به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛ علی اسفندیاری مشهور به نیما یوشیج در شرایطی می زیست که از یک سو بحران و درگیری های عمده ای در عرصه جهانی وجود داشت و از سوی دیگر عقب ماندگی‌ها و درگیری‌های ناخواسته کشور عزیزمان ایران در جنگ جهانی فضای کشور را نابسامان کرده بود.

در این دوران بود که نیما یوشیج تحولی در شعر فارسی به وجود آورد و قالب شعر نو را در ادبیات فارسی ایجاد کرد. نیما یوشیج نخستین اثر خود را به نام «قصه رنگ پریده» در سن ۲۳ سالگی سرود و آن را در ۳۰ صفحه انتشار کرد.

شعرهای نیما یوشیج آینه اوضاع سیاسی عصر زندگی‌اش

وی بعد از آن منظومه «افسانه» را در سال ۱۲۰۱ سرود. بخش هایی از این شعر در مجله قرن بیستم در آن وقت چاپ شد. وی شیوه های سنتی شعر و شاعری قالب ها و قواعد شعری پیشین را از میان برداشت و طرحی نو پی ریزی کرد. این امر موجب شد وی را به پدر و بنیانگذار شعر نو فارسی بنامند.

مقاله و نامه هایی از نیما یوشیج به یادگار مانده هست. این شاعر زیاد نامه های خود را جهت دوستان و همفکرانش می نوشت، در نامه‌های وی نقد شرایط اجتماعی تا تحلیل شعری وجود داشت. نیما یوشیج از نظر ادبی در دورانی به سر می برد که در آن به طور تقریبی سبک شعری عراقی به آخر رسیده بود. نهضتی در سبک هندی شروع شده است بود این امر نتوانست غزل و قصیده را در شعر فارسی بار دیگر زنده کند.این روند ادامه پیدا نکرد به علت اینکه گروهی از بزرگان به علت تحولات اجتماعی و سیاسی آن عصر از کشور عزیزمان ایران مهاجرت کردند و دیگر اینکه تلفیق ادبیات هندوستان،افغانستان و …. ترکیب تازه ای را در شعر فارسی به وجود آورد.در نهایت شعر فارسی را به چنان باریک اندیشی و جزئی نگری کشاند که موجب شد این سبک ادبی بیش از این ادامه پیدا نکند.در دوران نیما یوشیج دیگر درباری وجود نداشت که از شاعران حمایت و به آن ها وظیفه ای محول کند.تمامی این موارد موجب شد سبک کلاسیک شعر گویی به فراموشی سپرده شود و رهروان محکم و اصیلی نداشته باشد.در دوره مشروطه شاعرانی چون نیما یوشیج موفق شدند راجع به گویش و جوشش شعر کلاسیک بیندیشند و آن را به مسیر تازه ای هدایت کنند.

نیما یوشیج در دوران مشروطه زندگی می کرد. در این دوران اندیشمندان جامعه به دنبال راه گریز و رهایی بودند. به همین علت زبان شعر را عالی ترین وسیله جهت بیان نیازهای جامعه می دانستند و با مردم همزبانی می کردند. در این دوران شاعرانی مانند فرخی یزدی بودند که در شعرهای خود با صراحت به نقد مسائل سیاسی و اجتماعی عصر خود می پرداختند. این شاعران با زبانی صریح از جامعه و مسائل سیاسی وقت خود انتقاد می کردند و مانند فرخی یزدی دهانشان دوخته می شد و به زندان می افتادند. دسته ای دیگر از شاعران مانند نیما یوشیج و شاگردانش به صراحت شاعران دسته اول جامعه را نقد نمی کردند، بلکه از نماد در شعرشان جهت بیان مسائل سیاسی عصر خود استفاده می‌کردند. به عنوان مثال هر یک از عنصرهای طبیعی در شعر نیما یوشیج نماد یک گروه خاص اجتماعی در جامعه کشور عزیزمان ایران بود. با این بررسی ها می توان دریافت که سراسر شعرهای نیما یوشیج سیاسی هست. جلال ال احمد معتقد بود سروده های نیما یوشیج تمام و کمال از سیاست نشات می گیرد؛ ولی در نهان خود شامل آسیب شناسی نیز می شود.

نیما یوشیج با آنکه شعر سیاسی می گفت ولی از بازی های سیاسی و حزبی وقت خود مبرا بود. او هیچگاه وارد بازی های سیاسی وقت خود نشد و به عضویت هیچ حزبی در نیامد. او نوعی صداقت و راستی در درون خویش داشت. از این رو تلاش کرد از جریان های سیاسی زمانه خود دوری کند ولی هر لحظه در شعرهای خود از محرومان و ضعیفان سخن می گفت و مدافع حقوق آنان بود. جهت نمونه شعر شب های وی راجع به طبقه کارگری، نشان می دهد شاعر در ذهن خودش طبقه های اجتماعی را دسته بندی کرده است و شعرش را جهت زحمتکتشان جامعه سرود.

شعرهای نیما یوشیج بیش از آنکه بیانگر اندیشه سیاسی این شاعر باشد، بیانگر اوضاع سیاسی وقت خود است.

سراسر شعرهای نیما یوشیج بازگو کننده مسائل و مسائل جامعه خودش هست. هنگامی او می گوید «هست شب یک شب دم کرده و خاک، رنگ رخ باخته هست، باد نوباوه ابر از بر کوه، سوی من تاخته هست، است شب همچو ورم کرده تنی گرم در استاده هوا، هم از این روست نمی بیند اگر گمشده نی راهش را، با تنش گرم بیابان دراز، مرده را ماند در گورش تنگ، به دل سوخته من ماند، به تنم خسته که می سوزد از هیبت تب، است شب آری شب.»

شاعر اینجا نمی خواهد یک شب تنگ و تار را وصف کند.با توجه به تاریخ سرایش شعر می توان دریافت شاعر قصد دارد، در این شعر خفقان جامعه کشور عزیزمان ایران را دو سال بعد از کودتای ۱۳۳۲ به تصویر بکشد و به این شیوه با مردم همراهی کند. خفقان حاکم بر آن وقت شاعران را برآن می‌داشت تا به این شیوه جامعه ارزش را نقد کنند. نیما یوشیج در شعرهایش زیاد مسائل سیاسی و اجتماعی وقت خود را بیان می کند و به نوعی بازگو کننده و آینه جامعه خویش هست؛ ولی جهت برون رفت از این اوضاع راه حلی ارائه نمی دهد. شعرهای نیما یوشیج بیش از آنکه بیانگر اندیشه سیاسی این شاعر باشد، بیانگر اوضاع سیاسی وقت خود است.

انتهای پیام/

ويژگی شعر نيما يوشيج

شعرهای نیما یوشیج آینه اوضاع سیاسی عصر زندگی‌اش

واژه های کلیدی: نیما یوشیج | فارسی | سیاسی | ایران | نیما یوشیج | اندیشه سیاسی | علی اسفندیاری |