متن کامل گفتگو با حجت الاسلام و‌المسلمین محمدی، راجع به حواشی و فعالیت‌های شرکت اوقاف وامور خیریه را در اینجا بخوانید.

به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛حجت الاسلام والمسلمین علی محمدی، از سال ۱۳۸۸ رئیس شرکت اوقاف و امور خیریه است و در طی این ۸ ساله سپری شده، فعالیت‌های گوناگونی را با محوریت ترویج و تبلیغ فرهنگ وقف، در جامعه ایجاد کرده است و توانسته با همکاری معاونت‌هایی چون؛ فرهنگی، اجتماعی، حقوقی، فعالیت‌های قرآنی و … به سطح ارتقای این شرکت کمک شایانی کند.

عبارات مهم : باشگاه خبرنگاران جوان – خبرنگاران جوان
اوقاف و امور خیریه، تنها سازمانی است که در کنار پیگیری به موقوفات جامعه، گسترش، حفظ و نگهداری امامزادگان و بقاع متبرکه را نیز در دستور کار خود قرار داده است و در حال حاضر با چشم اندازی به سوی توسعه عمران و آبادانی این اماکن گام برمی دارد.

حجت الاسلام والمسلمین محمدی، رئیس شرکت اوقاف، همزمان با دهه وقف و روز وقف و رسانه، با بازدید از گروه تحریریه سایت جوان، پاسخگوی سوالات حقوقی موقوفات شد و راجع به حواشی این شرکت و کمپین «همه واقف باشیم» گفت.

مهمترین نکات مطرح شده است در این مصاحبه به شرح زیر است:

گفتگوی مشروح خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛با حجت الاسلام و المسلمین علی محمدی را در ادامه بخوانید:

با توجه به شرایطی که دین مشخص کرده است و حکم قانون و شرع می‌گوید، همه می‌توانند واقف باشند. وقف کردن سن و سال ندارد که حالا پیر یا جوان، غنی و یا فقیر باشد. شاید کسی می‌تواند یک جلد کتاب و یا هر چیز کوچکی وقف کند، ما با هر قیمتی می‌توانیم وقف کنیم. ولی در ضوابط شرعی بعضی از اشیاء داریم که عینش باید باقی بماند.

بحث همه واقف باشیم، را را عمدا مطرح کردیم، به چه دلیل که اکثریت تصور می‌کنند وقف فقط جهت افراد ثروتمند هست. از جابر ابن انصاری صحابه پیامبر (ص) آمده است که هیچ یک از صحابه‌های پیامبر (ص) را پیدا نمی‌کنید که موقفه نداشته باشند.» و در وقت حاضر هم ممکن است این اتفاق رقم بخورد. به همین منظور طرح وقف مشارکتی را به مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان پیشنهاد دادیم که از لحاظ حقوقی، قانونی و شرعی این طرح تصویب شد.

وقف جمعی و مشارکتی به این معناست که چند نفر به یک‌باره ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر، با هم پولی را که در اختیارشان است را کنار هم قرار بدهند، تا با سرمایه‌ای قابل توجه و با نیت مشخص، چیزی را که عینش ماندگار می‌ماند، وقف کنند. مثل کمک به دانش آموزان، یا کودکان کار و …

بله، در پایتخت کشور عزیزمان ایران چند نفر از اعضای یک فامیل بودند که باهم چند مغازه را خریداری کردند، تا سود و درآمد آن جهت کمک به ایتام و بیماران صرف شود. پیشنهاد ما این است که به جای این موقوفات جزء به جزء، هر فرد با هر تمکن مالی که دارد، هر چند جزء باشد، کنار هم قرار بدهیم. اگر این موقوفات خرد با هم جمع شوند، یک سرمایه خواهد شد، تا یک موقوفه قابل توجه‌ای را در جهت برطرف کردن مسائل جامعه ایجاد کرد.

اداره کردن موقوفات جزء هم هزینه بر است و هم گرفتاری دارد و بعضا ممکن هست، مسئله اساسی جامع را حل نکند، البته ما این را نفی نمی‌کنیم، هر واقف مختار هست. ولیکن پیشنهاد ما این است و راه‌های قانونی و شرعی آن را هم حل کردیم و نمونه‌هایی را هم بدست آورده ایم.

بحث وقف خود یکی از مولفه‌های اقتصاد مقاوتی هست، چراکه یکی از پایه‌های اقتصاد مقاومتی به این است که مردمی باشد، وقف به وسیله مردم صورت می‌گیرد و ما اگر مردم را تشویق به وقف کردن کنیم، در اصل یکی از اجزای اقتصاد مقاومتی را ایجاد کرده ایم، مردم خودشان به کمک همدیگر می‌آیند و مسئله اقتصادی و اجتماعی جامعه را حل می‌کنند. همچنین بعضی از بند‌هایی که در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده است بود، ما در شرکت اوقاف به همکاران خود ابلاغ کردیم که به آن توجه داشته باشند.

یکی از آن مولفه‌های اقتصاد مقاومتی صرفه جویی، قناعت و استفاده بهینه هست. یعنی همه نهاد‌ها چه شخصی و یا دولتی و حتی در زندگی شخصی بحث قناعت را پیش ببریم. ما چهار برابر کشور‌های پیشرفته دنیا در مصرف انرژی، آب، گاز و برق اسراف می‌کنیم. اگر مدیریت مصرف داشته باشیم، به اقتصاد کشور نیز کمک خواهیم کرد.

ما نیاز‌های متفاوتی مانند اشتغال، ازدواج و… داریم که به نظر ما یکی از مهمترین نیاز‌ها تولید علم و فناوری هست، و در همین جهت هم مقام معظم رهبری سیاست‌هایی را در ارتقای سطح وقف در تولید علم و فناوری ابلاغ کرده اند. اگر ما بخواهیم مسئله اقتصاد کشور را حل کنیم، باید از راه علم و فناوری وارد شویم؛ که در این جهت نیز مقام معظم رهبری بیش از یک دهه است تاکید داشته اند و می‌توانیم به قطع و یقین بگوییم که پرچمدار این حرکت ایشان است و ما افتخار می‌کنیم به این نعمتی که خدا به ما عطا کرده هست، که به مباحث مهم و فاخر نیاز امروز جامعه توجه دارند و مسئولان و نظام اسلامی را هدایت می‌کنند.

به نظر ما نیاز جامعه این است که، ما موقوفاتی را به وسیله مردم داشته باشیم که درآمد آن جهت تولید علم و فناوری و نیز جهت حمایت از دانشمندان، نخبگان و دانشجویانی باشد که در این عرصه فعالیت می‌کنند و استعداد دارند، که به حمد الله در اینجا سرمایه‌های خوبی هم بین دانشجویان و هم اساتید داریم.

آن چیزی که باید به آن توجه داشت، تبلیغ و ترویج فرهنگ وقف هست، که این تخلفات از بی توجهی به این حکم الهی هست. به چه دلیل که ما اگر ملک وقفی را بخریم و از آن استفاده کنیم ثوابی جهت ما وجود ندارد. ولی اگر کسی بیاید ملک موقوفه را اجاره کند، عادلانه و منصفانه حق و حقوقش را هم بپردازد و ماهانه اجاره‌اش را بدهد، در ثواب آن واقف شریک می‌شود، ولی اگر کسی زمین را بخرد و باز هم اجاره بدهد، ارج و قربی ندارد و ما این فرهنگ وقف را تبلیغ نکرده ایم.

به طور مثال؛ کسی مستأجر موقوفه‌ایست که نیت آن برگزاری مراسم‌های سیدالشهدا (ع) در آن منزل هست، ماهانه اجاره منزل را می‌دهد و از آن اجاره بها مجلسی جهت امام حسین (ع) اقامه می‌شود؛ و یا به فقیر و نیازمندی کمک می‌شود، اینگونه مستأجر هم اجاره خود را پرداخت کرده و هم در ثواب آن موقوفه شریک شده است هست. امروزه موقوفه‌هایی داریم که نیت اهل منزل هم در سند‌ها آورده شده است باشد.

باید فرهنگ سازی استفاده از موقوفات در جامعه نهادینه شود، به چه دلیل که ما مداوم گفتیم به ملک وقفی نزدیک نشوید، نه اینکه با ورودشان املاک موقوفه را از بین بردن کنند، نه! بلکه افراد مومن، متدین و امین از این املاک استفاده کنند و حق و حقوقش را هم به قیمت عادله و منصفانه بدهند، که خودش یک امتیاز محسوب می‌شود.

اگر در جامعه ملک موقوفه‌ای داشته باشیم، نباید ارزش آن کمتر از ملک شخصی باشد. ملک شخصی عوایدش به جیب یک شخص می‌رود، ولی ملک موقوفه به جیب مردم می‌رود و همه از آن استفاده می‌کنند. در حقیقت این یک سرمایه عمومی است و منفعت و خدماتش از یک سرمایه شخصی زیاد هست؛ و به عقیده بنده می‌شود این را هم اصلاح کرد و بار‌ها بیان کردیم که نیاز به یک فرهنگ سازی عمومی دارد؛ به چه دلیل که بعضی‌ها فکر می‌کنند مال وقف باید رایگان باشد، ملک وقف امانت است و باید نسبت به اموال عمومی زیاد توجه داشته باشیم و به آن پیگیری کنیم.

اولا کسانی که این کار را انجام میدهند، فعلی غیر مشروع و حرام بوده، این معامله، معامله باطلی است و اگر درآمدی هم از این اقدام داشته باشد، درآمد آن غیر مشروع و هم غیر قانونی هست؛ که کسی بدون هماهنگی و بدون اذن شرعی و قانونی موقفه‌ای را به شخصی دیگر واگذار کند. اگر به مواردی این چنینی هم برسیم، به لحاظ قانونی با آن برخورد می‌کنیم. همانگونه که مواردی هم بوده و با آن‌ها برخورد کرده ایم و طبیعی است که از دست ما راضی نباشند و بعضا شکایت کنند. ولی آمادگی آن را داریم به این قسم از تخلفات پیگیری کنیم.

درخصوص به روزرسانی و فروش زمین و املاک زیر قیمت عرف بازار، ما جهت به روزرسانی مال و اجاره‌ها هم اقداماتی در دستور کار قرار داده ایم که هم به لحاظ قیمت و هم زمان، ممکن است بعضی‌ها از ما ناراضی باشند و شکایت کنند، ولی ما منصفانه و با درنظر گرفتن حق و حقوق متصرفین و واقفین را در نظر گرفته ایم.

مشکلی ندارد، یک دِه و یا اهالی آن منطقه از آن استفاده می‌کنند، البته متاسفانه بعضی از مسئولان اجرایی جهت اینکه به آن منطقه خدماتی، چون برق، گاز و یا آب بدهند، بنا بر خارج کردن از وقفی بودن آن دارند؛ و این درحالی است که اگر در سطح کشور تمام دستگاه‌های مربوطه همان تسهیلاتی که به ملک شخصی می‌دهند، به موقفات هم داده شود، مردم دیگر مشکلی نخواهند داشت؛ و ما آمادگی آن را داریم که به آن‌ها کمک کنیم، ولی بعضا می‌بینیم به جای آن که جهت حفظ ملک موقوفه و یا نیت واقف تلاش کنند و تسهیلات فراهم کنند، پیشنهاد تبدیل به احسنت را که از وقفی بودن خارج کنند را بیان می‌کنند؛ که این هم به مصلحت وقف نیست و ما آن را جزو وقف نمی‌دانیم، بلکه هم سرمایه وقف و هم واقف از بین می‌رود.

در این جهت نیز ما اعلام آمادگی کردیم وچند سند و تفاهم نامه نوشیتم و ابلاغ هم کرده ایم که با توجه به آن تفاهم نامه ها، اگر دستگاه‌های مربوطه عمل کنند، ما هیچ مشکلی نخواهیم داشت، به چه دلیل که؛ هم مسئله دستگاه‌های مربوطه و هم مردم حل می‌شود.

نه، ما این را قبول نداریم. بین شرکت اوقاف و امور خیریه با شرکت میراث فرهنگی تفاهم نامه‌ای در قالب اعلام آمادگی همکاری این نهاد نوشته شده است هست. چون ساختما ن‌ها و املاک میراثی جزو تمدن و میراث این فرهنگ و ملت هست. این آثار قوانین و مقرراتی دارد که ما خود را ملزم رعایت کردن این قوانین و مقررات می‌دانیم. تا آن آثار تاریخی و میراث و آثار تمدن مملکت بماند. اتفاقا شرکت میراث فرهنگی قوانین محکمی دارد که ما آن را در سطح کشور و در قالب تفاهم نامه با توجه به چارچوب قوانین شرکت میراث فرهنگی و شرکت اوقاف نوشتیم و برآن تفاهم نامه خودمان را ملزم می‌دانیم و پایبند هستیم. به عقیده من اگر ما دونهاد، با رعایت همه ضوابط شرعی و قانونی در کنار هم قرار بگیریم می‌توانیم مسائل را حل کنیم، همانگونه مصداق آن را داشته ایم و تا حدودی مسائل مردم و سازمان‌ها حل شده است است.

باشگاه خبرنگاران جوان – آیا تفاهم نامه بین اوقاف و مساجد کامل اجرا می‌شود؟

ما به این نوع نهاد‌ها ورود نداشتیم و زیاد با شرکت و دستگاه‌هایی تفاهم نامه نوشیتم که هم مردم مسئله دارند و هم آن شرکت که بتواند به تکالیفش بپردازد بحث مسااجد بحث‌های خاص خودش را دارد که باید با دستگاه‌های مربوطه مباتحثه کرد که مربوط به تفاهم نامه‌ها نیست.

ضمن تقدیر از همه اصحاب رسانه، خواستار این هستیم که به وقف بپردازند، تا آن به عنوان یک گفتمان عمومی در جامعه شکل بگیرد، به چه دلیل که به عقیده من این خود یک اقدام و خدمت بزرگی به این مملکت می‌تواند باشد، تا بخش عمده‌ای از مسائل اقتصادی و اجتماعی جامعه را حل کنیم.

گفتگو از محدثه نعمتی

انتهای پیام/