به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛ نهج البلاغه با مرور قرن‌ها نه تنها تازگی و جذابیت خویش را حفظ کرده که فزون‌تر ساخته است و این اعجاز نیست مگر به باعث شاخصه هایی که در شکل و محتوای آن هست. این امتیاز را جز در مورد قرآن نمی توان یافت که در کلام امام علی(ع) راجع به قرآن آمده است: « ظاهره انیق و باطنه عمیق، لاتفنی عجائبه و لاتنقضی غرائبه». قرآن کتابی است که ظاهری قشنگ و باطنی عمیق دارد، نه شگفتی های آن آخر می‎پذیرد و نه رازها آن منقضی می‎شود. در سخن مشابهی نیز آمده است : «لاتحصی عجائبه و لاتبلی غرائبه» نه شگفتی های آن را می‎توان شمرد و نه رازها آن دستخوش کهنگی می‎شود و از بین می‎رود .

سخنان امام علی (ع) در فاصله قرن اول تا سوم در کتب تاریخ و حدیث به صورت پراکنده وجود داشت. سید رضی در آخرهای قرن سوم به گردآوری نهج البلاغه پرداخت و اکنون بیش از هزار سال از عمر این کتاب شریف می‎گذرد. هر چند پیش از وی نیز افراد دیگری در گردآوری سخنان امام علی (ع) تلاش‌هایی به عمل آوردند، ولی کار سید رضی به خاطر ویژگی‌هایی که داشت، درخشید و ماندگار شد؛ چون سید رضی دست به گزینش زده بود.

شرح و تفسير حکمت ۲۶۵ نهج البلاغه

شرح و تفسير حکمت ۲۶۵ نهج البلاغه

امام علی علیه السلام: إِنَّ كَلاَمَ الْحُكَمَاءِ إِذَا كَانَ صَوَاباً كَانَ دَوَاءً، وَإِذَا كَانَ خَطَأً كَانَ دَاءً.

گفتار دانشمندان اگر صحيح و درست باشد، دوا (داروى شفابخش) و اگر نادرست وخطا باشد، درد و بيمارى است.

امام علی علیه السلام، در اين گفتار حكيمانه به آثار مثبت و منفى گفتار دانشمندان اشاره كرده و مى‌فرمايد: «گفتار دانشمندان اگر صحيح و درست باشد، دوا (داروى شفابخش) و اگر نادرست و اشتباه باشد، درد و بيمارى است».

شرح و تفسیر حکمت ۲۶۵ نهج البلاغه با عنوان آثار مثبت و منفى گفتار دانشمندان را در اینجا بخوانید.

اين سخن از آنجا سرچشمه مى‌گيرد كه مردم چشم به سخنان دانشمندان مى دوزند و گوش جان به گفتار آنها مى سپارند. به خصوص حكيم و دانشمندى كه آزمايش خود را در ميان مردم بعد داده و سابقه پرهیزگاری و وارستگى او در ميان آنان مشهور باشد. چنين كسى هرچه بگويد، بسيارى از مردم آن را به كار مى برند. به همين دليل اگر گفتار درستى باشد داروى دردهاى فردى و اجتماعى مادّى ومعنوى مردم خواهد بود و اگر به راه اشتباه برود باز ناآگاهانه مردم از آن پيروى مى كنند و موجب دردهاى مادى و معنوى جامعه مى شود.

اين سخن هشدارى است به دانشمندان و علما و حكماى جامعه كه راجع به سخنان خود درست بينديشند و دقت كنند و بدانند يك گفتار نابجا از سوى آنها ممكن هست، جامعه اى را بيمار كند و عواقب سوء آن دامن خود آنها را نيز بگيرد،

ازاين رو گفته اند: لغزش عالِم به منزله لغزش عالَم هست. در حديث ديگرى از اميرمؤمنان علیه السلام مى خوانيم: «زَلَّةُ الْعَالِمِ كَانْكِسَارِ السَّفِينَةِ تَغْرِقُ وَيُغْرِقُ مَعَها خَلْقٌ؛ لغزش عالِم مانند شكستن كشتى است كه هم آن كشتى غرق مى شود و هم تمام سرنشينانش».

چه تعبير شگفتى! امام علیه السلام جامعه انسانى را به سرنشينان كشتى تشبيه كرده كه آینده آنها با هم گره خورده و لغزش عالم را به منزله سوراخ كردن يا درهم شكستن كشتى دانسته است كه باعث غرق شدن گروه بسيارى مى شود. در حديث ديگرى از همان بزرگوار آمده است: «زَلَّةُ الْعالِمِ تُفْسِدُ عَوالِمَ؛ لغزش عالم، جهانى را فاسد مى كند».

شرح و تفسير حکمت ۲۶۵ نهج البلاغه

اين گفتار حكيمانه در عصر و وقت ما كه وسايل ارتباط جمعى به قدرى گسترده شده است كه گفته اى ممكن است به فاصله بسيار كوتاهى در تمام دنيا پخش شود، ظهور و بروز بيشترى دارد.

قرآن مجيد مى گويد: «حتى در قيامت هنگامى كه گروهى از مردم به جرم گناهانشان در دادگاه عدل الهى حاضر مى شوند مى گويند: «(رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلاَْ)؛ خداوندا ما از رؤسا و بزرگانمان پيروى كرديم و آنها ما را از راه راست منحرف ساخته و گمراه كردند». گرچه واژه‌هاى «سادَتَنا» و «كُبَراءَنا» مفهوم وسيعى دارند؛ ولى دانشمندانِ مقبول جامعه يكى از مصاديق آن محسوب مى شوند.

انتهای پیام/

شرح و تفسیر حکمت ۲۶۵ نهج البلاغه با عنوان آثار مثبت و منفى گفتار دانشمندان را در اینجا بخوانید.

واژه های کلیدی: امام علی علیه السلام | سخنان دانشمندان | نهج البلاغه | دانشمندان | تفسیر | نهج البلاغه |