ماجرای اجرای پروژه های نفتی در بندر جاسک

شرکت پایانه های نفتی کشور عزیزمان ایران مطالعات مفهومی و مقدماتی طرح استراتژیک احداث پایانه نفت و گاز در غرب شهرستان جاسک را به عنوان یکی از مهمترین پروژه های ملی در دست بررسی و اقدام قرار داد. پایانه نفتی جاسک، دومین پایانه بزرگ صادرات نفت کشور عزیزمان ایران است که پرونده آن در دولت یازدهم گشوده شد و قرار است تا سال ۱۴۰۰ به بهره برداری رسمی برسد. با اجرای پروژه های نفتی در بندر جاسک امکان انتقال روزانه یک میلیون بشکه نفت سنگین از منطقه گوره به منطقه جاسک در استان هرمزگان، پهلوگیری کشتی های با ظرفیت ۲ میلیون تن و ذخیره سازی ۱۰ میلیون بشکه نفت خام امکان پذیر خواهد شد.

عبارات مهم : سرمایه گذاری – سرمایه گذار
ساخت انبار ۱۰ میلیون بشکه ای ذخیره سازی در پایانه جاسک

در این راستا، در اواخر  مردادماه سال ۱۳۹۵ حمید شریف رازی، مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، اعلام کرد با اجرای پروژه پایانه جاسک، نفت خام از این پایانه به کشورهای هدف صادر می شود. بر این اساس با سرمایه گذاری بخش شخصی قرار است انبار بزرگ ۱۰ میلیون بشکه ای ذخیره سازی در این پایانه ساخته شود. البته براساس برنامه ریزی انجام شده است جهت ساخت ۲ پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه ای و چند واحد پتروشیمی در این پایانه برنامه ریزی شده است است که این عنوان به سرمایه گذاری های متفاوت نیاز دارد.

تقسیم خط لوله انتقال نفت خام گوره – جاسک به چهار گستره

به گفته مرتضی کرمی، قائم مقام مجری طرح احداث خط لوله انتقال نفت خام گوره – جاسک و مخازن و تاسیسات نفتی جاسک نیز قرارداد مشاور طراحی بنیادی که در فروردین ماه سال ۱۳۹۵ نافذ شده است است شامل خدمات طراحی بنیادی خطوط لوله و ایستگاه ها، نقشه برداری، ژئوتکنیک، پدافند غیرعامل، مطالعات برق، مطالعات و اخذ مجوزهای زیست محیطی و میراث فرهنگی می شود. نقشه برداری هوایی، نقشه های زمینی، پلان پروفایل ها، گمانه های زمین شناسی، ژئوتکنیک مسیر، مطالعات برق مورد نیاز ایستگاه ها انجام و مطالعات زیست محیطی در حال اخذ مجوزهای مورد نیاز است.

به گفته وی، براساس روش تدوین شده است جهت اجرای این طرح، خط لوله انتقال نفت خام گوره – جاسک به چهار گستره تقسیم شده است هست. مبدا این خط در منطقه گوره شهرستان گناوه از استان بوشهر و مقصد این خط لوله ۱۰۰۰ کیلومتری، منطقه جاسک در شرق استان هرمزگان هست. مطالعات طراحی بنیادی ۳۰۰ کیلومتر ابتدای این خط در مرحله اول از سوی مشاور تکمیل و اسناد مناقصه آماده ارائه به پیمانکاران تایید صلاحیت شده است جهت دریافت پیشنهادهای مالی است و  اجرای گستره های ۲، ۳ و ۴ در مرحله ارزیابی پیمانکاران قرار دارد. مخازن ذخیره نفت خام در بندر جاسک با ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه از سوی سرمایه گذاران بخش شخصی احداث خواهد شد. در سال ۱۳۹۴ بیش از ۲۰ سرمایه گذار اعلام آمادگی کردند که بعد از ارزیابی، هشت سرمایه گذار گزینش شدند و در نهایت چهار سرمایه گذار پیشنهاد مالی ارائه کردند که در مرحله نهایی در آیندهای نه چندان دور برنده مشخص خواهد شد.به موجب قرارداد سرمایه گذار متعهد می شود مخازن ذخیره را به ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه مطابق با استانداردهای وزارت نفت احداث و طی یک قرارداد ۱۵ ساله مخازن را به شرکت ملی نفت کشور عزیزمان ایران اجاره دهد. در آخر مدت ۱۵ ساله مالکیت مخازن مذکور به شرکت ملی نفت کشور عزیزمان ایران انتقال خواهد یافت.

 خط لوله از گوره تا جاسک هشت ایستگاه دارد که شامل پنج تلمبه منزل جهت پمپاژ نفت خام و دو ایستگاه جهت ارسال و دریافت توپک «پیگرانی» و یک ایستگاه نهایی جهت اندازه گیری است  در این طرح جهت اندازه گیری میزان نفت خام سبک و سنگین در مبدا «منطقه گوره» و در انتهای خط لوله در جاسک ایستگاه اندازه گیری احداث خواهد شد. در آخر این مسیر و در مجاورت دریا تاسیسات دریایی شامل «اسکله پشتیبانی، تاسیسات اندازه گیری، خطوط لوله زیر دریا و سه دستگاه گوی شناور(SPM)» جهت صادرات نفت خام احداث می شود که توانایی صادرات یک میلیون بشکه نفت خام در روز را داشته باشد.

بی نیازی کشور عزیزمان ایران از تنگه هرمز با انتقال نفت خام از گوره به جاسک

چندی پیش نیز محمد سقایی، مجری طرح انتفال نفت خام گوره به جاسک بر اینکه این یک پروژه استراتژیک و حیاتی هست، اظهار کرد: انتقال نفت خام از گوره به جاسک یعنی اتصال به دریای آزاد که کشور عزیزمان ایران را از تنگه هرمز بی نیاز می کند و با اجرای این پروژه شرق کشور احیا می شود .همچنین با احداث این خط انتقال در منطقه جاسک و چابهار شرایط به لحاظ زیرساختهای انرژی، نفت و گاز پتروشیمی و پالایشگاه ها و به صنایع تبدیلی هموار می شود که همه اینها نیاز به سرمایه گذاری بخش شخصی دارد.

انجام همزمان فعالیت های توسعه ای احداث پایانه صادراتی نفت خام جاسک

به گفته سقایی، طرح احداث خط لوله به طول ۱۱۰۰ کیلومتر و به قطر ۴۲ اینچ به منظور انتقال یک میلیون بشکه نفت خام در روز از پایانه نفتی گوره (در شمال غرب استان بوشهر) به غرب منطقه جاسک در ساحل دریای عمان انجام می شود. با توجه به طولانی بودن تحویل خط، به ۴ گستره تقسیم شده است هست. گستره یک ۳۰۰ کیلومتر، دوم سوم و چهارم تقریبا هر گستره  بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر در نظر گرفته شده است است تا این ۴ گستره انجام شود. بعد از اینکه لوله ها خریداری و ودر سایت پوشش داده شد، ۴ گستره اجرای خط و لوله گذاری به وسیله یک پیمانکار اجرایی خط انجام می شود. در مجموع، یک پیمانکار جهت خرید لوله، ۴ پیمانکار جهت اجرای خط، یک یا دو پیمانکار جهت پمپ استیشن در طول مسیر و یک پیمانکار جهت تاسیسات دریایی در نظر گرفته شده است است تا نفت تولید شده است به منطقه جاسک انتقال شود.

به گفته سقایی، به علت اهمیت این پروژه و نوع نفت انتقالی و عبور نفت از مناطق گرمسیر با میانگین درجه حرارت بالای ۵۰ درجه در سال، گزینش جنس لوله های استفاده شده است از اهمیت بالایی برخوردار بوده و وقت زیادی به خود تخصیص داده شده است داده است؛   به طوری که تیمی کارشناسی از استادان دانشگاهی و کارشناسان صنعت نفت در یک برنامه مطالعاتی یک ساله موفق به معرفی جنس لوله مورد نیاز شد. فناوری ساخت این نوع لوله هنوز در کشور بومی نشده بود و بیژن زنگنه نیز تاکید زیادی بر بومی سازی ساخت این تجهیزات داشت. آخر بعد از کشمکش های فراوان ۲ شرکت از بخش شخصی جهت ساخت آن اعلام آمادگی کردند که قرار است در آینده ای نزدیک امور مربوط به تهیه اسناد مناقصه و گزینش پیمانکار انجام شود؛ فرآیندی که حداقل ۶ ماه وقت خواهد برد.

سقایی همچنین از انجام همزمان و موازی فعالیت های توسعه ای احداث پایانه صادراتی نفت خام جاسک خبر داده و گفت: این پروژه مشتمل بر ساخت ۲ پالایشگاه، پتروشیمی و مخازن ذخیره سازی نفت خام با ظرفیت نهایی ذخیره سازی ۳۰ میلیون بشکه است که البته ذخیره سازی ۱۰ میلیون بشکه نفت در فاز نخست آن دیده شده است است.انجام مطالعات اولیه و تهیه اسناد مناقصات مربوط به گزینش پیمانکاران اصلح در این پروژه بزرگ ملی بسیار زمانبر هست؛ با این وجود مناقصات مربوط به ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام برگزار شده است و به زودی مشخص خواهد شد.

مشاور وزیر نفت در ادامه بر سرمایه بر بودن احداث پایانه صادرات نفت خام جاسک تاکید و تصریح می کند: با توجه به نوع قرارداد که از نوع BOT (ساخت، بهره برداری و واگذاری) هست، مورد نیاز است اعتبارات مربوط به اجرای آن از سوی سرمایه گذاران بخش شخصی و از محل منابعی خارج از نفت تامین شود؛ در همین جهت در حال حاضر هشت سرمایه گذار داخلی جهت انجام آن ابراز آمادگی کرده اند.

اتمام پروژه ساخت پایانه جاسک تا ۳.۵ سال آینده

مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در ادامه فرآیند سرمایه گذاری را در قالب ۲ بخش سازنده و تامین کننده اعتبار معرفی و تصریح می کند: ارزیابی کیفی در خصوص منابع مالی تامین این پروژه انجام شده است و برنده مناقصه بعد از تایید هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران، فعالیت اجرایی خود را شروع خواهد کرد. در بخش ساخت پالایشگاه نیز بررسی های مورد نیاز در حال انجام است و از میان ۲ گزینه موجود یک شرکت شخصی داخلی گزینش خواهد شد.

سقایی در ادامه از برگزاری مناقصه ای جهت ساخت پمپ استیشن ها خبر داده و می گوید: در طول مسیر ۱۰۰۰ کیلومتری گوره به جاسک، ساخت پنج پمپ استیشن آینده نگری شده است هست؛ البته آینده نگری اولیه جهت ایجاد تاسیسات خط انتقال نفت خام بالغ بر هشت ایستگاه خواهد بود. چهار مناقصه دیگر در این طرح برگزار خواهد شد. این مناقصات بخش هایی چون عملیات اجرایی، راهسازی، حفرکانال و لوله گذاری را شامل می شود.

مشاور وزیر نفت در باره روند کنونی انجام پروژه نیز می گوید: هم اکنون محوطه سازی و جانمایی پتروشیمی و نیروگاه ها انجام شده است و سه شرکت نیز جهت احداث نیروگاه اظهار آمادگی کرده اند.

به گفته مشاور وزیر نفت، با توجه به روند کنونی برگزاری مناقصه ها به نظر می رسد در صورت تحویل به موقع تجهیزات و انجام پروژه در وقت انجام شده است از سوی پیمانکاران، این پروژه زیربنایی تا ۳.۵ سال آینده آخر یابد؛ پروژه ای ملی که توان ذخیره سازی ۳۰ میلیون بشکه نفت خام را داراست و صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت را تضمین می کند.

بر اساس این گزارش، بعد از مشخص شدن برنده مناقصه، مسیر انجام تشریفات قانونی، بازگشایی LC و ضمانتنامه های کاری، ارائه طرح مهندسی و در نهایت تایید کارفرما و تصویب هیئت مدیره شرکت ملی نفت کشور عزیزمان ایران حداقل به ۶ ماه وقت نیاز خواهد داشت.پروژه احداث دومین پایانه صادراتی نفت خام کشور عزیزمان ایران در جاسک، گذشته از ابعاد بزرگ کاری به سرمایه گذاری قابل توجهی نیز نیاز دارد.

ماجرای قول زنگنه به روحانی چه بود؟

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: isna.ir

واژه های کلیدی: سرمایه گذاری | سرمایه گذار | ایستگاه | صادرات | مطالعات | پروژه | ایران | میلیون | انتقال