به گزارش حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت به نقل از روابط عمومی معاونت میراث فرهنگی؛ آسباد که بعضی آن را نخستین ساخته صنعتی بشری می‌دانند قدمتی به بلندای تاریخ دارد. آسبادها در پهنه وسیعی از خراسان بزرگ تاریخی از شمال هرات تا جنوب سیستان با بهره گیری از باد‌های ۱۲۰ روزه، درست در فصلی که مقارن با برداشت غلات است (اواخر اردیبهشت تا آخر شهریورماه) به کار می‌افتند.

محمد علی بزرگمهر کارشناس ارشد مرمت بنا‌ها و بافت‌های تاریخی اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی، راجع به شاخصه و کارکرد آسباد‌های شرق ایران این‌گونه می‌گوید: آسباد‌ها در گذشته در معیشت مردم اهمیت زیادی داشته‌اند. همچنین نمودی از ترکیب معماری سنتی با نیاز‌های زیست‌بوم و بهره‌گیری مناسب از انرژی‌های پاک به شمار می‌آیند. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد آسباد‌ها و خصوصیات عملکردی و قشنگی شناسانه، بازشناسی‌، معرفی و در نهایت ثبت آن‌ها در فهرست میراث جهانی اهمیت بسیار پیدا می‌کند.

به گفته وی، در میان پهنه‌های شرق کشور عزیزمان ایران که از فناوری آسباد بهره می‌بردند، خراسان جنوبی از اهمیت خاصی برخوردار هست. با توجه به اینکه شدت باد‌های ۱۲۰ روزه در مناطق متفاوت یکسان نیست و از طرفی نیاز به نیروی باد جهت تولید آرد از غلات تابع نیاز‌های جامعه هدف و یا تولید غلات در محل بوده هست، تعدد و پراکندگی آسباد‌ها در خراسان جنوبی بسیار هست. در طبس مسینا به خاطر وجود دشتی حاصلخیز که خود تولید کننده غلات فراوانی بوده هست، تعدد آسباد‌ها بالاست. به نحوی که بعضی طبس مسینا را انبار غله قاینات نوشته‌اند.

آسباد‌های شرق کشور عزیزمان ایران در راه جهانی شدن

بزرگمهر در ادامه تأکید کرد: در نهبندان که نقطه مهمی در مسیر‌های تجاری در بزرگراه ادویه و تجارت با هند بود، تعداد آسباد‌ها زیاد هست؛ به چه دلیل که گندم مورد نیاز کاروانیان عبوری را که از سیستان به آنجا حمل می‌شد، در آسباد‌های نهبندان به آرد تبدیل کرده و در اختیار کاروانیان قرار می‌دادند. در هر کدام از این مناطق وجود رشته‌های متعدد و به هم چسبیده از آسباد‌ها مشهود است و در روستا‌های حواشی هر کدام از آن‌ها نیز آسباد‌ها فراوان به چشم می‌خورند.

این کارشناس میراث فرهنگی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه پراکندگی آسباد‌ها در خراسان جنوبی تا روستای خور، به ۸۵ کیلومتری شرق بیرجند می‌رسد، گفت: در گذشته جهت بهره گیری مطلوب از باد،گاهی آسباد‌ها را در گودی زمین مانند چهار فرسخ و گاهی بر بالای بلندا مانند آسیابان می‌ساختند.

وی معتقد هست؛ با توجه به اینکه عملکرد آسباد‌ها در گستره شرق کشور عزیزمان ایران یکسان و از نظر ظاهری شبیه به هم هستند، بسته به موقعیت مکانی و شدت باد و حتی سنت‌های معماری بومی با هم تفاوت دارند.

گفتنی هست؛ در حال حاضر آسباد‌های ایرانی به شماره ۶۱۹۲ در فهرست پیشنهادی کشور عزیزمان ایران جهت ثبت در میراث جهانی یونسکو قرار گرفته اند.

طبق گفته کارشناسان میراث فرهنگی، آسباد‌های کشور عزیزمان ایران در فهرست پیشنهادی کشور عزیزمان ایران جهت ثبت در یونسکو قرار گرفتند.

انتهای پیام/

آسبادهای ایرانی در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو قرار گرفتند

آسباد‌های شرق کشور عزیزمان ایران در راه جهانی شدن

واژه های کلیدی: میراث فرهنگی | میراث فرهنگی | معماری | ایرانی | ایران | خراسان | آسبادهای ایران | میراث فرهنگی