یک بی انصافی دیگر!

اعلام ترامپ مبنی بر خروج ایالات متحده آمریکا از برجام و به دنبال آن صدور دستور جهت برگشت تحریم های هسته ای علیه کشور عزیزمان ایران بی تردید حوزه بانکی را بیش از هر بخش دیگری می تواند درگیر این تصمیم کند. بعد از اعلام مواضع مدیر جمهور آمریکا در مورد برجام، وزارت خزانه داری آمریکا نیز اعلام کرد که تحریم های کشور عزیزمان ایران بین ۹۰ تا ۱۸۰ روز دیگر بر می گردد، در لیست این تحریم ها در کنار حوزه نفتی، هواپیما، تحریم های ارزی و به عبارتی بانک مرکزی قرار دارد.

عبارات مهم : بانک مرکزی – لغو تحریم
از آخرهای سال ۱۳۹۴ که توافق برجام اجرایی شد، زمانی بود جهت آخر حدود ۱۰ سال تحریم و محدودیت های سختی که بر نظام بانکی کشور عزیزمان ایران تحمیل شده است بود. مدیران بانکی تاکید داشتند که در شرایط تازه شبکه بانکی کشور عزیزمان ایران از جزیره ای که سال ها در آن مانده و قدرت تبادلات بین المللی خود را تا حد قابل توجهی از دست داده هست، خارج می شود. یعقوبی-مدیرکل بین الملل بانک مرکزی- در وقت اجرایی شدن برجام گفته بود که” تحریم بانک مرکزی کشور عزیزمان ایران یک استثنا بود، به گونه ای که در طول تاریخ حتی یک مورد هم نمی توان پیدا کرد که هیچ بانک مرکزی تحریم شده است باشد. حتی عراق هم وقت حکومت صدام و در دوران درگیری بانک مرکزی مستقلی داشت و وارد تحریم نشد. بعد محدود شدن بانک مرکزی کشور عزیزمان ایران در فضای بین الملل دور از انصاف بود و دوره بسیار سختی را از سال ۱۳۸۶ تاکنون یعنی ۹ سال گذشته پشت سر گذاشت. بسیار راحت از ظرفیت های قانونی و بین المللی خود محروم شده است بودیم که کار را بسیار سخت می کرد.”

به هر حال با لغو تحریم ها گرچه انتظارات شبکه بانکی در طول این دو سال آنطور که تعیین شده است بود برآورده نشد و بارها مدیر کل بانک مرکزی از بدعهدی آمریکا در مسیر تحقق این انتظارات گله کرد و رایزنی های بسیاری در این رابطه انجام شد ولی در هر حال دستاوردهایی نیز جهت شبکه بانکی به همراه داشت، از برقراری سوئیفت، توسعه روابط کارگزاری بانک ها، قراردادهای فایناس و تامین مالی تا مذاکرات بانکی با بانک های اروپایی و آسیایی. البته در این بین بودند بانک هایی که از ورود جهت مذاکره با بانک های ایرانی عقب نشینی کردند و علت مهم این جریان را مدیران بانک مرکزی این هراس را ناشی از جریمه هاو هزینه های احتمالی سنگینی که ممکن بود آمریکا جهت همکاری با کشور عزیزمان ایران به آنها تحمیل کند، اعلام کرد. با این وجود آخرین اطلاعاتی که از روابط کارگزاری بانک ها در جریان اجرایی شدن برجام وجود دارد نشان می دهد که حدود ۸۳۵ رابطه کارگزاری با ۲۷۸ بانک خارجی برگزار شده است هست، در حالی که قبل از برجام تعداد روابط کارگزاری بسیار محدود بود و تنها پنج تا شش بانک حاضر به همکاری با کشور عزیزمان ایران بودند. در عین حال که در طول دو سال و نیم گذشته حدود ۳۸ هزار و ۴۰۰ فقره ال سی به وسیله نظام بانکی کشور عزیزمان ایران گشایش یافته است.

با شرایط تازه و احتمال دوباره اعمال تحریم های سنگین بر نظام بانکی کشور عزیزمان ایران به خاص در مورد بانک مرکزی، این نگرانی در بین کارشناسان وجود دارد که فضای نامناسبی که پیش از اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها جهت بانک های ایرانی جاری بود دوباره برگشته و روابط بانکی و تمامی ابعاد آن را تحت تاثیر قرار دهد و آنچه که در مدت دو سال گذشته نیز بدست آمده در هاله ای از ابهام قرار گیرد. این در حالی است که بانک مرکزی نظر دیگری داشته و به گونه ای از برنامه ها و سناریوهایی که جهت روزهای خروج آمریکا از برجام آینده نگری کرده، مطمئن هست. بانک مرکزی بعد از اعلام تصمیم آمریکا و تحریم هایی که جهت برگشت آن مهلت تعیین کرده هست، با صدور اطلاعیه ای تاکید کرده است که این بانک با آینده نگری بدعهدی های آمریکا از مدت ها پیش تمهیدات مورد نیاز را جهت مقابله با نقض برجام به وسیله آمریکا اندیشیده و به همین منظور، مجموعه ای از تدابیر جهت این منظور اتخاذ و اجرا شده است هست. در عین حال با کارهای و سیاست های خود، اکنون منابع و مصارف ارزی کشور تحت اشراف و کنترل کامل واقع شده است است و نظام بانکی کشور با محوریت بانک مرکزی توانایی کامل جهت پاسخگویی به تمام نیازهای ارزی کشور را دارد. این سیاست ها با محوریت حمایت از تولید ملی موجب کنترل جریان ورود و خروج ارز در کشور شده است و بدین ترتیب، توانایی بانک مرکزی جهت پاسخگویی به نیازهای ارزی کشور زیاد کردن یافته هست. همچنین بانک مرکزی به تمام فعالان اقتصادی اطمینان داده است که نقض برجام به وسیله آمریکا موجب ایجاد وقفه در پاسخگویی به نیازها و تقاضاهای ارزی نخواهد شد و تامین تمام نیازها کماکان ادامه خواهد یافت. در این راستا با همکاری دولت و سایر قوا با رصد شرایط سیاسی و اقتصادی موجود، کارهای و سیاست های متناسب را جهت حفظ و استمرار رشد و توسعه کشور اتخاذ خواهد کرد.

اما آینده نگری شرایط پیش روی بانک مرکزی و مجموعه نظام بانکی کشور عزیزمان ایران در فضایی که آمریکا از برجام خارج شده، تحریم های گذشته را برگردانده و اروپایی ها نیز مدعی ماندن دربرجام و حمایت از کشور عزیزمان ایران هستند، موضوعی است که در گفت وگو با پویا جبل عاملی-کارشناس امور بانکی- مورد بررسی قرار گرفته است.

جبل عاملی هر چند که معتقد است باید منتظر ماند و دید که شرایط کشور عزیزمان ایران با اروپایی ها در برجام به کجا می رسد ولی گفت که چندان قابل آینده نگری نیست شرایط به سطحی برسد که اروپا بتواند با وجود تحریم های ثانویه آن سطح از روابطی که اکنون در حوزه بانکی و روابط کارگزاری با کشور عزیزمان ایران دارد را ادامه دهد و فکر نمی کنم اروپا بتواند بدون مجوزهای مورد نیاز از آمریکا قادر باشد روابط کارگزاری بانکی و تجاری خود را با کشور عزیزمان ایران ساماندهی کند. بنابراین از این منظر به نظر و موضع اروپا بدبین هستم و اعتقاد دارم اروپا در حال دادن تعهدی است که اصولا قادر به اجرای آن نیست.

این کارشناس امور بانکی در رابطه با آنچه که باید در شرایط موجود در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد نیز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: به نظر می رسد آنچه که می توانیم انجام دهیم عمدتا می تواند همانی باشد که قبل از برجام و توافق موقت داشتیم یعنی بازکردن کانال هایی جهت دور زدن تحریم ها و باز کردن دست صراف ها در بازار ارز تا بتوانند همان سطحی از تجارت را که می توانیم انجام دهیم ساماندهی کنند.

وی با اشاره به تحریم های ارزی اعلامی از سوی وزارت خزانه داری آمریکا علیه کشور عزیزمان ایران گفت: سیاست ارزی جدیدی که بانک مرکزی در دستور کار قرار داده به گونه ای است که عملا خودمان در حال تحریم کردن خودمان هستیم. این در حالی است که باید به صورت غیرمتمرکز صرافی ها و فارغ از شفافیت های مورد نیاز بتوانند حساب ها را حفظ کرده و نقل و انتقالات را به صورت حواله انجام دهند و لازمه آن، این است که بتوان سیاست ارزی موجود را کاملا عوض کردن داد.

جبل عاملی یادآور شد: به هر صورت اکنون شرایط عوض کردن کرده است و با آن وقت که روابط باز بود متفاوت خواهد شد. بنابراین باید سیاست های منطبق با آن از سوی بانک مرکزی اجرایی شود. با این حال حدود ۱۸۰ روز وقت وجود دارد و امیدوارم بتوانیم حداکثر استفاده را برده و آنچه که می توان را جهت پیش برد شرایط بهتر انجام داد.

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: isna.ir

خروج آمریکا از برجام دامن بانک مرکزی را هم گرفت

واژه های کلیدی: بانک مرکزی | لغو تحریم | تحریم ها | ایرانی | آمریکا | مرکزی | سیاست | ایران | اروپا