جهانی شدن فرایندهای تولید و مصرف کالاهای فرهنگی نقشی تعیین کننده در این زمینه داشته ا ند ومشاهدة عناصر فرهنگ جهانی در میان فرهنگ های جوانان ایرانی یکی از دغدغه های بحث بر ا نگیز در حوزة فرهنگ ایران است .
مد جدید روز ؛ کافی شاپ نشینی
یکی از راه های شناختن این سبک های زندگی مطالعة پاتوق های خاصی است که در ایران پس از جنگ شکل گرفته ا ند. این پاتوق ها نقش مهمی در ایجاد این فرهنگ ها و همچنین شکل گیری روابط اجتماعی و سبک های زندگی خاص دارند.
مد جدید روز ؛ کافی شاپ نشینی
مطالعة پاتوق های جوانان هم در بررسی چگونگی شکل گیری فرهنگ و هم برای درک چگونگی دگرگونی و تنوع پذیری فرهنگ بسیار مهم است . مطالعةپاتوق ها همچنین برای سیاستگذاران فرهنگی نیز اطلاعات سودمندی فراهم می کند.

کافی شاپ نشینی از نمودهای جوانان ایرانی پس از جنگ است. کافی شاپ بر خلاف برخی تصورات که آن را ادامة پدیده قهوه خانه نشینی می دانند، امری جدید در ایران محسوب می شود.

هدف از گفت وگویی که در ادامه مطالعه خواهید کرد بررسی سبک زندگی جوانانی است که کافی شاپ ها ، پاتوق تعامل آنان بایکدیگر است و این فضا در شکل گیری روابط اجتماعی و سبک های زندگی خاص جوانان بسیار اثرگذار است . دکتر محمد حیدر پور ، جامعه شناس در این گفت وگو به سؤالاتی با رویکرد هنجارهای مصرف جوانان پاسخ داده است .
مد جدید روز ؛ کافی شاپ نشینی
کافی شاپ نشینی از نمودهای جوانان ایرانی پس از جنگ است . با بررسی نظام ارزشی و هنجارهای مصرف این فضا ، سبک زندگی جوانان ایرانی را چگونه تحلیل می کنید ؟

– سبک زندگی یک پدیده اجتماعی و فرهنگی است و با توجه به عصر جهانی شدن ، این پدیده با تغییرات زیادی مواجه شده است .

در گذشته سبک زندگی پدران با پدربزرگان به هم شباهت داشت و چندان با هم تفاوتی نداشتند اما پدیده جهانی شدن ارتباطات و اطلاعات سبب شده است این شکاف نسلی بیشتر شود. زیرا این انقلاب ارتباطات ، تغییراتی که در جوامع صنعتی و پیشرفته صورت می گیرد به سرعت در دسترس جوامع دیگر قرار می دهد و همه به ویژه جوانان نظاره گر این تغییرات می شوند .
مد جدید روز ؛ کافی شاپ نشینی
جوانان خود را با تغییرات به سرعت وفق می دهند و این امر بسیار طبیعی است زیرا تغییرات سبب تکامل شخصیتی جوانان می شود . در این فرایند تغییرات ، والدین علاقمند به مطالعه در زمینه فرهنگ دیگر جوامع ، خود را با تغییرات وفق می دهند و با فرزندان خود با سیاست مدارا رفتارمی کنند .

متأسفانه برخی کارگزاران فرهنگی با این تغییر به دید منفی برخورد می کنند که این رویکرد یقینا اشتباه است همه باید به استقبال این تغییرات رفته و نسبت به آن تغییرات شناخت پیدا کنند .

با کارشناسی و آسیب شناسی این تغییرات از سوی جامعه شناسان فرهنگی و ارتباطات ، می توان این تغییرات را برای تمام اقشار جامعه به ویژه جوانان با دیدگاه بسیط و عمیق ، شناساند.

هنجارهای مصرف در این سبک زندگی چیست ؟

– با شکل گیری نظام سرمایه داری ، مصرف گرایی پدیدارشده است و بقا ء این نظام در مصرف است
مد جدید روز ؛ کافی شاپ نشینی
این مصرف گرایی درصورت تعادل ، چرخش نظام صنعتی را در پی دارد اما درصورت افراط ، زندگی مردم در دایره مصرف گرایی قرار می گیرد و در این حالت زندگی ، معنا وجهت خود را ازدست می دهد.

در حوزه جامعه شناسی هنجارهای مصرف در جوانانی که در حال رفت و آمد به کافی شاپ ها هستند باید گفت اگر هدف جوانان با حضور در این فضاها رفع خستگی روزانه یا بودن در کنار دوستان یا همسر و خانواده باشد و بخواهند ساعاتی را با هم سپری و با یکدیگر تبادل نظر کنند بسیار مفید و ارزشمند است ، اما متأسفانه امروزه کافی شاپ به محلی برای اتلاف وقت و کشیدن قلیان توسط دختران و پسران تبدیل شده است .

بنابر این با واکاوی نظام ارزشی و هنجارهای مـصرف ایـن فضا می توان دریچه ای به بخشی از فرهنگ جـوانان کـشور گشود ؛ بخشی که بـه رغم بـرخی حـساسیت ها کمتر بدان توجه عـلمی شده است.

جامعه به موضوع فراغت وتفریح جوانان چطور برخورد می کند؟

– پدیده فراغت وتفریح لازمه زندگی است اما متأسفانه کارگزاران سیاسی، فرهنگی و اجتماعی با این پدیده جهت دار برخورد کرده و آن را محدود می کنند . این محدودیت ها سبب می شود که جوانان آسیب های اجتماعی بیشتری ببینند.
مد جدید روز ؛ کافی شاپ نشینی
ضروری است بستر و فضای تفریحی مناسبی برای جوانان فراهم شود و باید با تساهل ومدارا با آنان رفتار شود . برای ایجاد چنین فضاهای مناسب نیاز به نظرات کارشناسی، جامعه شناسان و مدیران فرهنگی است که به صورت علمی و با در نظر گرفتن مؤلفه های پویایی فرهنگی ، تکثرگرایی اجتماعی … راهکار ارائه دهند .

ویژگی انسان و جامعه انسانی در تنوع است اگر این مؤلفه تنوع به رسمیت شناخته نشود و سیاست ها بر اساس یکسویه نگری باشد ، آسیب های اجتماعی بسیاری را شاهد خواهیم بود.