نگاه کسی که خود را رییس جمهور همه می داند با کسی که مخالفانش را خس و خاشاک می خواند،متفاوت است

عبارات مهم : انتخابات ریاست جمهوری – گرایش اصلاح طلب

هادی خانیکی :

نگاه کسی که خود را رییس جمهور همه می داند با کسی که مخالفانش را خس و خاشاک می خواند،متفاوت است/ تصویر یادگاری گرفتن با تتلو هیچ همخوانی با تفکر تقسیم جامعه به شهروند یک و دو نداشت

نگاه کسی که خود را رییس جمهور همه می‌داند با کسی که مخالفانش را خس و خاشاک می‌خواند،متفاوت است

هادی خانیکی (رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات) در گفتگو با ایلنا، با بیان اینکه «اساساً تبیین دو جریان اصلاح طلبی و اصولگرایی در کشور به نفع جامعه است» گفت: پذیرفتنی است که بگوییم راه غلبه ما بر مسائل کشور نوعی مسابقه قانونمند سیاسی هست، بعد وجود دو جریان رقیب که هریک منشور، تفکر و برنامه هایش روشن باشد مهم هست؛ و این انتخابات اخیر هم کمک کرد به اینکه دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا در قالب یک جریان اکثریت و اقلیت سیاسی خود را نشان دهند.

خانیکی ادامه داد: دکتر روحانی در یکی از برنامه های انتخاباتی اش به توصیه درستی اشاره کرد و گفت که وظیفه اکثریت این است که از حقوق اقلیت دفاع کنند به شرط اینکه اقلیت هم اقلیت بودن خودش را بپذیرد و تلاش بکند جهت مسابقه و مبارزه سیاسی نه اینکه خودش را به جای اکثریت بنشاند. به این معنا، هرچه اصلاح طلبی و اصولگرایی ریشه دارتر، متشکل تر، حزبی تر شود، به نفع کشور است.

خانیکی می‌گوید: در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری شاهد بداخلاقی‌ها و کم‌اخلاقی‌های کم‌نظیری بودیم. مشخصاً اگر به وجه غالب تبلیغات کاندیدای رقیب (اصولگرایان) نگاه کنیم می‌بینیم که نیامده بودند

این مدرس دانشگاه با اشاره به واکنش‌ انتخاباتی اصولگرایان و تصویر العمل مردم به آنها، با بیان اینکه «ویژگی هرکدام از این جریان ها هم این باید باشد که حرف مشخص اش را با زبان مشخص و بدون تزئین، بدون تعارف بیان کند» گفت: یعنی هر کاندیدایی باید خودش باشد و هر جریانی هم باید حرف خودش را بزند تا گزینش مردم ساده تر شود و هرکسی در لباس دیگری درنیاید. به نظر من در این انتخابات معلوم بود که آقای روحانی و آقای جهانگیری حرفی را می زدند که سابقه، تفکر و پیشنه ارزش را نشان می داد.

خانیکی تصریح کرد: ولی در مقابل، نقدی که به دو کاندیدای محترم اصولگرا وارد است این بود که در جاهایی حرف خودشان را نمی زدند به این معنا که اگر یکی از کاندیداها آمده بود که خودش را به عنوان نماینده فرودستان جامعه معرفی کند سابقه کاری اش آن را نشان نمی داد و کسانی که از او حمایت می کردند در این زمره جای نمی گرفتند و مسئله از همین جا شروع می شد.

او با بیان اینکه «کاندیدای محترم دیگر هم دست به کارهایی در تبلیغات انتخاباتی زد که با مبانی و رویکردهای فرهنگی و سیاسی سازگار نبود» به تصویر یادگاری یکی از کاندیداها با یک هنرمند غیرمجاز (تتلو) اشاره کرد و گفت: اگر چارچوب فکری یک جریان یا کاندیدای مشخص باشد که قائل به این تفکر است که کشور عزیزمان ایران جهت همه ایرانیان هست، استفاده از هر هنرمند و هنرپیشه ای هم یک اتفاق طبیعی است و مشکلی هم وجود ندارد. ولی هنگامی این تناقض به وجود می آید که آن کاندیدا تفکری مبنی بر نوعی از شهروند درجه یک و دو دارد و هنگام انتخابات است که از مرزهای خودش تخطی می کند؛ اینجاست که مسئله به وجود می آید.

نگاه کسی که خود را رییس جمهور همه می‌داند با کسی که مخالفانش را خس و خاشاک می‌خواند،متفاوت است

خانیکی با اشاره به اینکه «وظیفه داریم که به سمت تشکل یابی، مشخص شدن نظرات مان، شفافیت آرا و عملکردهایمان برویم» خاطرنشان کرد: هرچه اصول گرایان اصول گرایانه تر و هرچه اصلاح طلبان اصلاح طلبانه تر شوند به این معناست که در آینده، مسابقه ها و همکاری های سیاسی موثرتر خواهد بود. البته من اصلاح طلبی و اصولگرایی را به عنوان دو واژه که به جریان سیاسی اطلاق داده شده است می گویم وگرنه به نظر من اصلاح طلبان جریانی هستند که خیلی دارای اصول هستند و نمی توان گفت که اینها اصولگرا نیستند.

رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات ادامه داد: در ۱۰ ، ۲۰ سال اخیر دیدیم که بخشی از اصولگرایان به اصلاحات پیوستند و در کنار این جریان قرار گرفتند ولی داخل گیومه «اصلاح طلب» یا «اصولگرا» معرفی شدند؛ این جریان ها باید دارای منشور فکری زیاد شده است و مانیفست معرفتی، برنامه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی داشته باشد چراکه این به نفع کشور است.

خانیکی می‌گوید: در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری شاهد بداخلاقی‌ها و کم‌اخلاقی‌های کم‌نظیری بودیم. مشخصاً اگر به وجه غالب تبلیغات کاندیدای رقیب (اصولگرایان) نگاه کنیم می‌بینیم که نیامده بودند

خانیکی یادآور شد: متاسفانه علیه دولت به طور عام و شخص آقای روحانی به عنوان کاندیدای مهم جریان اصلاحات و اعتدال، به طور خاص، چیزی ناگفته باقی نماند؛ هر اتهامی که ممکن بود، زده شد و هر دروغی که به نظر می رسید، بیان شد. از طرفی، متاسفانه رسانه های طرفدار جریان اصولگرایی که قوت و قدرت بیشتری هم داشتند از حاشیه امنیتی برخوردار بودند.

او با بیان اینکه «در جاهایی حتی به شکل بسیار مشهود، صداوسیما هم به کمک این جریان می آمدند» گفت: این سوگیری رسانه ملی به نفع جریان اصولگرایی را در بیان خبرها، طراحی مناظره ها و در توزیع وقت های نامزدها می توان دید؛ به خصوص با نقدی که نسبت به برنامه ها و عملکردهای دولت وارد می شد. همه اینها به میدان آمدند ولی در آخر انتخابی که مردم کردند نشان داد که چنین برخوردهایی و این نوع تبلیغات و عملیات روانی دیگر چندان پاسخگو نیست.

نگاه کسی که خود را رییس جمهور همه می‌داند با کسی که مخالفانش را خس و خاشاک می‌خواند،متفاوت است

این استاد ارتباطات و رسانه خاطرنشان کرد: در ترکیب نهایی رایی که مردم دادند به وضوح می توان دید که جامعه از روی بلوغ و آگاهی گزینش کرده هست. همه ما سال ها این را به عنوان یک الگوی قابل ذکر می دیدیم که جامعه سوئیسی هنگامی در مقام گزینش زیاد کردن یارانه قرار داده شد آن را گزینش نکرد و نام یک جامعه بالغ را گرفت؛ حالا می بینیم که در همین انتخابات اخیر کشور خودمان، که بیشترین تمرکز و تبلیغات علیه دولت در بخش های اقتصادی است رای روحانی در بسیاری از روستاها و مناطق محروم بالاست و اصلا آن تقسیم بندی که می خواست جامعه را به ۴ درصدی و ۹۶ درصدی تقسیم بکند از بین می برد؛ یعنی مردم مناطق محروم به وعده سه برابر شدن یارانه های خودشان نه گفتند و این نشان دهنده بلوغ جامعه است.

خانیکی تصریح کرد: با همه این اوصاف، اعتقاد دارم دولت باید به کسانی که به او رای ندادند توجه کند؛ خوشبختانه آقای روحانی همانطور که اعلام کرده، خودش را مدیر جمهور کسانی می داند که هم به ایشان رای دادند و هم رای ندادند و این خیلی با نگاه مدیر جمهور پیش از خودش یعنی محمود احمدی نژاد تفاوت دارد؛ که افرادی را که به او رای ندادند خس و خاشاک می دانست.

این نویسنده و پژوهشگر علوم ارتباطات با اشاره به نقش رسانه ها در انتخابات و نتایجی که از آن می توان گرفت، گفت: نشان داده شد که جریان های سیاسی به اعتبار تبلیغات، هر کاری که بخواهند نمی توانند بکنند؛ یعنی رسانه ها آنجا که به بالا بردن آگاهی و همکاری کمک می کنند موفق هستند ولی آنجا که می خواهند در اختیار فیک نیوز و اخبار دروغین و تهمت قرار بگیرند نسبت به تبلیغات ارزش تصویر العمل نشان داده می شود.

خانیکی با تاکید بر اینکه «انتخابات اخیر از این نظر مهم بود که نشان داد نظر جامعه ایرانی با هر خبر و تبلیغی جابجا نمی شود» گفت: در این دوره، نوعی رویارویی انتخاباتی داشتیم و تبلیغات گسترده ای وجود داشت که می خواست جامعه متدین را حساس کند و موقعیت دولت را با تبلیغات دروغ در مورد کتاب های درسی و سند ۲۰۳۰ حساس کند ولی دیدیم که خانواده ها و بخش متدین جامعه هم این مسئله را به درستی برگزید و تشخیص داد که چه اتفاقی افتاده است.

او خاطرنشان کرد: ولی در عین حال، راجع به برخورد اخلاقی و غیراخلاقی در این انتخابات باید بگویم متاسفانه در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری شاهد بداخلاقی ها و کم اخلاقی های کم نظیری بودیم. مشخصاً اگر به وجه غالب تبلیغات کاندیدای رقیب (اصولگرایان) نگاه کنیم می بینیم که نیامده بودند به وجوه ایجابی کار خودشان بپردازند بلکه آمده بودند تا رسالت خودشان را که ممانعت از ادامه کار دولت حسن روحانی است انجام دهند و البته موفق هم نشدند؛ یعنی به این معنا رای ۲۹اردیبهشت رای «آری» به ادامه کار دولت بود.

رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات تصریح کرد: از منظر حوزه ارتباطات، تغییرات اجتماعی و افکار عمومی اعتقاد دارم روندی که در انتخابات به وجود آمد را در متن جامعه هم می توان دید؛ یعنی زمینه ۶۰ درصدی گرایش اصلاح طلبان در جامعه را در رای آنها در انتخابات هم می توان دید. طبیعتاً در انتخابات هرچه ما از گزینش طرفداران دو تفکر به سمت بخش های خاکستری یا مردد جامعه برویم می توانیم بگوییم آنها هستند که آینده انتخابات را در نهایت رقم می زنند.

خانیکی با اشاره به اینکه در انتخابات با انصراف یکی از کاندیداهای اصولگرا اینطور نبود که همه طرافدارانش حامی دیگر کاندیدای این جریان شوند، گفت: به خاطر اینکه گزینش مردم یک تاکید مکانیکی نیست که هنگامی یک کاندیدایی می رود و کاندیدای دیگری می آید همه درصد آرایی که پشت سر آن کاندیدا هستند به کاندیدای دیگر انتقال شود. ماشین که نیست که شما بگویید یک بخش را خاموش می کنیم و بخش دیگری را روشن می کنیم.

او با بیان اینکه در انتخابات دو عامل تعیین کننده وجود دارد، گفت: نخست، شکل گیری تصویرانگاری از یک جریان و کاندیدا است که چه جریانی و چه کسی می تواند مشکلاتی که او با آن مواجه است را حل کند و در درون این انگاره و تصویری که به تدریج شکل می گیرد و با شعار و با حرف هم شکل نمی گیرد چه برنامه مشخصی را دارد. شعارها در این انتخابات زیاد داده شد ولی به نظر من آینده این شعارها نهایتا این بود که کدام یک از آنها شدنی است و چه کسی می تواند این شعارها را محقق بکند.

رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات یادآور شد: تصویر آقای روحانی و جهانگیری تصویر مدیر جمهور بود و کسانی که می توانند این مسائل را برطرف کنند. ولی دو صورت دیگر متاسفانه نتواسستند چنین تصویری را از خودشان نشان دهند و با شعارهای تند علیه دولت، اشخاص و افراد، به جای اینکه رای بیشتری را جذب کنند، متاسفانه رای بیشتری را از دست دادند.

خانیکی با تاکید بر اینکه باید به درک مخاطبان توجه کرد که مردم هم با شعور و آگاهانه با این تبلیغات مواجه می شوند، گفت: همه مشکلاتی که پیش روی ما است را باید با انتخابات شناسایی کرد؛ با مطالعه روی کسانی که رای دادند یا ندادند، و به چیزی رای ندادند و از تفسیرهای کلان به تفسیرهای خرد برسیم تا بفهمیم بالاخره به اتکای چه چیزی آقای دکتر روحانی پیروز شد؟ با چه اعتبار اجتماعی و سیاسی؟ چه اعتبار سیاسی پشت جریان رقیب قرار داده شد و معنای رایی که دادند چیست؟ مطالباتی که ابراز شد چه چیزهایی است و چطور می شود به این مطالبات از این به بعد پاسخ داد؟ اینها مسائلی است که با اتمام انتخابات باید به آن پرداخت.

واژه های کلیدی: انتخابات ریاست جمهوری | گرایش اصلاح طلب | رییس جمهور | دکتر روحانی | اصلاح طلبان | حسن روحانی | اصلاح طلب | تبلیغات | ایرانیان | انتخابات | تصویری