اطلاعیه سایت
همزمان با شهادت حضرت فاطمه الزهرا (س)، شما میتوانید، احادیث و آیات قرآن کریم که راجع به این حضرت و خاندان پیامبر اکرم (ص) آمده را در گزارش زیر بخوانید.
به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛جایگاه خاص پیامبر اکرم (ص) نزد خداوند و همچنین مقام اهل بیت (ع)، از جمله چراغ هدایت و نور ایمانی است که آیات قرآن کریم و یا احادیث بسیاری از امامان و بزرگان اسلامی نقل شده است است.
در بین احادیث و روایات متفاوت راجع به شأن و جایگاه اهل بیت (ع) به خاص حضرت زهرا (س)، بارها شنیدهایم که پیامبر اکرم (ص)، دختر خود را با القاب متفاوت چون؛ «فاطمه پاره تن من است.» یاد کردند. متن حدیث به اینگونه است که رسول خدا (ص) می فرمایند: «فاطمة بضعة منّی من سرّها فقد سرّنی و من سأها فقد سأنی، فاطمه اعزّ البریّة علیّ»، «فاطمه پاره تن من هست. هر که او را شاد سازد، مرا شاد ساخته و هر که او را اندوهناک کند، مرا اندوهناک کرده هست. فاطمه از همه مردم پیش من عزیزتر است.»(1)
همچنین هرگاه حضرت فاطمه(س) بر پیغمبر(ص) وارد می شدند، آن حضرت در برابر او می ایستاند و دستشان را می بوسیدند و ایشان را به جای خود می نشانید و می فرمودند: «من هرگاه به بوی بهشت اشتیاق پیدا می کنم، زهرا(ع) را می بویم.»
شأن نزول آیات قرآن کریم و احادیث راجع به حضرت زهرا (س)
جایگاه خاص حضرت صدیقه الکبری (س) در قرآن کریم
سوره کوثر کوچکترین سوره از قرآن با ۳ آیه از جمله سورههای مکی به شمار میرود. همچنین کوثر به معنای خیر فراوان هست. در نوشتههای تفسیری مصداقهای فراوانی چون: حوض کوثر، رودی در بهشت، خیر فراوان، نبوت، قرآن و شفاعت جهت کوثر بیان شده است است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ ﴿١﴾ فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ ﴿٢﴾ إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الأبْتَرُ ﴿٣﴾
همزمان با شهادت حضرت فاطمه الزهرا (س)، شما میتوانید، احادیث و آیات قرآن کریم که راجع به این حضرت و خاندان پیامبر اکرم (ص) آمده را در گزارش زیر بخوانید.
چرایی سوره کوثر در شأن حضرت فاطمه (س) بدین باعث است که در زمینه تفسیر واژه کوثر، مباحث فراوانی مطرح شده است هست. مفسران در اینکه مصداق کوثر چیست، اختلاف نظر دارند. در نوشتههای تفسیری، مصداقهای فراوانی چون حوض کوثر، بهشت، رودی در بهشت، قرآن، شمار فراوان اصحاب و پیروان، تعداد زیاد نسل پیامبر از حضرت زهرا (س) و شفاعت جهت کوثر مطرح شده. همچنین بر اساس گزارش تفسیر نمونه بسیاری از علمای شیعه مصداق کوثر را در این سوره حضرت فاطمه (س) دانستهاند. لیکن در سوره سخن از کسانی است که پیامبر را بدون نسل و ذریه میدانستند. در حالی که نسل پیامبر از دخترش فاطمه ادامه پیدا کرده و همان نسل است که امامت بر عهده او نهاده شده است است.
گفتنی هست؛ آیه تطهیر بخشی از آیه ۳۳ سوره احزاب است که در آن به اراده خداوند بر پاکی اهل بیت(ع) از رجس و پلیدی تاکید شده، «إِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»، «بیگمان، خدا اراده کرده است تا آلودگی را از شما اهل بیت (پیامبر) بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.»(2)
درخصوص شأن نزول آیه تطهیر آمده است:
در بعضی احادیث آمده است این آیه در منزل ام سلمه همسر پیامبر(ص)، نازل شده است و هنگام نزول آن علاوه بر پیامبر(ص) علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع) هم حاضر بودند. در این هنگام پیامبر(ص) پارچهای خیبری (کساء) را که بر آن نشسته بود، بر روی خود و علی و فاطمه و حسنین کشید و دستها را به سوی آسمان بالا برد و گفت: «خدایا! اهل بیت من این چهار نفرند. اینان را از هر پلیدی پاک گردان». ام سلمه از پیامبر(ص) پرسید آیا من نیز در شمار اهل بیت(ع) قرار دارم که پیامبر(ص) پاسخ دادند: «تو از همسران رسول خدایی و تو (بر راه) خیر هستی.» (2)
شأن نزول آیات قرآن کریم و احادیث راجع به حضرت زهرا (س)
در قرآن کریم، آیات بسیاری در شأن اهل بیت (ع) نازل شده است هست. آیاتی مانند آیه اطعام که به صبر، سخاوت، کظم غیظ، اخلاص و … اشاره دارد.
آیه اِطْعام هشتمین آیه از سوره انسان (۳) است که بر اساس احادیث و طبق نظر مفسران شیعه و بعضی از اهل سنت، حضرت علی(ع) و فاطمه (س) و حسنین (ع) و خادم آنها فضه سه روز روزه گرفتند و هر سه روز هنگام افطار با اینکه خود گرسنه بودند، همه غذایشان را به مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند.
متن آیه:
«إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿٥﴾ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّـهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿٦﴾ يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿٧﴾ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿٨﴾ إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّـهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا ﴿٩﴾»
همزمان با شهادت حضرت فاطمه الزهرا (س)، شما میتوانید، احادیث و آیات قرآن کریم که راجع به این حضرت و خاندان پیامبر اکرم (ص) آمده را در گزارش زیر بخوانید.
«به یقین ابرار (و نیکان) از جامی مینوشند که با عطر خوشی آمیخته است،(٥) از چشمهای که بندگان خاص خدا از آن مینوشند، و از هر جا بخواهند آن را جاری میسازند! (۶) آنها به نذر خود وفا میکنند، و از روزی که شرّ و عذابش گسترده است میترسند، (۷) و غذای (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» میدهند! (۸) (و میگویند:) ما شما را بخاطر خدا اطعام میکنیم، و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمیخواهیم! (۹)»(3)
از ابن عباس نقل شده است است که حسن و حسین دچار بیماری شدند. رسول خدا(ص) همراه با جمعی از یاران به عیادت آن دو آمدند. و به علی گفتند: ای ابوالحسن خوب است جهت تندرستی فرزندانت نذری کنی. علی و فاطمه و فضه نذر کردند که اگر آن دو شفا یابند سه روز روزه بگیرند. هر دو شفا یافتند. علی سه من جو قرض کرد. فاطمه یک سوم آن را آسیاب کرد و نان پخت. هنگام افطار سائلی بر در منزل آمد و گفت: ای اهل بیت محمد، مسکینی از مساکین مسلمان هستم، به من خوراکی دهید که خداوند به شما از مائدههای بهشتی دهد. او را بر خود مقدم داشتند و نانها را به او بخشیدند و با آب افطار کردند. فردای آن روز نیز روزه گرفتند. چون شب شد و غذا به میان آوردند، یتیمی بر در آمد. این بار هم غذای خود را به او بخشیدند. روز سوم هم به همان ترتیب روزه داشتند و هنگام افطار، اسیری پیدا شد، و باز نان جوین خود را به او بخشیدند. چون صبح شد علی(ع)، دست حسن و حسین را گرفت و به نزد پیامبر (ص) رفتند. چون آنان را دید که از شدت گرسنگی میلرزند، فرمود: از دیدن حال شما حال ناگواری پیدا میکنم. برخاست و همراه آنان به منزلشان رفت و فاطمه را دید که در محراب عبادت بسیار ضعیف هست. از دیدن او اندوهگین شد. آنگاه جبرئیل نازل شد و گفت خداوند تو را به چنین اهل بیتی تهنیت میگوید و این سوره را قرائت کرد.(۴)
حدیث لولاک حدیثی که از پیامبر اسلام(ص) به عنوان حدیث قدسی نقل شده است با این مضمون که اگر پیامبر نبود افلاک خلق نمیشدند و اگر علی(ع) نبود خداوند پیامبر را خلق نمیکرد و اگر فاطمه نبود خداوند پیامبر و علی را نیز خلق نمیکرد. البته این حدیث به این صورت در منابع متقدم شیعه وجود ندارد.
شأن نزول آیات قرآن کریم و احادیث راجع به حضرت زهرا (س)
متن مشهور حدیث که با عنوان حدیث قدسی در کتاب جنة العاصمة این چنین نقل شده است است:
«یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما»، «ای احمد اگر تو نبودی افلاک را خلق نمیکردم و اگر علی نبود تو را خلق نمیکردم و اگر فاطمه نبود شما دو نفر را خلق نمیکردم.»(5)
در منابع شیعه دو حدیث دیگر با مضمون حدیث لولاک وجود دارد:
«يَا مُحَمَّدُ وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي لَوْلَاكَ لَمَا خَلَقْتُ آدَمَ وَ لَوْ لَا عَلِيٌّ مَا خَلَقْتُ الْجَنَّة»، «ای محمد ! به عزت و جلالم سوگند اگر تو نبودی آدم را نمیآفریدم و اگر علی –ع- نبود بهشت را خلق نمیکردم.» (5)
پی نوشت:
۱- امالی مفید، ص ۲۶۰ ؛ بحارالأنوار، ج ۲۸، ص ۳۰۳ و ج ۴۳، ص ۲۳ و ۳۹ ؛ امالی شیخ طوسی، ص ۲۴ ؛ مناقب آل ابی طالب، ح ۳، ص ۱۱۲٫
۲- ترمذی، سنن الترمذی، ۱۴۰۳ق، ج۵، ، ص۶۹۹؛ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۰۳.
۳- قرآن کریم.
۴- زمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۶۷۰.
۵- ابن طاووس، الیقین، ص۴۲۶؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۴۰۰.
انتهای پیام/
واژه های کلیدی: حضرت فاطمه | پیامبر | پیامبر | خداوند | احادیث | ائمه اطهار | مناسبت های مذهبی | فاطمیه