به گزارش خبرنگارحوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛ناحیه کوهستانی وسیعی که در شمال استان آذربایجان غربی قرار گرفته است با نام ارسباران شناخته می‌شود. این ناحیه کوهستانی که از شمال کوه قوشاداغ در جنوب اهر تا رود ارس گسترده شده است هست، زادگاه ستارخان و بابک خرمدین هست. از چهره‌های دیگری که در این ناحیه کوهستانی متولد شده‌اند می‌توان به مسعود ده‌نمکی وعلیرضا مدقالچی (چهره ماندگار رشته ریاضیات در سال ۱۳۸۹) اشاره کرد. با مروری بر تاریخ متوجه می‌شویم که ارسباران در گذشته کانون جنبش مشروطه کشور عزیزمان ایران بوده است.

از بنا‌های تاریخی بر جای مانده در منطقه ارسباران می‌توان به آرامگاه منسوب به مادر تیمور لنگ، قلعه پشتو، قلعه جوشین، دژ قهقهه، قلعه مردانقم، بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری، بازار اهر، قصر آینالو، قلعه آوارسین، حمام کردشت و منزل امیرارشد اشاره کرد.

تکلیف پروند ثبت جهانی ارسباران امروز مشخص می‌شود

یونسکو در گذشته بخشی از ارسباران را به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره ثبت کرده است و توصیف کلی‌اش از ارسباران این بوده است: «این ذخیره‌گاه زیست‌کره در کوهستان‌های قفقازی کشور عزیزمان ایران نزدیک مرز کشور با جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار دارد. ناحیه، با قرار گرفتن در بین مناطق خزری، قفقازی و مدیترانه‌ای، کوه‌هایی تا ارتفاع ۲۲۰۰ متر، علفزار‌های آلپی، دشت‌های نیمه‌خشک، مراتع و جنگل‌ها، رود‌ها و چشمه‌ها را شامل شده‌است.

ارسباران محل زیست حدود ۲۳٬۵۰۰ کوچ‌نشین است که عموماً در مناطق بین شهری ناحیه زندگی می‌کنند. فعالیت‌های اقتصادی در این زیستگاه، کشاورزی، دامداری، باغبانی، زنبورداری، صنایع دستی و گردشگری را شامل می‌شود، ولی در بخش‌های شهری فعالیت‌های تجاری نیز در جریان است.

ترکیب ذخیره‌گاه زیست‌کره به منطقه‌ای اطلاق می‌شود که منطقه حفاظت‌شده طبیعی-زیستی بین‌المللی است که علاوه بر حفاظت، دست آورد‌هایی مثل ارائه سایت‌های مطالعاتی کم‌نظیر به دانشمندان و تجربه مهارت انسانی در پشتیبانی از توسعه پایدار را دارد.

پرونده ثبت جهانی ارسباران،بهشت گم‌شده کشور عزیزمان ایران به ایستگاه آخر خود نزدیک شد، ولی به راستی چه انجامی در انتظار این پرونده است.

بحث ثبت جهانی ارسباران در لیست آثار جهانی یونسکو از دی ماه سال ۱۳۹۵ و با ارسال پرونده ارسباران جهت ثبت جهانی به یونسکو کلید خورد. این بحث در مهر ماه سال ۱۳۹۶ با بازرسی ارزیابان یونسکو از منطقه ارسباران، قوت گرفت البته در این میان بعضی از کارشناسان معتقد بودند که ممکن است ثبت جهانی ارسباران تهدیدی جهت این منطقه به حساب بیاید، لیکن به نظر آنها زیاد کردن میزان گردشگرانی که خواستار بازدید از این منطقه خواهند بود باعث می‌شود که این منطقه در معرض تخریب قرار بگیرد البته به گمان آنها تأمین نیروی انسانی متخصص در امر حفاظت از محیط زیست و فراهم کردن زمینه‌های کافی می‌تواند از تخریب منطقه‌ای، چون ارسباران به دست گردشگران پیشگیری کند البته به نظر می‌رسد فرهنگ‌سازی مناسب جهت حفاظت از محیط زیست و احترام به محیط زیست نیز می‌تواند تأثیر بسزا و مثبتی در نحوه برخورد گردشگران با مناطقی، چون ارسباران داشته باشد و محیط زیست را در برابر تخریب انسانی مصون کند.

لازم به ذکر است؛در خرداد ماه امسال خبری مبنی بر رد شدن پرونده ثبت جهانی ارسباران انتشار شد. در این خبر به نقل از محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی شرکت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چنین آمده بود: «بخشی از زمین‌های کشاورزی در میان جنگل‌های ارسباران قرار گرفته اند و ساخت و ساز‌هایی هم در این منطقه انجام شده است هست. در حال حاضر (اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست) Iucn به این دلایل پرونده را رد کرده، البته این پرونده مجددا باید در کمیته میراث جهانی بررسی شود».

طالبیان در همین خبر با ابراز امیدواری نسبت به نتیجه مثبت کارشناسی مجدد گفته بود: «این اتفاق هر ساله در جریان بررسی پرونده‌های ثبت جهانی در یونسکو می‌افتد. در رابطه با ثبت یزد هم همین اتفاق افتاد، در مورد میمند هم ایراداتی به پرونده وارد بود ولی در جریان برگزاری اجلاس، رایزنی‌ها می‌تواند نتیجه بخش باشد. فعلا در این مرحله می‌توانیم بگوییم متاسفانه با وجود تلاش‌های صورت گرفته پرونده میراث طبیعی ارسباران از سوی Iucn رد شده است است.»

فرهاد نظری مدیر کل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و فرهنگی شرکت میراث فرهنگی در روز‌های گذشته گفت:چهل و دومین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو که کار خود را از سوم تیر ماه امسال در منامه، پایتخت بحرین شروع کرده، هنوز پرونده ثبت جهانی ارسباران را رد نکرده است و به عنوان ثبت جهانی این منطقه بعضی ایرادات فنی وارد شده است است که با داوری در کمیته میراث جهانی یونسکودرباره آن تصمیم گیری خواهد شد.

تکلیف پروند ثبت جهانی ارسباران امروز مشخص می‌شود

خاطرنشان می‌شود با پیگیری‌هایی که کردیم متوجه شدیم احتمالا نتیجه پرونده ثبت جهانی یونسکو امروز مشخص می‌شود. حال باید ببینیم که چهل و دومین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو چه تصمیمی جهت ارسباران می‌گیرد و چه انجامی را جهت پرونده ثبت جهانی این منطقه کوهستانی رقم می‌زند.

انتهای پیام/

آخرین شرح حال از ثبت جهانی ارسباران

واژه های کلیدی: میراث فرهنگی | میراث فرهنگی | ثبت جهانی | گردشگری | یونسکو | پرونده | میراث فرهنگی | مناطق گردشگری