اطلاعیه سایت
یک مترجم حرفه‌ای به علت غیرحرفه‌ای بودن کپی کاری، هرگز دست به چنین عملی نمی‌زند.
محمدرضا اربابی، مدیر هیئت مدیره انجمن صنفی مترجمان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی گروه تحریریه سایت جوان؛ در خصوص کارهای این انجمن جهت کپی‌کاری‌هایی که در ترجمه دیده می‌شود، گفت: مسئله کپی‌کاری‌هایی که در ترجمه وجود دارد و مد هم شده است هست، یک عنوان چند وجهی است که از جمله آن عنوان اخلاق و دیگری عنوان قانون مطرح هست. تا هنگامی که اخلاق حرفه‌ای جا نیفتد و در کشور ما نهادینه نشود بسیاری از قوانین الکن خواهد بود و قانون هم قطعا موفق نخواهد شد که حقی را وصول کند. مسئله مهم اخلاق حرفه‌ای هست. ما منشور اخلاق حرفه‌ای مترجمان را سال گذشته در انجمن تدوین و ابلاغ کردیم و در دسترس عموم هست. ما در این منشور مصادیق نقض اخلاقیات در ترجمه را برشمرده‌ایم ولی در حوزه اجرا و قانون ما با یک عنوان بداخلاقی ناشران هم مواجه هستیم که این بعضا سفارش ناشر است.
وی افزود: ناشر جهت ورود به مسابقه تجاری و سرعت بخشیدن به آن سراغ مترجم می‌رود. هیچ وقت مترجم حرفه‌ای کپی‌کاری نمی‌کند. یک مسئله را فراموش نکنید که چنین کاری حرفه‌ای نیست. بعد در این وادی ناشر مترجم غیرحرفه‌ای را پیدا می‌کند و می‌گوید فلان کتاب را ترجمه کند. اکثر کار سری است و می‌خواهد ترجمه جدیدی را خلق کند. این با ترجمه سازگار نیست و از مصادیق کتاب‌سازی هست. این مسئله از این جهت اهمیت پیدا می‌کند که اثبات آن کار ساده‌ای نیست و قانون باید جهت آن راهکار در نظر بگیرد.
رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی مترجمان با اشاره به اینکه انجمن صنفی مترجمان نمی‌تواند قانون وضع کند، اظهار داشت: انجمن صنفی با توجه به تشکیل کمیسیون حقوقی در انجمن صنفی و تشکیل کمیسیون انضباطی این امکان را ایجاد کرده است که اگر مترجمی از مترجم دیگر یا ناشری از مترجم و حتی مترجمی از ناشر دیگر شکایتی دارد مبنی بر اینکه اثر او به نوعی بازنویسی شده است هست، بر اساس مستندات انجمن به وی کمک می‌کند و امکان اثبات این عنوان را فراهم می‌نماید تا زمینه احقاق حقش فراهم شود. قانون باید جهت این مسئله راهکار داشته باشد.
مترجم حرفه‌ای هرگز کپی‌کاری نمی‌کند
اربابی ادامه داد: کپی‌کاری در ترجمه ریشه‌ای به نام ترجمه‌های موازی دارد و در حال حاضر با توجه به آنکه حق اثر از نویسنده مهم خریداری نمی‌شود؛ اگر خریداری بشود کسی حق انتشار مجدد آن را ندارد. اگر ناشری اثر را خریده باشد هر ترجمه دیگری، با هر کیفیتی اصلا این امکان را ندارد که انتشار بشود. ما در اینجا مسئله قانونی داریم من اسمش را خریدن حق اثر و حق مولفی که باید ایجاد بشود، می‌گذارم. دغدغه مهم جماعتی پیوستن به کنوانسیون برن شده است در حالی که ما فریاد می‌زنیم کنوانسیون برن تنها راه حل موجود نیست. ما نیاز به این داریم که در داخل کشور، قوانین محکم‌تر و بانفوذ‌تری د شته باشیم.
وی با اشاره به ایجاد الزامات حقوقی و بین‌المللی به وسیله کنوانسیون برن جهت ما بیان کرد: چه بسا مصیبت کنوانسیون برن جهت ما بیش از منفعتش باشد. بحث ما جامعیت مالکیت فکری است که دوستان چه در دولت‌های قبل جه در این دولت هنوز نتوانستند آن را به قانون تبدیل کنند و مصوب کنند. قانون خوبی است البته چکش‌کاری می‌خواهد. اصرار انجمن بر این است و انجمن صنفی آمادگی خود را جهت هر گونه همکاری در این زمینه اعلام می‌کند. ما باید قانون‌های داخلی‌مان را غنابخشی کنیم به جای آنکه دائم به پیوستن به کنوانسیون برن فکر کنیم.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی مترجمان تصریح کرد: یک قانونی به نام حمایت از مولفان، مصنفان و صورت های معروف داریم. یک بند این قانون به ترجمه مربوط می‌شود. در این بند جهت کسی که اثر دیگری را به نفع خود چاپ می‌کند یک تا سه ماه حبس تعزیری در نظر گرفته هست. اگر قانون جامع «مالکیت فکری اثر» تصویب شود این قانون، عملا مبانی فکری کنوانسیون برن را در خود دارد. دیگر تضمین بین‌المللی نیاز نداریم که بخواهیم آینده و سرنوشتمان را به خارج از این مرزها گره بدهیم. بحث شرایط اقتصادی نیز عنوان مهمی است و فقط بحث خریداری اثر مطرح نیست. گاهی دیده شده است که ۳۰ ترجمه از یک اثر وجود دارد همه این‌ها گردش اقتصادی دارد. همه این گردش اقتصادی در کار یک ناشر و یک مترجم خلاصه می‌شود و این گردش مالی افت خواهد کرد. همچنین ترجمه موازی را تأیید نمی‌کنیم. در شرایط اقتصادی فعلی باید تغییراتی ایجاد کنیم.
اربابی ادامه داد: انجمن صنفی مترجمان در تدارک تهیه یک نامه به مراجع ذی‌صلاح از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری هست. این نامه راجع به این عنوان است که مسیر جهت اجرای قانون حمایت از مالکیت معنوی و مادی اثر تسهیل شود. ما همچنین، در این نامه آمادگی خود را جهت همکاری فکری و مشاوره‌ای در حوزه ترجمه اعلام می‌کنیم. در صدد هستیم کنوانسیون برن را به عنوان یک سند بین‌المللی تحلیل کنیم تا معایب و مزایای آن کاملا مشخص شود چون تاکنون بر روی آن کار نشده است.
یک مترجم حرفه‌ای به علت غیرحرفه‌ای بودن کپی کاری، هرگز دست به چنین عملی نمی‌زند.
انتهای پیام/
واژه های کلیدی: قانونی | اقتصادی | قانون | ترجمه | انجمن | اخلاقی | ترجمه کتاب | قانون مالکیت معنوی