از افرادی که به آنها پول داده اید صورت حساب بخواهید

آقا تختی کشکول را می چرخاند و جمعیت به سویش می آمدند تا در کمک به اتفاق دیدگان زلزله سهیم باشند.به گزارش سلامت نیوز، شهروند نوشت: تختی منزل به منزل پایتخت کشور عزیزمان ایران را رفت و در زد و جهت آسیب دیدگان زلزله کمک جمع کرد. از میدان ونک تا فردوسی. قدیمی ها می گویند اگر کمک های پهلوان تختی نبود شاید مردم بوئین زهرا به زندگی برنمی گشتند.

عبارات مهم : کمک های مردمی – بی اعتمادی
٥٥ سال پیش زلزله ای به بزرگی ٧,٢ ریشتر بوئین زهرا را لرزاند و مردم را کشت و آواره کرد. زلزله ای که همه آن را با نام تختی به یاد می آورند.

حالا بعد از ٥٥ سال خیریه های رنگ و وارنگ، شرکت ها و نهادهای مسئول و غیرمسئول و سلبریتی ها و سلبریتی نماهای مجازی زیاد شده است اند و انگار دیگر مورد نیاز نیست مثل آن قدیم ها در منزل کسی را جهت کمک زد. شاید زلزله کرمانشاه نخستین بحرانی بود که با این میزان از کمک های مردمی روبه رو شد. در زلزله بم که دی ماه سال٨٢ اتفاق افتاد هم کمک های مردمی بسیار زیاد بود، ولی در آن وقت یک شرکت مرجع کمک ها را از سراسر کشور عزیزمان ایران جمع می کرد و به مناطق زلزله زده می رساند.

اما حالا هر بحرانی که در کشور به وجود می آید، نخستین خبرها از اینترنت به دست مردم می رسد و سرعت انتشار و دست به دست شدن اخبار در این فضا بسیار زیاد از خبرگزاری ها، صداوسیما و روزنامه هاست. مردم از همان ساعت های نخست فاجعه از طریق همین اینترنت جهت جمع کردن کمک دست به کار شدند.

میان این افراد بعضی از اشخاص مشهور سینمایی، ورزشی و سیاسی هم بودند که مبالغ قابل توجهی را جمع کردند و با دستان خود جهت مردم زلزله زده فرستادند. علی دایی که به او لقب شهریار داده اند جهت کمک به زلزله زدگان کرمانشاه دست به کار شد. بعد از گذشت ٨روز مردم بیش از ٨ میلیارد تومان جهت کمک به زلزله زده ها به حساب علی دایی پول ریختند.

دایی هم از همان ساعت های نخست ویدیوهای خرید و بسته بندی کمک و رساندن آنها به مناطق زلزله زده را در صفحه شخصی اش در اینترنت می گذارد تا مردم ببینند که کمک های ارزش واقعا به دست مردم آسیب دیده می رسد یا نه؟

اما تنها علی دایی نبود که شماره حساب انتشار کرد، صادق زیباکلام، نیکی کریمی و چندین نفر دیگر از افراد مشهور جامعه شماره حساب های ارزش را در اینترنت انتشار کردند و مبالغی هم از طرف مردم دریافت کرده اند. صادق زیباکلام حدود ٢ میلیارد تومان پول جمع آوری کرده و شخصا به مناطق زلزله زده رفته تا این مبلغ را به درست ترین شکل ممکن جهت مردم صرف کند.

نیکی کریمی هم مبلغی بیش از ٦٠٠ میلیون تومان جمع آوری کرده است و می خواهد با این پول به ساخت وساز فضاهای عمومی جهت زلزله زدگان کمک کند. اینها تنها اشخاص سرشناسی نبودند که مردم اعتماد کردند و مبالغ ارزش را به حساب ارزش ریختند، بسیاری دیگر از اشخاص مشهور هم مبالغی را جمع آوری کردند تا به نیازمندان این اتفاق کمک برسانند.

غیر از این در اینترنت هر کسی که تعدادی دنبال کننده در یک شبکه اجتماعی دارد، به فکر جمع آوری کمک افتاد و شاید جهت آن که خود را به دیگران اثبات و اعتماد بیشتری کسب کند، راهی مناطق زلزله زده شد تا کمک ها را با دستان خودش به مردم آسیب دیده برساند.

از هرج ومرجی که بابت این راهی شدن ها به وجود آمد، بگذریم، می رسیم به کمک هایی که هنوز معلوم نیست به دست زلزله زدگان رسیده است یا خیر؟ اگر این کمک ها به دست زلزله زده ها نرسد و افرادی در این میان بخواهند سوء استفاده کنند، چطور می شود از آنها شکایت کرد؟

خیریه های واقعی یا مجازی

علاوه بر اشخاص مشهور و افراد عادی جامعه یا به اصطلاح سلبریتی های اینستاگرام، در اینترنت هر کجا که می روی تعدادی خیریه وجود دارد که حتی نام ارزش هم به چشم آشنا نیست و به گوش نرسیده هست. خیریه هایی که دخل وخرج ارزش مشخص نیست و نمی توان صحت کارشان را از چند تصویر و فیلمی که انتشار می کنند، متوجه شد.

البته بعضی از آنها که نام ارزش آشناتر هست، مانند جمعیت امام علی جهت کمک به زلزله زدگان شماره حساب اعلام کردند و مردم به حساب همین شرکت مردم نهاد تاکنون حدود ٢ میلیارد تومان وجه نقد واریز کرده اند. البته که نمی توان کار همه این خیریه ها را زیر پرسش برد، ولی آیا مجاری قانونی سازوکاری جهت مشخص شدن هزینه کرد این مبالغ درنظر گرفته است یا خیر؟

علیرضا اسکندریون، حقوقدان : اعلام شماره حساب شخصی در اینترنت و خرید و فروش در آن از مصادیق کلاهبرداری محسوب می شود. انجام کارهای خیر و خیریه شامل قوانینی هست، ولی نمی توان گفت به تنهایی جرم یا تخلف هست. ولی زمانی که شماره حسابی از سوی همین خیریه ها جهت دریافت مبالغ مردم اعلام می شود، از مصادیق کلاهبرداری است و باید جهت انجام این کار مجوزهای مورد نیاز گرفته شود.

اگر این افراد یا خیریه ها جهت دریافت مبالغ از مردم مجوز قانونی داشته باشند، مشکلی پیش نمی آید، ولی اگر مجوزی نداشته باشند و شماره حساب را انتشار کنند، مردم هم پولی به شماره حساب واریز کنند، این از مصادیق کلاهبرداری هست، ماده یک قانون تشکیل کلاهبرداری و ارتشا صراحت دارد و می گوید هر اقدامی که فرد یا گروه به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی انجام دهد که از آن طریق افراد اغوا شوند و مردم را تشویق و تحریک کند که پولی جهت انجام کاری دهند یا فعالیت گروهی کنند که این پول ها به حسابی واریز شود، این موارد جزو موردهایی است که اگر اثبات شود و به محاکم راه پیدا کند و مدعی داشته باشد، می تواند ثابت شده است و در بحث کلاهبرداری در نظر گرفته شود.

با این تفاسیر نمی توان گفت که تمام این افراد جرم انجام داده اند و باید به سزای اعمال ارزش برسند، ولی به هر حال باید حساب وکتابی وجود داشته باشد تا مردم از آنچه در اختیار ارزش قرار داده اند، مطلع شوند.

در وقت زلزله بم و ورزقان چندین نفر حساب های ارزش مسدود شد و چندین نفر نیز بازداشت شدند. در آن وقت هم آینده بعضی از این کمک های مردمی مشخص نشد که اگر تمام این کمک ها واقعا جهت زلزله زده ها خرج می شد، شاید همچنان بعضی از آسیب دیده ها بدون سرپناه نمی ماندند.

حدود یک هفته از وقوع زلزله کرمانشاه می گذرد و در همین مدت کوتاه حساب های بانکی چندین نفر در شهرهای متفاوت کشور مسدود شده است است و مراجع قضائی اعلام کرده اند که بسیاری از آنها تخلفاتی در زمینه جمع آوری کمک های مردمی کرده اند و قابل اعتماد نیستند.

همچنین مسئولان دستگاه قضا و پلیس فتا در این چند روز بارها و بارها به مردم اخطار داده اند تا به این افراد که در اینترنت تلاش بر جلب اعتماد مردم می کنند تا کمک های آنها را دریافت کنند، اعتماد نکنند. حال باید بدانیم که آیا قانون و روند خاصی جهت این کمک های مردمی وجود دارد؟ آیا می توان با افراد سودجو در این زمینه برخورد قانونی کرد؟ و آیا می توان اثبات کرد که تمام این مبالغ واقعا جهت آسیب دیدگان صرف شده است است؟

سازمان ها هم پاسخگو باشند
علاوه بر این عنوان شرکت جمعیت هلال احمر کشور عزیزمان ایران نیز که درواقع می توان گفت بانی مهم کمک به آسیب دیدگان زلزله هست، اعلام کرده که مردم بیش از ٣٥ میلیارد تومان به حساب این شرکت جهت کمک به مردم زلزله زده کرمانشاه واریز کرده اند. غیر از آن نهادهای دیگری هم جهت جمع آوری کمک های مردمی شماره حساب هایی را اعلام کرده اند که می توان به کمیته امداد امام خمینی اشاره کرد.

این شرکت ها نیز با توجه به قانون دسترسی آزاد به اطلاعات باید به مردم دخل و خرج ها را ارایه بدهند. مردم حق دارند بدانند با مبالغی که واریز کرده اند، چه کارهایی انجام شده است هست. در ماده ١٠ قانون دسترسی آزاد به اطلاعات آمده که هریک از موسسات عمومی باید جز در مواردی که اطلاعات دارای طبقه بندی هست، در جهت نفع عمومی و حقوق شهروندی دست کم به طور هر سال اطلاعات عمومی شامل عملکرد و ترازنامه (بیلان) خود را با استفاده از امکانات رایانه ای و حتی الامکان در یک کتاب راهنما انتشار کنند و در صورت درخواست شهروند با اخذ هزینه تحویل دهند.

از افرادی که به آنهاپول داده اید صورت حساب بخواهید

علیرضا دقیقی حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری:مردم کشور عزیزمان ایران در این زلزله سنگ تمام گذاشتند. بسیاری از مردم کمک ها را بار خودروهای شخصی ارزش کردند و از تمام شهرهای کشور عزیزمان ایران راهی مناطق زلزله زده شدند تا خودشان این کمک ها را به دست مصیبت دیدگان برسانند. افراد مختلفی هم از اشخاص مشهور سینمایی و دیگر افراد از طریق اینترنت شماره حساب هایی را اعلام کردند و مردم هم مبالغی را واریز کردند تا کمکی باشد جهت مردم آسیب دیده مناطق زلزله زده. از نظر قانون نمی توان جلوی این شکل از کمک ها را گرفت یا نمی توان گفت که این افراد بی قانونی و تخلف کرده اند. ولی جهت آن که بدانیم واقعا این کمک ها به دست مردم آسیب دیده می رسد یا خیر باید راهکارهایی را در نظر بگیریم.

مردمی که کمک های ارزش را به افراد دیگر سپرده اند تا برسد به دست زلزله زدگان، جهت اطلاع از این که این کمک ها واقعا به دست مردم رسیده هست، می توانند از آن فردی که کمک های ارزش را به او سپرده اند، حساب وکتاب بخواهند و در صورتی که فرد از این کار امتناع ورزد، می توانند با مدارک واریز وجه مراجعه و درخواست شکایت کنند.

آنها می توانند اعلام کنند آن فرد ید امانی بوده است تا مبالغ را جمع آوری و در محل مذکور هزینه کند، ولی این کار را نکرده هست. درواقع شخصی که کمک ها را جمع آوری کرده نایب است و باید پاسخگوی چگونگی هزینه کرد باشد. افراد می توانند از نایب ارزش صورت حساب درخواست کنند و این نایب باید صورت حساب هزینه هایی که با پول مردم جهت کمک به زلزله زده ها انجام داده است را در اختیار افرادی که وجوهی واریز کرده اند، بگذارد. با این روش می توان کار آن فرد را راستی آزمایی کرد.

ماده قانونی ای وجود دارد جهت کسی که ید امانی دارد و فرد امانتی را جهت انجام کار و عنوان مشخصی به او می سپارد. اگر این شخص آن امانت را جهت همان عنوان هزینه نکند، خیانت در امانت محسوب می شود و اگر فرد از دادن صورت حساب سر باز بزند یا مبالغ را در جای دیگری هزینه کند، مردم می توانند شکایاتی تنظیم کنند و این کار مجازات دارد.

درواقع این شکایات به صورت شخصی انجام می شود و کس دیگری غیر از همان افراد که وجهی واریز کرده اند، نمی توانند جلوی کار را بگیرند یا شکایتی تنظیم کنند. درواقع مردم مبتنی بر اعتماد کمک ها و مبالغ ارزش را در اختیار دیگر افراد می گذارند تا به مردم زلزله زده برسد. البته که هر لحظه باید توجه داشته باشیم اگر این افراد به آن شخص اعتماد مورد نیاز را ندارند، نباید دست به چنین کاری بزنند و بهتر است کمک های ارزش را از طریق افراد و مراکزی که به آنها اعتماد کامل دارند، ارسال کنند.

نوع دوستی مردم نیاز به ساماندهی دارد

فرزام اردلان حقوقدان و وکیل دادگستری:در زمینه کمک های مردمی جهت حوادث قوانینی وجود دارد و متولیان مشخصی هستند که باید این کمک ها را به مردم آسیب دیده برسانند. به عنوان مثال وزارت کشور و معاونت مربوطه درخصوص حوادث غیرمترقبه و مدیریت بحران وجود دارد و مسئولیت هایی تفویض شده است هست. طبق مقررات حاکم، دولت وظیفه دارد تا درصورت بروز چنین حوادثی، کمک ها، امدادرسانی ها و دیگر موارد مربوط را ساماندهی کرده و تحت پوشش، حفاظت و نگهداری خود قرار دهد. به طوری که کمک هایی که از هر سویی انجام می شود، درواقع بازتاب بی اعتمادی است که جامعه به متولیان این امر دارد.

از گذشته تا به حال همین امر باعث شده است مردم با توجه به اعتقادات دینی و مذهبی و غیرتمندی ارزش تکالیفی را در این موارد به جا بیاورند که البته همین امر منجر به بی نظمی شده است هست. ولی مردم باید این توصیه را بدانند که شرکت ها متولی این امر حتما کمک های مردم را از سراسر کشور عزیزمان ایران به مناطق آسیب دیده می رسانند.

واقعیت این است که اگر نیروهای نظامی و انتظامی مانند ارتش به این آسیب دیدگان کمک می کنند، درواقع ضابطانی هستند که باید زیر نظر دولت و وزارت کشور یا شرکت های مستقلی مانند هلال احمر جهت امدادرسانی و کمک ساماندهی شوند. نیروهای مردمی باید به وسیله متولیان مهم اداره و ساماندهی شوند.

ایران یکی از کشورهایی است که تقریبا هر سال با یک اتفاق غیرمترقبه مواجه می شود، ازجمله سیل و زلزله و برف های سنگین که در کشور خرابی های متعدد به بار می آورد، باید مسئولان تجاربی را کسب کنند تا هنگام وقوع چنین مواردی هر بار بهتر از دوره گذشته فعالیت های خود را انجام دهند.

به نظر می رسد مر قانون اجرا نمی شود. جهت چنین مواردی ما قانون داریم که نظم داده و وظایف و مسئولیت ها را مشخص کرده هست، ولی مسئله اساسی در چنین زمینه هایی این است که نمی توانیم از قوانین به درستی استفاده کنیم. هر بار که چنین حوادثی رخ می دهد تنها می گوییم حال وقت امدادرسانی است و قانون را رعایت نمی کنیم، ولی بعد از عبور از بحران دوباره تمام این موارد از یاد می رود.

واقعیت امر این است که جهت امدادرسانی تنها دولت و شرکت های تابعه موظف به کار هستند که می توانند جهت این امر از دیگر شرکت ها و ارگان ها نیز کمک بگیرند. ولی در مورد اعلام شماره حساب و دریافت کمک های نقدی مردم، اگر به قانون مراجعه کنیم، این عنوان منع شده است است.

اما در هر حال این صورت انسان دوستانه ماجرا و انسان دوستی مردم کشور عزیزمان ایران است که می خواهند در تمام مسائل در کنار همنوعان خود باشند و کمک های خود را به دست آسیب دیدگان حوادث برسانند. درواقع نمی توان ممانعتی جهت انجام چنین امور خیری ایجاد کرد. بسیاری از این افراد بزرگانی هستند که مردم به آنها اعتماد دارند و می دانند که کمک های ارزش واقعا به دست افراد مذکور می رسد.

نیازی نیست همه موارد در قانون جاری و ساری باشد، به قواعد فقهی و شرعی نیز باید مراجعه ای داشته باشیم. یک اجازه شرعی وجود دارد که افراد اعمال خیرخواهانه خود را انجام دهند.

اما در میان این افراد بعضی هم افراد سودجویی هستند که به جای کمک های خیرخواهانه به دنبال منفعت خودشان هستند. البته که باید بزرگانی را که در این امر دست داشتند از دیگر افراد سودجو جدا کرد. تعداد زیاد افراد کمک کننده و پیداکردن این افراد سودجو، کار را جهت قوه قضائیه بسیار سخت کرده است.

بهتر است جهت آن که بازار کار جهت این افراد سودجو فراهم نشود، مردم به شرکت ها و ارگان های مربوطه اعتماد کنند و کمک های ارزش را به جای اشخاص ناآشنا به حساب های مشخص بریزند. ولی در هر صورت اشخاص به صورت شخصی می تواند از افراد سودجو که مدارکی جهت اثبات آن دارند، شکایت کنند و قوه قضائیه حتما به این موارد پیگیری می کند.

کمک‌هایی که معلوم نیست به دست زلزله‌زدگان رسیده است یا نه؟

گردآوری: گروه خبر سيمرغ
seemorgh.com/news
منبع: سلامت نیوز

واژه های کلیدی: کمک های مردمی | بی اعتمادی | اینترنت | قانونی | قانون | شماره | زلزله | خیریه | ایران | اعتماد