به گزارش حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛ حمایت از تولید ملی در سال‌های اخیر به دفعات مورد توجه مسئولان قرار گرفته و در بسیاری از جلسات روی آن تأکید شده است هست. البته این تأکید همواره وجود داشته هست، ولی آنچنان که باید و شاید اجرایی نشده است.

در این میان باید گفت: حمایت از تولید ملی یکی از اصول نزدیک شدن به خودکفایی و قطع وابستگی‌های فرهنگی و اقتصادی هست؛ بنابراین گزارش، حمایت از تولید ملی عالی ترین راهکار جهت اصلاح اوضاع اقتصاد کشور بوده و در این میان صورت های معروف صنایع دستی و کار آن‌ها از اهمیت خاصی برخوردار هست. این در صورتی است که در ماه‌های اخیر بعضی از افراد فعال در حوزه صنایع دستی به علت نبود حمایت مورد نیاز از کار در این حوزه دلسرد شده‌اند و نسبت به نبود حمایت مورد نیاز انتقاد دارند.

در این میان مسئولان نیز بر این عنوان که لاجرم توجه ویژه‌ای به بخش تجاری کار دارند اشاره کرده‌اند و معتقدند که فعالان صنایع دستی باید روی پای خود بایستند البته این امر منحصر به صنایع دستی نبوده و نیست.

سرنوشت نخستین سماورساز چه شد؟

گفتنی هست؛ به گواه دیده‌ها و شنیده‌ها به نظر می‌رسد اگرچه مسئولان تأکید بسیاری روی خودکفایی اقتصادی دارند، ولی توجه چندانی به زیرساخت‌های مورد نیاز نشان نمی‌دهند. آن‌ها انتظار دارند که فعالان حوزه اقتصاد دست روی زانوی خود گذاشته و با کمترین حمایت عالی ترین کار را ارائه دهند. این در صورتی است که در همه جای دنیا حمایت خاص از فعالان عرصه اقتصاد و صنایع دستی در دستور کار مسئولان قرار گرفته و توجه ویژه‌ای به آن می‌شود.

شایان ذکر هست؛ نیاز هنرمند به حمایت منحصر به دیروز و امروز نداشته و ریشه در گذشته دور دارد. هنرمند همواره جزو ضعیف‌ترین اقشار کشور بوده و به گواه سهم بالایی که در جذب گردشگر و چرخاندن چرخه اقتصاد داشته هست، حامی می‌خواهد.

در اینجا به روایتی می‌پردازیم که گویای نیاز هنرمند به حمایت و تأثیر روی اقتصاد جامعه است.

بر اساس آنچه در اسناد تاریخی آمده؛ امیرکبیر، صدراعظم ناصرالدین شاه به عنوان مردی که در تاریخ کشور تأثیرگذار بوده، به نوعی دلسوز جامعه به حساب می‌آید. وی همواره گام‌های مثبتی در جهت خودکفایی کشور برداشته و به کم کردن وابستگی اقتصادی و فرهنگی کشور می‌اندیشیده است به گونه‌ای که در زمانی که سماور جهت نخستین بار به عنوان هدیه به دستش رسیده تلاش کرده که با تولید انبوه آن، راه را روی ورود این کالا از کشور روسیه بگیرد.

داستان تاریخی نخستین سماورساز به گونه‌ای دردناک بوده که به نظر می‌رسد تکرار آن اشتباهی بزرگ به حساب می‌آید.

وی در همان وقت به حاکم اصفهان دستور داد تا عالی ترین دواتگران را به پایتخت کشور عزیزمان ایران بفرستد تا تلاش خود را جهت تولید هر چه بهتر سماور به کار بگیرند. در آن وقت سماور جزو اقلام لوکس به حساب می‌آمد و هر زنی که سماور داشت به نوعی جشن سماور می‌گرفت و دیگران را به صرف نوشیدن چایی که با سماور درست شده است بود، دعوت می‌کرد.

بر اساس آنچه در کتاب‌ داستان‌هایی از زندگانی امیرکبیر نوشته محمود حکیمی، تاریخ اجتماعی ایران نوشته مرتضی راوندی و زندگانی میرزا تقی‌خان امیرکبیر نوشته حسین مکی آمده حاکم اصفهان بعد از رسیدن حکم امیرکبیر همه دواتگران را به میدان مهم شهر دعوت می‌کند و بعد از جست‌و جو عالی ترین دواتگر را به پایتخت کشور عزیزمان ایران می‌فرستد.

این دواتگر بعد از رسیدن به پایتخت کشور عزیزمان ایران متوجه می‌شود که امیرکبیر از او می‌خواهد که سماور بسازد. این صنعتگر با اطمینان از کار خود سماور را به عالی ترین شکل ممکن می‌سازد و با تأیید امیرکبیر مواجه می‌شود. امیرکبیر به رسم زمانه سرمایه‌ای را در اختیار این هنرمند قرار می‌دهد تا به فن سماورسازی بپردازد.

بنابر آنچه محمدعلی فروغی نقل کرده «پس از عزل امیر، مأموران دولت سراغ سماورساز رفتند و سرمایه‌ای که به او داده بودند، مطالبه کردند. چون آن را صرف تهیه لوازم کار نموده بود و نتوانست همه وجه را بپردازد، در نتیجه استاد هنرمند را دور بازار می‌گرداندند و چوب بر سر و رویش می‌زدند، مگر رهگذران ترحمی کنند و چیزی بدهند، تا قرض خود را کارسازی کند. از آن ضربه‌ها که بر سرش وارد آمد نابینا گشت و بقیه عمر را به گدایی نشست. تا سال‌ها بعد زنده بود و به یاد سرنوشت گذشته، سرگذشت خود را جهت هر کس نقل می‌کرد.»

گفتنی هست؛ آنچه بعد از عزل امیرکبیر بر سر استاد سماورسازی آمد نتیجه بی‌توجهی میرزا آقاخان نوری، جانشین امیرکبیر به حمایت از صورت های معروف و تولید ملی بوده هست. وی جز به جمع‌آوری ثروت به چیز دیگری نمی‌اندیشید.

خاطرنشان می‌شود؛ اگر باور داریم که تاریخ، کلاس درسی جهت آیندگان است باید از این روایت درس بگیریم و تلاش کنیم که از هنرمند حمایت کرده و با تکیه بر او، اوضاع اقتصادی کشور را اصلاح ببخشیم.

سرنوشت نخستین سماورساز چه شد؟

انتهای پیام/

واژه های کلیدی: صنایع دستی | هنرمند | اقتصاد | مسئولان | اقتصادی | تاریخ | ایران | تاریخی