آیا پوتین از پشت به کشور عزیزمان ایران خنجر می زند؟

ولادیمیر پوتین روز پنج شنبه ۲۷ اردیبهشت در دیدار با بشار اسد مدیر جمهور سوریه در سوچی، گفته بود که در مرحله استقرار صلح در سوریه، نظامیان خارجی باید این کشور را ترک کنند.

عبارات مهم : وزارت امور خارجه – پدافند هوایی
یک روز بعد “الکساندر لاورنتیف” نماینده خاص پوتین در امور سوریه تصریح کرد: منظور آقای پوتین «شامل تمامی واحد های نظامی خارجی در سوریه، از جمله آمریکا، ترکیه، حزب الله (لبنان) و البته کشور عزیزمان ایران است».

بعد از انتشار این خبر، المیادین به نقل از بعضی مسئولان ریاست جمهوری سوریه اعلام کرد «اظهارات پوتین شامل نیروهای ایرانی و روسی نمی شود»؛ با این حال روسیه هنوز این عنوان را رد یا تکذیب نکرده است.

به همین علت بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه کشور عزیزمان ایران در تصویر العمل به بیانات لاورنتیف اعلام کرد: کسی نمی تواند کشور عزیزمان ایران را به چیزی مجبور کند. حضور کشور عزیزمان ایران در سوریه با دعوت دولت این کشور و جهت مبارزه با تروریسم بوده و تا زمانی که نیاز باشد و دولت سوریه بخواهد کشور عزیزمان ایران در سوریه باقی می ماند.

این تصویر العمل از سوی سخنگوی وزارت خارجه کشور عزیزمان ایران می تواند حاکی از آن باشد که تحولی تازه در روابط روسیه – کشور عزیزمان ایران در عنوان سوریه صورت گرفته است. اگرچه کشور عزیزمان ایران و روسیه هیچگاه در بحران سوریه دیدگاههای صد در صد یکسان نداشتند ولی این نخستین بار است که روسیه از لزوم خروج نیروهای کشور عزیزمان ایران از سوریه صحبت می کند.

در هفته های اخیر روسیه در عنوان حملات اسرائیل به مواضع نیروهای ایرانی در سوریه نیز موضع سکوت اختیار کرده بود که البته معنای آن بیش از آنکه به نفع کشور عزیزمان ایران باشد به نفع اسرائیل برداشت می شود. حتی وال استریت ژورنال به نقل از فیودور لوکیانوف یکی از مشاوران ارشد کرملین نوشته بود احتمالا پوتین و نتانیاهو راجع به حمله اسرائیل به مواضع کشور عزیزمان ایران در سوریه با یکدیگر توافق کرده بودند.

همچنین بعد از دیدار نتانیاهو با پوتین، روسیه از تجهیز ارتش سوریه به سامانه پدافند هوایی اس ۳۰۰ منصرف شد؛ اتفاقی که در صورت انجام، قطعا نیروهای سوریه را در برابر حملات هوایی اسرائیل در موضع برتر قرار می داد.

مجموع این گزاره ها نشان می دهد اولا روسیه قصد ندارد اسرائیل را در عنوان سوریه از خود ناراضی کند و دوم آنکه روسیه آرام آرام در حال جدا کردن راه خود از کشور عزیزمان ایران در عنوان سوریه هست. حتی ممکن است این جدایی امتیازی جهت معامله با آمریکا در اختلافات فی مابین دو کشور باشد. معنای دیگر این گزاره آن است که کشور عزیزمان ایران بازهم وجه المصالحه بازی قدرت های بزرگ قرار گرفته است.

ولادمیر پوتین در دوم آذر ۱۳۹۴ در سفر به پایتخت کشور عزیزمان ایران گفته بود: «ما متعهدیم که بر خلاف بعضی ها به شرکایمان از پشت خنجر نزنیم و هیچ وقت در پشت پرده اقدامی بر ضد دوستانمان انجام ندهیم و اگر اختلافی هم داشته باشیم، با صحبت به تفاهم برسیم.»

باید یادآور شد اگرچه در نظام بین الملل تمامی کشورها به دنبال منافع خود هستند ولی اگر کشوری در یک بحران نظامی – امنیتی پشت متحد خود را خالی کند یا آن را وجه المصالحه معامله با قدرت های رقیب قرار دهد، جز خیانت و زدن خنجر از پشت چه نامی می توان بر آن نهاد؟

البته این واکنش‌ روسیه با کشور عزیزمان ایران مسبوق به سابقه هست. حتی اگر به تاریخ سده های گذشته نگاه نکنیم در سال های اخیر، روسیه چه در همدستی با غرب جهت وضع تحریم ها علیه کشور عزیزمان ایران (رای مثبت به قطعنامه های شورای امنیت شرکت ملل جهت تحریم ایران) و چه در سوءاستفاده از کشور عزیزمان ایران در دوران تحریم ها، واکنش‌ مناسبی نشان نداده است.

نمونه تازه استفاده روسیه از پایگاه هوایی نوژه همدان جهت پرواز به سمت سوریه بود که وزیر دفاع وقت کشور عزیزمان ایران فاش کردن این عنوان از سوی روس ها را نوعی تظاهر و بی معرفتی عنوان کرد.

یکی از شعارهای مهم انقلاب اسلامی که بر سر در وزارت خارجه نیز حک شده است است شعار «نه شرقی، نه غربی» بود. ولی به نظر می رسد بعضی مسوولان از بغض غرب به دام شرق (روسیه و چین) افتاده اند. سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران نیازمند اصلاحات اساسی هست. بعضی سیاست های فعلی نمی تواند در دنیا متغیر امروز پاسخگوی نیازهای راهبردی و تاکتیکی سیاست خارجی کشور عزیزمان ایران باشد.

جلیل بیات_ پژوهشگر روابط بین الملل

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: asriran.com

روسیه بازهم کشور عزیزمان ایران را وجه المصالحه قرار داد

واژه های کلیدی: وزارت امور خارجه | پدافند هوایی | پایگاه هوایی | وزارت خارجه | حملات هوایی | تحریم ایران | بین الملل | اسرائیل | تحریم ها | ایرانی | پوتین