها و به صورت کلی ماهیان حرام گوشت تاکید می کند، که پیشتر «کیانوش جهانبخش» عضو شورای شهر بندرعباس اعلام کرده بود: حتی همین ماهیان حرام هم بخشی از چرخه حیات هستند و اگر بی رویه صید شوند، به چرخه آبزیان آسیب می رسانند و اینگونه نیست که چون آبزیان حرام گوشت هستند باید آنها را بی رویه صید کرد.

جهانبخش همچنین از قول فرماندار جاسک گفت: چندی قبل با بعضی از خبرنگاران به دریا رفته بودند و شاهد فرار کارگران چینی از روی عرشه کشتی بودند و زمانی که وارد انبار آن کشتی می شوند، زیاد از آنکه فانوس ماهی صید شده است باشد، بعضی از ماهی های که فصل صید آن ها نبوده، در انبار آن ها موجود بوده است.

صدور مجوز جهت ۲ تن و نیم بال کوسه

این عضو شورای شهر بندرعباس در عین حال به عنوان صید کوسه هم اشاره می کند ولی شیلات در پاسخ به ایلنا به این مورد اشاره نکرده است: چند کارشناس زیست محیطی اخیرا به من اطلاع دادند که مجوز نزدیک به ۲ تن و نیم بال کوسه جهت صادرات گرفته شده است است که امیدواریم مسئولان به این عنوان حتما پاسخ شفافی بدهند. شما ببینید که چه میزان کوسه باید صید شود که ۲ تن باله کوسه از آن جدا شود، کوسه ای که نقش مهمی در چرخه آبزیان دریا دارد.

به ذهن مخاطبان صحبت های جهانبخش این توصیه متبادر می شود که شیلات کشور عزیزمان ایران تمام واقعیت ها را به رسانه ها نمی گوید و لذا جهت یافتن تمام تکه های پازل باید نکات دیگری هم روشن شود. به نظر می رسد که بررسی تمامی ابعاد حضور چینی ها در منطقه انحصاری-اقتصادی دریای عمان می تواند این کلاف سردرگم را تا حدی باز کند.

اما شیلات این مورد را هم به کل رد می کند. به هر روی به نظر نمی رسد که افکار عمومی از پاسخ های شیلات قانع شده است باشد و نیاز به براق سازی وجود دارد. جهت نمونه شیلات می تواند قراردادهایی که با مالکان کشتی های چینی بسته است را انتشار کند. ضمن اینکه فعالان حوزه دریانوردی می گویند که شیلات سال هاست مدعی آموزش صیادان ایرانی در کشتی های صیادی در کنار ملونان و صیادان خارجی است.

اظهارات گاه و بیگاه مقام های شیلات، به ابهامات حضور کشتی های صیادی بیگانه افزوده است و در چنین فضایی ساخت شایعات و درهم ریختگی شایعات با واقعیت ها امری اجتناب ناپذیر هست. ابعاد تخریب محیط زیست به باعث تردد کشتی های صیادی باید به وسیله شرکت محیط زیست روشن شود و صرف اینکه شیلات کشور عزیزمان ایران بگوید آسیبی به محیط زیست نمی رسد، کفایت نمی کند.

در کنار این مباحث مربوط به حضور مستقیم چینی ها که شیلات آن را رد می کند، گفته می شود که صیادان ایرانی صید خود را به چینی ها می فروشند. «نورشاه ملازهی» دبیرنظام صنفی کشاورزی سیستان و بلوچستان در این مورد به ایلنا، می گوید: صیادان ایرانی ماهی هایی که در کشور عزیزمان ایران مصرف نمی شود را جمع آوری می کنند و به چینی ها می فروشند. سفره ماهی، اسپک ماهی، مرکب ماهی، گربه ماهی و… از این دست ماهی ها هستند.

دولت به حال صیادان فکری کند

به هر صورت ماهی هایی که در بازار داخل مورد مصرف دارند هم، کمیاب شده است اند و لذا دولت باید فکری به حال صیَادانی کند که معیشتشان از این راه می گذرد. باید توجه داشت که صیادانی که روی لنج ها کار می کنند و به ازای میزان صید دستمزد می گیرند و مرجع درآمد ثابتی ندارند. این روزها جیب ۲۴ هزار صیاد سیستان و بلوچستانی همانند دریایی که در آن کار می کنند، خالی است.

گزارش: خبر عابدی

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: ilnanews.com

چینی‌ها کف دریا را می‌سابند،حتی تخم ماهی‌ها و صدف‌ها را هم می‌برند

واژه های کلیدی: روابط عمومی | دریایی | ایرانی | اقتصادی | منابع | خارجی | ایران | ایرانی | انتشار