مشکل مهم بودجه کشور این است که بزرگ است و انضباط مالی در آن وجود ندارد

مهدی پازوکی، کارشناس و تحلیلگر مسائل بودجه بزرگترین چالش بودجه در کشور عزیزمان ایران را “ریخت و پاش ها” و اعتبارات بدون بازده می داند. او معتقد است که قوای سه گانه باید دست به دست هم دهند و مانع از ریخت و پاش ها در بودجه کشور شوند تا اعتبارات در مسیر درست خود هزینه شود. گزارشات از این حکایت دارد که اقتصاد کشور عزیزمان ایران در پنج ماهه نخست امسال با کسری بودجه حدود ۴۷ هزار میلیارد تومانی روبه رو شده است هست. این رقم حدود ۱۵ درصد کل رقم بودجه کشور است.

عبارات مهم : مجلس شورای اسلامی – بودجه کشور
روزنامه شرق در این باره نوشته است: «آمارها حكایت از آن دارد كه با وجود زیاد کردن ٩٧درصدی نفتی، بخش زیرساخت ها و عمرانی، چندان اقبال نداشته و فقط سهم هفت درصدی از بودجه نصیبش شده است است.»

براساس این گزارش، در پنج ماهه نخست امسال ٣٦هزار و ٧٥٠ میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول شده است که نسبت به عملکرد مدت مشابه سال ٩٥ بالغ بر ٣,٢درصد رشد داشته هست. این رقم در حالی تحقق یافته که نسبت به آمار مصوب پنج ماهه یعنی ٤٩هزار و ٤٥٠ میلیارد تومان، حدود ١٢هزار میلیارد تومان با عدم تحقق مواجه بوده هست. در پنج ماهه اول بالغ بر ٨٩ هزار و ٣٩٠ میلیارد تومان جهت هزینه های جاری پرداختی وجود داشته است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ١٥.١درصد رشد نشان می دهد. همچنین تراز عملیاتی در این مدت با رشد ٤٥.٤ درصد رشد به منفی ٤٦ هزار و ٩٠٠ میلیارد تومان رسیده است.

هادی حق شناس، اقتصاددان، در همین رابطه ضمن تاکید براینکه «عدد ٤٧ هزار میلیارد تومان، عدد بزرگی در تأمین بودجه عمومی كشور است»، گفت: «كسری بودجه قوه مجریه فقط با گذشت پنج ماه از سال، از عدم تحقق درآمدهای نفتی، عدم تحقق درآمدهای مالیاتی و عدم فروش شركت ها و اسناد خزانه ناشی می شود.»

او افزود: «از سویی طبق گزارش های بانك مركزی، شاهدیم بدهی های دولت به سیستم بانكی از سال ٩٢ به این سو، رشد صددرصدی داشته هست. این بدهی ناشی از اصل و سود بدهی گذشته هست. دولت هنگامی بدهی خود را پرداخت نمی كند، به شكل تصاعدی، قیمت سود به آن افزوده خواهد شد.»

اما مهدی پازوکی کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: «مشکل مهم بودجه کشور این است که بزرگ است و انضباط مالی در آن وجود ندارد. این یکی از مهمترین مسائلی است که در اقتصاد کشور عزیزمان ایران وجود دارد.»

این کارشناس بودجه افزود: «متاسفانه نهادهای غیرکارشناسی مثل شورای انقلاب فرهنگی تبدیل به نهادهای قانونگذار شده است اند. از طرف دیگر نمایندگان مجلس نیز بیش از این که بار کارشناسی داشته باشند بار سیاسی دارند.»

او تاکید کرد که “به نظرم مجلس و دولت به جاهایی بودجه و پول می دهند که نباید بدهند. در واقع ریخت و پاش هایی صورت می گیرد که مجلس باید مانع آن شود.”

پازوکی با اشاره با اشاره به بودجه شورای انقلاب فرهنگی گفت “این شورا یک دبیرخانه دارد که در چارت اداری آن ۱۳ اداره کل برایش تعریف شده است هست. ۵۱ هزار میلیون تومان بودجه این دبیرخانه هست، در حالیکه این دبیرخانه را می توان با ۲۰ نفر اداره کرد. این ستاد قرار است فعالیت فرهنگی داشته باشد و در این حوزه تصمیم گیریهای کلان و مهم بگیرد ولی یک نگاهی به اوضاع فرهنگی کشور نشان دهنده میزان موفقیت این ستاد و نهادهای شبیه به آن است.”

این اقتصاددان در ادامه با اشاره به یکی از تصمیمات بسیار هزینه زای شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: «این شورا تصویب کرده است که در ۳۱ استان کشور، ۳۱ دانشگاه فرهنگیان ایجاد شود. فارغ تحصیلان این دانشگاه معلمان کشور می شوند که دانش آموزان و آینده سازان را تربیت می کنند. این تصمیم شاید تصمیم کوچکی باشد ولی بر هزینه های دولت بسیار می افزاید. اگر قرار است است تحولی در آموزش و پرورش به وجود آید ما نیاز به استادان نخبه با آموزش درست داریم. باید معلمان ما از دانشگاه های مهم و برجسته کشور باشند.»

او اظهار کرد: «۵هزار نفر اول کنکور جذب دانشگاه های مهم همچون شریف، تهران، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، شیراز، اصفهان، تبریز و… می شوند. ولی دانشگاه فرهنگیان از دانش آموزان با رتبه ۱۰هزار به بالا دانشجو می گیرد. این نشان می دهد نخبگان ما به دانشگاه فرهنگیان جذب نمی شوند. از طرف دیگر اساتید این دانشگاه هم از اساتید برجسته و نخبه ای نیستند. این درحالی است که نخبگان ما در دانشگاه های مهم کشور تحصیل می کنند و فارغ التحصیل می شوند و بعد از آن به سربازی می روند و بیکاری می کشند تا اینکه نهایتا مهاجرت می کنند. ولی فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان، همه چیز خدمات رایگان دریافت می کنند، ماهانه مقداری پول دریافت می کنند، سربازی نمی روند و نهایتا با آخر یافتن تحصیلاتشان استخدام می شوند.»

پازوکی در ادامه افزود: «در کنار این موارد ما با شرایط دیگری هم روبه رو هستیم. الان در همه استان های کشور چندین دانشگاه دولتی وجود دارد که همه آنها ردیف بودجه بالایی دارند. این دانشگاه ها میراث دولت محمود احمدی نژاد هستند که بسیاری از آنها کرسی ها مازاد دارند. به عنوان نمونه ما در شهر تبریز دانشگاه های تبریز، صنعتی سهند، هنر، فرهنگیان و شهید مدنی را داریم. این دانشگاه ها همه دولتی هستند. در دیگر مراکز استان ها هم وضع به همین روال هست. در همه شهر ها هم دانشگاه داریم، در حالیکه ظرفیت داشتن یک دانشکده را هم ندارند. نه استاد دارند و نه دانشجو.»

او با بیان اینکه “ازدیاد دانشگاه به معنای گسترش علم نیست”، افزود: «اینها به معنی مدرک سازی هست. اکثر اساتید این دانشگاه ها زبان بین المللی هم نمی دانند. اینها حقوق حرفه ای هم می خواهند، مزایای دانشگاه های معتبر کشور را هم می خواهند، ولی خروجی آنها صفر هست. در واقع این دانشگاه ها یعنی پرت کردن منابع هست. با مدرک ساختن فرهنگ مملکت ارتقا پیدا نمی کند. به خاطر همین تصمیمات هزینه دار و بدون بازدهی نهادهایی همچون ستاد انقلاب فرهنگی نباید وظیفه قانونگذاری داشته باشند.»

پازوکی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ریخت و پاش های بودجه ای در دیگر نهاد ها گفت: «از نمایندگان پرسش دارم که شورای نگهبان ۱۲ نفر هستند اگر ۱۲ میلیارد هم در سال اعتبار داشته باشد برایش کافی هست. ولی در سال ۹۶ بودجه این نهاد ۱۲۸ هزار میلیون تومان بوده هست. این در حالی است که در سال ۶۲ بودجه شورای نگهبان زیر ۶میلیون تومان بوده هست. مگر چقدر تورم زیاد کردن یافته است؟ از همین ۱۲۸ هزار میلیون حدود سه هزار میلیون آن تحت عنوان کمک به اشخاص حقیقی و حقوقی به این شورا تخصیص داده شده است یافته هست. پرسش این است که مگر شورای نگهبان کمیته امداد است که به اشخاص کمک مالی می کند؟»

او در ادامه با اشاره به بودجه مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: «این نهاد قرار است بین شورای نگهبان، مجلس و دولت داوری کند و اختلافات را بر طرف نماید و از طرف دیگر در بخش های سیاست های کلی نظام را تدوین نماید. مجمع تشخیص بودجه جداگانه دارد، حدود ۸۳هزار میلیون تومان. تمام نهادهای تحقیقاتی و پژوهشی زیر مجموعه اش هم بودجه جداگانه دارند، مانند پژوهشکده تحقیقات راهبردی، مرکز تحقیقات و … . جالب آن است که دبیرخانه مجمع هم به صورت جداگانه بودجه تحقیقاتی دریافت می کند.»

این کارشناس بودجه با بیان اینکه “تمام اعضای مجمع حقوق بگیر دولت هستند به چه دلیل این نهاد باید اینهمه بودجه دریافت کند.” اظهار کرد: «پول ها به جای اینکه در این نهاد ها هزینه شود باید صرف سرمایه گذاری های بنیادین شود. تا اقتصاد در ریل مثبت قرار گیرد. نمایندگان باید جلوی ریخت و پاش ها را بگیرند. دولت به تنهایی نمی تواند این کار را انجام دهد. هر سه قوه باید با همکاری یکدیگر انضباط مالی در سند بودجه را ایجاد کنند. اگر جلو ریخت و پاش ها گرفته شود می تواند بودجه را کوچک کرد، مالیات ها صرف هزینه های عمومی شود و پول نفت صرف کارهای زیربنایی گردد.»

پازوکی به بودجه مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: «این نهاد که خود باید مانع از ریخت و پاش شود در بودجه خودش نهایت ریخت و پاش را دارد. بودجه مجلس ۵۵۵هزار میلیون تومان هست. مجلس ۲۹۰ نماینده دارد. این منهای اعتبارات دیگر مثل بودجه مرکز پژوهش هاکه ۴۷ هزار میلیون تومان هست. کتابخانه و دیوان محاسبات هم بودجه های جداگانه دارند. مجلس ۴۲هزار میلیون تومان اعتبار عمرانی دارد جهت ساختمان سازی، چرا؟ توصیه جالب این است که هر نماینده حق دارد ۵نفر را مامور به کار در مجلس کند که حقوق و اضافه کار این ۵ نفر به وسیله نهاد و وزارتخانه ای که از آنجا مامور به خدمت در مجلس شده است است پرداخت می شود.»

او افزود: «من دانشگاه هایی می شناسم که بودجه را در بانک می گذارند و سودش را دریافت می کنند. جهاد دانشگاهی که درآمد اختصاصی دارد در بودجه کشور ۲۲۷هزار میلیون تومان اعتبار می گیرد. این یعنی اینکه ما باید به خبرگزاری های ایسنا و ایکنا پول بدهیم، پرسش این است که به چه دلیل دولت باید به خبرگزاری ها پول بدهد؟»

این تحلیلگر مسائل مالی، بودجه شرکت تبلیغات را ۳۸۹هزار میلیون تومان دانست و افزود: «این منهای بودجه شورای سیاستگذاری حوزه های علمیه هست. شرکت فرهنگ و ارتباطات اسلامی بودجه ای معادل ۲۹۵هزار میلیون تومان دریافت می کند. موسسه نشر آثار امام خمینی ۸۱هزار میلیون تومان، این جدای بودجه حرم و بیت امام خمینی هست. مرکز خدمات حوزه علمیه ۸۱۵ هزار میلیون تومان اعتبار دریافت می کند. شورای سیاستگذاری حوزه علمیه خواهران ۲۶۰هزار میلیون تومان بودجه می گیرد. این همه پول در حوزه فرهنگ خرج می شود باید دید که بازخورد آن چه بوده هست. »

پازوکی گفت: «جامعة المصطفی العالمیة که نهاد آموزش بین المللی حوزه است درقم ۲۷۷هزار میلیون تومان بودجه دریافت می کند، دانشگاه صنعتی شریف معتبر ترین دانشگاه کشور هم ۲۸۴هزار میلیون تومان بودجه می گیرد. در واقع ۷ هزار میلیون تومان بیش از جامعة المصطفی العالمیة اعتبار دریافت می کند که فاصله اندکی به حساب می آید.»

این کارشناس اقتصادی با بیان این ارقام تاکید کرد: «اینها نشان دهنده بی برنامگی هست. ما باید بودجه را براق کنیم. این را باید از مجلس و دولت بخواهیم، مخصوصا مجلس که اگر دولت خطایی هم مرتکب شد، مانع آن شود.»

ریخت و پاش‌ های عجیب در بودجه

گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: روزنامه شرق

واژه های کلیدی: مجلس شورای اسلامی | بودجه کشور | دانشگاه | فرهنگیان | دریافت | انقلاب | دانشگاه | میلیون | اعتبار